اختلال شخصیت وسواسی جبری که اختلال شخصیت وسواسی مجبور نیز نامیده می‌شود، یک اختلال شخصیتی است که با کمال گرایی شدید، داشتن نظم و آراستگی بیش‌ازحد مشخص می‌شود. افراد مبتلا به OCPD همچنین نیاز شدیدی به تحمیل استانداردهای خود که خیلی کمال‌گرایانه و غیر واقع‌بینانه هستند به دیگران در روابط و محل کار احساس خواهند کرد.

اختلال شخصیت وسواسی جبری اغلب با یک اختلال اضطرابی به نام اختلال وسواس فکری – اجباری (OCD) اشتباه گرفته می‌ شود، ولی باید بدانید که آنها باهم یکسان نیستند و متفاوت هستند که در انتهای مطلب تفاوت این دو را شرح خواهیم داد.

بیشتر بخوانید: اختلال شخصیت ضد اجتماعی چیست؟

افراد مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی جبری دارای ویژگی‌های زیر هستند:

•  بیان احساساتشان برایشان سخت است.
•  آنها در ایجاد و حفظ روابط نزدیک با دیگران مشکل دارند.
•  آنها سخت کوش هستند، اما وسواس آنها به کمال‌گرایی می‌تواند آنها را ناکارآمد کند.
•  آنها اغلب احساس خشم و عصبانیت دارند.
•  آنها اغلب با انزوای اجتماعی روبرو هستند.
•  آنها می‌توانند اضطراب همراه با افسردگی را تجربه کنند.
• افراد مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی جبری نمی‌دانند که در طرز فکر یا رفتار آنها مشکلی وجود دارد. آنها معتقدند طرز فکر و روش انجام کارها آنها، تنها راه صحیح است و بقیه اشتباه می‌کنند.

علل اختلال شخصیت وسواسی جبری چیست؟

علت دقیق OCPD ناشناخته است. مانند بسیاری از جنبه‌های OCPD، علل OCPD هنوز مشخص نشده است. ممکن است به دلیل ترکیبی از ژنتیک و تجربیات دوران کودکی ایجاد شود.

در برخی از مطالعات موردی، بزرگسالان می‌توانند تجربه OCPD را از سنین پایین به یاد بیاورند. آنها احتمالا در کودکی فکر می‌کردند که باید کودکی کامل یا کاملاً مطیع باشند. این نیاز به پیروی از قوانین به بزرگسالی منتقل می‌شود.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر اختلال شخصیت وسواسی جبری هستند؟

احتمال ابتلای مردان به این اختلال شخصیت دو برابر بیشتر از زنان است. بر اساس مجله ارزیابی شخصیت، بین 2 تا 7 درصد از جمعیت مبتلا به OCPD هستند که آن را به شایع‌ترین اختلال شخصیت تبدیل می‌کند.

علاوه بر این، افرادی که OCD شدید دارند، بیشتر احتمال دارد که مبتلا به OCPD تشخیص داده شوند.

علائم اختلال شخصیت وسواسی جبری چیست؟

علائم OCPD عبارتند از:

•  کمال‌گرایی تا حدی که توانایی انجام کارها را مختل می‌کند. زیرا شخص کارها را انجام نمی‌دهد مگر اینکه بتواند به صورت کمال‌گرایانه آن را انجام دهد که در خیلی از شرایط نمی‌تواند و ممکن نیست.
•  رفتارهای خشک، سخت و رسمی، بدون انعطاف‌پذیری
•  خیلی در خرج کردن پول صرفه‌جو هستند و یا به عبارتی ممکن است خسیس باشند.
• خیلی وقت‌شناس هستند و روی این مسئله بدون انعطاف‌پذیری و غیر واقع‌بینانه حساسیت دارند.
•  توجه زیادی به جزییات دارند
•  به حدی به شغل خود اهمیت می‌دهند و وقت و انرژی صرف می‌کنند که ممکن است روابط دوستانه، روابط عاطفی و روابط خانوادگی خود را از دست می‌دهند.
• وسایل کهنه و به‌دردنخور را احتکار می‌کنند و نگه می‌دارند. آنها را نگه می‌دارند زیرا شاید روزی به‌درد بخورد.
•  نمی توانند بخشی از کار خود را به دیگران بسپارند زیرا فکر می‌کنند کسی نمی‌تواند به درستی و به‌صورت‌کامل آن را انجام دهد.
•  وقتی یک لیست از انجام کارها تهیه می‌کنند فکر می‌کنند وحی منزل است و هیچ انعطاف‌پذیری و تغییری در آن اعمال نمی‌کنند. در هرحالی که گاهی شرایطی پیش می‌آید که بر اساس واقعیت باید انعطاف‌پذیر باشیم و تغییری در برنامه خود اعمال کنیم.
•  به قوانین و مقررات خیلی اهمیت می‌دهند.
•  باید همه چیز منظم باشد وگرنه احساس خوبی ندارند.
•  این تصور را دارند که بهترین روش برای انجام کارها، روشی است که آنها در پیش می‌گیرند.
•  پایبندی زیادی به قوانین اخلاقی دارند.

OCPD زمانی تشخیص داده می‌شود که علائم اختلال شخصیت وسواسی جبری، توانایی شما برای عملکردتان و تعامل با دیگران را مختل کند.

اختلال شخصیت وسواسی جبری چگونه درمان می‌شود؟

اگر مبتلا به OCPD هستید، درمانگر شما احتمالاً از یک رویکرد سه بعدی برای درمان استفاده خواهد کرد که شامل موارد زیر است:

درمان شناختی رفتاری (CBT)

درمان شناختی رفتاری (CBT) یک نوع رایج مشاوره سلامت روان است. در طول CBT، شما با یک متخصص سلامت روان بر اساس یک برنامه ساختار یافته ملاقات می‌کنید. این جلسات منظم شامل کار با مشاور برای صحبت در مورد هر گونه اضطراب، استرس یا افسردگی است. یک مشاور سلامت روان ممکن است شما را تشویق کند که تاکید کمتری بر کار و تاکید بیشتر بر تفریح، خانواده و سایر روابط بین فردی داشته باشید.

دارو

پزشک شما ممکن است تجویز یک مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) را برای کاهش برخی از اضطراب‌های پیرامون چرخه وسواس فکری-اجباری در نظر بگیرد. اگر برای شما یک SSRI تجویز شده است، ممکن است از گروه‌های حمایتی و درمان منظم روانپزشک نیز بهره‌مند شوید. استفاده طولانی مدت از نسخه معمولاً برای OCPD توصیه نمی‌شود.

آموزش تمدد اعصاب

تمرین تمدد اعصاب شامل تکنیک‌های تنفس و تمدد اعصاب است که می‌تواند به کاهش احساس استرس و فوریت شما کمک کند. این علائم در OCPD رایج است. نمونه‌هایی از تمرین‌های آرامش‌بخش توصیه شده شامل یوگا، تای چی و پیلاتس است.

چشم انداز یا پیش آگهی در باره این اختلال چیست؟

چشم انداز فرد مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی جبری ممکن است بهتر از چشم انداز سایر اختلالات شخصیت باشد. درمان می‌تواند به شما کمک کند تا آگاهی بیشتری در مورد اینکه چگونه علائم OCPD می‌تواند بر دیگران تأثیر منفی بگذارد، به شما بدهد. اگر مبتلا به OCPD هستید، ممکن است کمتر به مواد مخدر یا الکل معتاد شوید، که در سایر اختلالات شخصیت رایج است.

مانند سایر اختلالات شخصیت، یافتن درمانی که برای شما مفید است، اساس موفقیت است. درمان شناختی رفتاری می‌تواند به بهبود توانایی شما در تعامل و همدلی با عزیزانتان کمک کند.

چگونه یک همسر یا یکی از عزیزان می‌تواند از فرد مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی جبری حمایت کند؟

اگر مشکوک هستید که همسر، شریک زندگی یا یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به OCPD است، به وسواس و رفتارهای اجباری آنها توجه کنید. یک فرد اگر وسواس‌های زیر را داشته باشد به احتمال زیاد مبتلا به OCD یا اختلال شخصیت دیگری است که OCPD نیست:

• وسواس‌های او  محدود به دو یا سه حوزه خاص زندگی است
•  وسواس‌های غیر منطقی یا عجیب دارد
• افراد مبتلا به OCPD معمولا تمایلی به تغییر رفتار خود ندارند. آنها اغلب در عوض دیگران را به عنوان مشکل می‌بینند.

اکثر افرادی که برای OCPD تحت درمان قرار می‌گیرند، توسط همسر یا یکی از عزیزانشان تشویق به انجام این کار می‌شوند. با این حال، نزدیک شدن به افراد مبتلا به OCPD در مورد رفتارهایش می‌تواند بسیار دشوار باشد. همچنین می‌تواند برای افراد مهم و عزیزان افراد مبتلا به OCPD مفید باشد تا برای خود به دنبال حمایت باشند.

OCPD در مقابل OCD

اگرچه اختلالات OCPD و OCD شباهت‌هایی دارند، اما اختلالات متفاوتی هستند، به همین دلیل است که اصطلاحاتی مانند “اختلال شخصیت OCD” یا “اختلال شخصیت وسواسی” می‌توانند گیج کننده باشند. برای روشن شدن تفاوت بین OCD و OCPD، درک چند تعریف کلیدی و کلمات اختصاری می تواند مفید باشد:

OCD چیست؟ ممکن است از خود بپرسید که OCD مخفف چیست؟ OCD مخفف اختلال وسواس فکری جبری است. OCD نوعی اختلال اضطرابی است، به این معنی که افکار و رفتارهای وسواسی و اجباری از اضطراب ناشی می‌شود. در اینجا اجباری به این معنا است که شما نمی‌توانید آن را به راحتی کنترل کنید.

منظور از OCPD چیست؟ اختلال شخصیت وسواسی جبری (OCPD) اختلالی است که با حرکت آنها در زندگی و تصمیمات و رفتارهایشان به سمت کمال، پاکیزگی و نظم مشخص می‌شود. کمال‌گرایی چیزی است که تمرکز بر کمال است که بیشتر با شخصیت ارتباط دارد و بنابراین بیشتر با OCPD که یک اختلال شخصیت است مرتبط است. برخی از نمونه‌های OCPD شامل مواردی مانند از دست دادن ضرب‌الاجل‌ها به دلیل پایبندی به استانداردهای پیچیده و سختگیرانه شخصی، احتکار پول یا دارایی، و نادیده گرفتن روابط به نفع کار یا سرگرمی‌ها است.