انواعی از انگل‌ها در کودکان بیماری ایجاد می‌کنند که در ادامه درباره هرکدام از آنها و درمان انگل در کودکان صحبت می‌کنیم.
انگل چیست؟
تک‌یاخته‌ها، ساده‌ترین شکل حیوانات هستند. تک‌یاخته‌ها موجودات بسیار ریزی هستند که گاهی با چشم دیده نمی‌شوند. در واقع تک‌یاخته‌ها تک‌سلولی هستند که با همین یک سلول خود، زندگی می‌کنند. بعضی از تک‌یاخته‌ها برای تأمین نیازهای خود، به بدن جاندار دیگری احتیاج دارند. به این‌گونه تک‌یاخته‌ها انگل گفته می‌شود. انگل‌ها می‌توانند به صورت‌های مختلف کرمی‌شکل و یا حشره هم باشند.
بیشتر بخوانید: بهترین درمان تهوع بارداری
انگل مالاریا
انگل مالاریا از طریق نیش‌زدن نوعی پشه به نام آنوفل به بدن کودک منتقل می‌شود. علائم بیماری مالاریا نسبت به نوع و گونه انگل و ایمنی بدن کودک متفاوت است.
علائم ابتلا به انگل مالاریا
علامت اصلی انگل مالاریا حملات تب با فواصل مشخص است. معمولاً فاصله حملات تب در مالاریا ۱۶ تا ۳۶ ساعت است. دوره نهفتگی این انگل از شش تا سی روز متفاوت است. علائمی که در حملات تب مشاهده می‌شود تب، لرز، تعریق و سردرد است
نحوه تشخیص ابتلا به انگل مالاریا
تشخیص بیماری مالاریا به کمک آزمایش خون انجام می‌شود.
عوارض ابتلا به انگل مالاریا
عارضه شایع مالاریا در کودکان، مالاریای مغزی است. در بیمارانی که درگیری شدید با مالاریا دارند، مالاریای مغزی دیده می‌شود. همچنین مالاریا عوارض دیگری نیز ایجاد می‌کند از جمله پارگی طحال، نارسا شدن کلیه، ازبین‌رفتن گلبول‌های قرمز خون، افت قند خون و افت پلاکت خون.
درمان انگل مالاریا
در این نوع، درمان انگل در کودکان، به کمک داروی کلروکین خوراکی است. اگر انگل نسبت به داروی کلروکین مقاوم باشد، از داروی آتوواکان پروگپانیل استفاده می‌کنیم.
شرایط درمانی انگل مالاریا در کودکان بستگی به وضعیت کودک دارد. اگر کودک بدحال باشد در بسیاری از موارد نیاز به بستری حتی در بخش مراقبت‌های ویژه وجود دارد.
انگل توکسوپلاسموز
این انگل بین انسان و حیوان مشترک است. این انگل در مدفوع گربه وجود دارد و از طریق مدفوع گربه وارد محیط‌زیست می‌شود و به میزبان جدید وارد می‌شود. راه دیگر انتقال انگل توکسوپلاسموز، خوردن گوشت خام است. اگر گوشتی که خورده می‌شود، متعلق به حیوانی باشد که انگل توکسوپلاسموز داشته است، این انگل درون گوشت کیست‌هایی تشکیل داده که با خوردن این کیست‌ها به انگل توکسوپلاسموز مبتلا می‌شویم. اگر در دوران بارداری به سر می‌برید و مبتلا به این انگل شده‌اید، گاهی ممکن است از طریق جفت نیز به بدن جنین وارد شود.
علائم ابتلا به انگل توکسوپلاسموز
بعد از آنکه انگل توکسوپلاسموز به بدن وارد شود معمولاً بیماری علامت خاصی ندارد. اولین علائم توکسوپلاسموز، تب، بزرگی غدد لنفاوی، بزرگی کبد و طحال است. اگر انگل توکسوپلاسموز در بدن منتشر شود، باعث درگیری مغز، ریه، و عفونت عضله قلبی می‌شود؛ اما این بیماری شدید در کودک با ایمنی طبیعی کمتر مشاهده می‌شود و معمولاً در کودکان با بیماری نقص ایمنی مانند ایدز دیده می‌شود.
اگر در دوران بارداری به انگل توکسوپلاسموز مبتلا شوید احتمال آلودگی جنین وجود دارد. هرچه بیماری شما نزدیک به اواخر دوران بارداری‌تان باشد، احتمال آنکه بیماری ضعیف‌تر باشد بیشتر است؛ اما احتمال انتقال به جنین نیز بیشتر است.
نحوه تشخیص انگل توکسوپاسموز
تشخیص انگل توکسوپلاسموز به کمک آزمایش خون است.
درمان انگل توکسوپلاسموز
درمان انگل در کودکان شامل داروی پریمتامین و سولفادیازین است. در کنار این داروها حتماً باید از مکمل فولیک‌اسید استفاده شود. اگر کودکی درگیری شدید مغزی و عفونت چشمی داشته باشد می‌توان از داروی کورتیکواسترویید برای درمان او استفاده کرد.
پیشگیری از ابتلا به انگل توکسوپلاسموز
بهتر است مراقب کودکانمان باشیم تا به این انگل مبتلا نشوند. با چند راه ساده به‌راحتی می‌توان از ابتلا به این انگل پیشگیری کرد:
- گوشتی که کودک مصرف می‌کند باید به‌خوبی طبخ شده باشد. از خوردن گوشت خام یا نیم‌پز خودداری کنید.
- سعی کنید کودکان خود را از گربه دور نگهدارید.
- سعی کنید کودکانتان را از خاکی که توسط مدفوع گربه آلوده شده است دور کنید.
آیا کرم‌ها نیز باعث عفونت انگلی می‌شوند؟
انواع مختلفی از کرم‌ها وجود دارند که باعث عفونت انگلی می‌شوند. به کمک علائم و آزمایش می‌توان عفونت با کرم‌ها را تشخیص داد و معمولاً درمان آنها به‌راحتی با رعایت بهداشت و کمک دارو انجام می‌شود.
عفونت با کرم قلاب‌دار
انواع مختلفی از کرم‌های قلاب‌دار وجود دارند که باعث عفونت در انسان می‌شوند. بسته به منطقه خاصی که در آن زندگی می‌کنید، نوع کرم قلاب‌دار می‌تواند متفاوت باشد. این انگل در کودکان بسیار شایع است. عفونت با این انگل در کودکان مخصوصاً در سنین زیر ده سال بسیار شایع است. لارو (لارو یکی از مراحل رشد انگل‌ها است) این انگل در خاک‌های گرم و مرطوب زندگی می‌کند.
کودکان توسط دست‌زدن به خاک آلوده، به این انگل مبتلا می‌شوند. لارو انگل توسط پوست دست یا پای کودک وارد بدن می‌شود. لاروها توسط خون به سمت ریه کودک می‌روند و به بالا می‌آیند و دوباره از طریق دهان به سمت روده می‌روند.
این مسیر لاروها باعث رسیدن آنها به مقصد اصلی‌شان روده می‌شود. این کرم‌ها در روده می‌مانند، بالغ می‌شوند و از طریق دیواره روده از خون تغذیه می‌کنند و در آنجا تخم‌ریزی می‌کنند.
در بیشتر موارد این عفونت هیچ علامتی ندارد. گاهی در محل ورود لارو به پوست کودک، خارش شدیدی دیده می‌شود و در کنار خارش تاول و قرمزی نیز ممکن است دیده شود. این خارش و تاول معمولاً در میان انگشتان پای کودک که محل شایع نفوذ لارو است دیده می‌شود.
علائم
علائم زیر به دلیل رسیدن کرم به روده مشاهده می‌شود:
- درد شکم
- بی‌اشتهایی
- سوءهاضمه
- احساس پری معده
- اسهال
- به دلیل تغذیه انگل از خون، کم‌خونی در کودکان مبتلا مشاهده می‌شود.
نحوه تشخیص
آزمایش مدفوع و بررسی مدفوع تازه موجب مشاهده تخم کرم قلاب‌دار می‌شود.
درمان انگل در کودکان، به کمک داروی آلبندازول، مبندازول، پیرانتیل پاموات، و درمان کم‌خونی است.
اگر بهداشت رعایت نشود این انگل ریشه‌کن نمی‌شود و همواره مهم‌ترین نکته درمانی رعایت بهداشت است.
عفونت با کرم آسکاریس
شایع‌ترین کرمی که باعث عفونت انگلی در کودکان می‌شود، کرم آسکاریس است. تخم کرم آسکاریس توسط کودک خورده می‌شود و کرم وارد روده می‌شود و رشد می‌کند. کرم‌ها در روده بالغ می‌شوند و مجدداً تخم‌گذاری می‌کنند. تخم این کرم‌ها دفع می‌شوند و در خاک به مدت طولانی باقی می‌مانند و توسط کودک دیگر خورده می‌شود و این چرخه ادامه دارد.
علائم عفونت با کرم آسکاریس
- این کرم ممکن است به سمت ریه نیز برود و آلودگی ایجاد کند. علائم نفوذ کرم به ریه، سرفه و خلط خونی است.
- تکثیر کرم‌ها درون روده باعث درد شکم کودک و نفخ و ورم شکم می‌شود.
درمان عفونت با کرم آسکاریس
درمان آسکاریس به کمک داروی آلبندازول، مبندازول و ایورمکتین است.
انگل کرمک در کودکان
نام علمی این کرم، انتروبیازیس ورمیکولاریس است. هرچه منطقه زندگی کودک شلوغ‌تر باشد، احتمال ابتلا به این انگل بیشتر می‌شود. تخم انگل در مکان‌های مختلفی مشاهده می‌شود. این تخم‌ها توسط دست آلوده و یا رختخواب آلوده به کودک سالم منتقل می‌شود. تخم‌ها وارد معده می‌شوند و در آنجا رشد می‌کنند. شب‌ها که کودک خوابیده است، کرم‌های ماده به ناحیه مقعد می‌روند و در آنجا تخم‌گذاری می‌کنند. کودک با خاراندن اطراف مقعد در هنگام صبح، موجب چسبیدن تخم انگل به انگشتانش می‌شود و با خوردن غذا با دستان آلوده به تخم انگل مجدداً انگل را وارد بدن خود می‌کند.
درمان انگل کرمک
درمان انگل در کودکان، در مواردی که کرمک تشخیص داده شود به کمک تک دز داروی آلبندازول، مبندازول و یا پیرانتل پاموآت است. تکرار دارو دو هفته بعد برای ریشه‌کنی کامل انگل ضرورت دارد.
بیماری کیست هیداتید چیست و چگونه درمان می‌شود؟
کرم‌هایی که از بدن سگ منشأ می‌گیرند باعث این بیماری می‌شوند. این کرم‌های انگلی با نام علمی اکینوکوکوس گرانولپزیس شناخته می‌شوند. این کرم نواری بسیار ریز، توسط خوردن گوشت و احشای آلوده گاو و گوسفند به بدن سگ وارد می‌شوند. سگ‌ها بعد از ابتلا به این انگل، تخم‌ها را از طریق مدفوعشان دفع می‌کنند.
انسان‌ها توسط خوردن غذای آلوده به این مدفوع، این بیماری را می‌گیرند. تخم‌هایی که کودک آنها را می‌خورد، در روده باز می‌شوند و وارد جریان خون می‌شوند. این کرم‌ها توسط خون به کبد و احشای دیگر بدن مهاجرت می‌کنند، تشکیل کیست‌هایی دو سانتی‌متری می‌دهند. کیست‌ها باعث ایجاد عوارض در بدن می‌شوند.
علائم ابتلا به کرم انگلی اکینوکوکوس گرانولپزیس
- درصورتی‌که این کیست درون ریه باشد، موجب سرفه، خلط خونی، تنگی نفس و تنفس بسیار سخت کودک می‌شود.
- اگر کیست‌ها در مغز ایجاد شوند، ظاهری شبیه به تومور مغزی خواهد داشت.
- کیست‌ها در بخش‌های مختلف بدن از جمله کبد تشکیل می‌شوند و با ایجاد فشار روی قسمت‌های مجاور عوارض مختلفی ایجاد می‌کنند.
نحوه تشخیص ابتلا به کرم انگلی اکینوکوکوس گرانولپزیس
تشخیص این کیست‌ها به کمک سونوگرافی است.
درمان ابتلا به کرم انگلی اکینوکوکوس گرانولپزیس
برای درمان انگل در کودکان، در صورت ابتلای کودک به این کرم نواری سگ، کیست‌های بزرگ با جراحی برداشته می‌شود. گاهی با تشخیص پزشک از داروی آلبندازول نیز استفاده می‌شود؛ اما مؤثرترین و تنها درمان موجود برای بیماری کیست هیداتید، جراحی است.
جمع‌بندی
انگل‌های کرمی دیگری نیز در کودکان ایجاد بیماری می‌کنند؛ اما شایع‌ترین آنها را در بالا توضیح دادیم. بعضی انگل‌ها باعث درگیری شدیدی در بدن می‌شوند که به واسطه مهاجرت لارو انگل در بدن صورت می‌گیرد. بعضی انگل‌ها از گوشت خام خوک به انسان منتقل می‌شود. بعضی انگل‌ها نیز توسط آب‌های آلوده به پوست انسان وارد می‌شوند. اساس درمانی تمام انگل‌ها معمولاً یکسان است و رعایت بهداشت بهترین پیشگیری برای ابتلا به بیماری‌های انگلی در کودکان است.
در جدول زیر به‌طور‌خلاصه درمان انگل در کودکان آورده شده است.
| نوع انگل | درمان انگل در کودکان |
| انگل مالاریا | داروی کلروکین خوراکی داروی آتوواکان پروگپانیل |
| انگل توکسوپلاسموز | داروی پریمتامین و سولفادیازین؛ همراه با مکمل فولیک‌اسید در صورت درگیری مغزی و عفونت چشمی: داروی کورتیکواسترویید |
| کرم قلاب‌دار | داروی آلبندازول، مبندازول، پیرانتیل پاموات، و درمان کم‌خونی |
| کرم آسکاریس | داروی آلبندازول، مبندازول و ایورمکتین |
| انگل کرمک | تک دوز داروی آلبندازول، مبندازول و یا پیرانتل پاموآت است. تکرار دارو دو هفته بعد برای ریشه‌کنی کامل انگل ضرورت دارد. |
| کرم انگلی اکینوکوکوس گرانولپزیس (کرم نواری ریز که از بدن سگ منشأ می‌گیرند) | جراحی داروی آلبندازول |
