علائم بیماری پارکینسون به دو دسته اختصاصی و غیرعصبی تقسیم می‌شوند.

 پارکینسون جزو بیماری‌های حرکتی است. این اختلال حرکتی از بخش‌هایی از مغز سرچشمه می‌گیرد. در واقع منشأ تمام بیماری‌هایی که باعث یک نقص حرکتی در بدن می‌شود، از درون مغز است.

بیشتر بخوانید: علائم درگیری ریه در کرونا

 آیا بیماری پارکینسون در افراد خاصی بیشتر مشاهده می‌شود؟

 مطالعات اپیدمیولوژی نشان‌دهنده افزایش بروز بیماری پارکینسون با افزایش سن است. همچنین سن شروع این بیماری بعد از پنجاه‌سالگی است. در افراد مستعد پارکینسون، هرچه از سن پنجاه‌سالگی سنشان بالاتر برود احتمال بروز پارکینسون بیشتر می‌شود.

 خانم یا آقا بودن تأثیری در شیوع بیماری پارکینسون ندارد و این بیماری در خانم‌ها به همان اندازه‌ای که در آقایان دیده می‌شود شیوع دارد.

 علت ایجاد بیماری پارکینسون چیست؟

 عوامل ناشناخته‌ای در ایجاد بیماری پارکینسون وجود دارد؛ اما مطالعات وجود یک‌سری شرایط را در ایجاد این بیماری دخیل می‌داند.

 استرس‌های اکسیداتیو، موجب تخریب ساختار اعصاب موجود در مغز می‌شود و در ایجاد بیماری پارکینسون دخیل‌اند.

 یک سری مواد سمی، می‌توانند علائمی شبیه به علائم بیماری پارکینسون ایجاد کنند. این علائم به‌سرعت پیش می‌روند و درگیری شدیدی در بدن ایجاد می‌کنند. یکی از مثال‌های این مواد سمی، آلودگی با متیل فنیل تتراهیدروپیریدین است.

 یکی دیگر از شرایط مؤثر در ایجاد بیماری پارکینسون، استعداد ژنتیکی شخص است. ژنتیک در ایجاد این بیماری تأثیر زیادی دارد به‌طوری‌که برای مثال اگر پدر شما در سن شصت‌سالگی مبتلا به پارکینسون شده باشد احتمال اینکه شما در سن کمتر به همین بیماری مبتلا شوید بیشتر است.

 علائم بیماری پارکینسون به صورت اختصاصی

۱. کندی حرکت از علائم بیماری پارکینسون

 پارکینسون با تخریب اعصاب مغزی موجب آهسته شدن حرکات بدن می‌شود. بیمار مبتلا به پارکینسون نسبت به یک فرد سالم بسیار کندتر و آرام‌تر حرکت می‌کند. اصطلاح علمی برای کندی حرکات، برادی کینزی است.

 ۲. کاهش دامنه حرکت

 از دیگر علائم بیماری پارکینسون کاهش دامنه حرکت است. دامنه حرکات در بیماران پارکینسون کمتر می‌شود که به‌اصطلاح به این حالت هیپوکینزی گفته می‌شود. شخص مبتلا نمی‌تواند حرکات را با همان وسعتی که قبلاً انجام می‌داده انجام دهد. برای مثال دستش را نمی‌تواند کاملاً بالا بیاورد و حرکات او در دامنه کوچک‌تری انجام‌پذیر است.

 ۳. شروع حرکت مختل می‌شود

 به‌اصطلاح به این حالت آکینزی گفته می‌شود. این علامت، جزو مهم‌ترین علائم بیماری پارکینسون است. شخص بیمار، هنگامی که قصد شروع یک حرکت را دارد، کندتر و دیرتر از فرد سالم می‌تواند این حرکات را شروع کند. گاهی چند ثانیه فکر می‌کند و تلاش می‌کند تا یک حرکت ساده دستش را آغاز کند. این اختلال موجب ناتوانی شخص بیمار می‌شود.

 ۴. لرزش

 علامت لرزش، یکی از مهم‌ترین علائم بیماری پارکینسون است. در دو سوم افراد، بیماری با همین لرزش شروع می‌شود و اولین علامت که موجب مراجعه بیمار به متخصص می‌شود همین لرزش است. لرزش در تمام بیماران پارکینسون در حالت استراحت است. اگر دستتان را حرکت دهید هیچ لرزشی ندارد؛ اما زمانی که دستتان در حالت بدون حرکت و استراحت است، دچار لرزش می‌شود.

 این لرزش بیشتر از همه در دستان شما دیده می‌شود و حالتی شبیه به تسبیح انداختن دارد.

 لرزش دائماً در تمام حالت‌هایی که دستتان ثابت است وجود دارد. شرایط روحی شما تأثیر مستقیم در شدت لرزشتان می‌گذارد به‌طوری‌که استرس و شرایط عاطفی این لرزش را شدیدتر می‌کند؛ اما هنگامی که به خواب عمیق بروید لرزش از بین می‌رود.

 لرزش در فک هم رخ می‌دهد و هنگامی که از فکتان استفاده ندارید و صحبت نمی‌کنید فک شما می‌لرزد. ممکن است در پای شما نیز این لرزش مشاهده شود.

 ۵. سفتی عضله

از دیگر علائم بیماری پارکینسون سفتی عضله است. سفتی عضله، مقاومت عضله در برابر حرکت‌دادن است. زمانی که بخواهید دست بیمار مبتلا به پارکینسون را خم کنید، عضلات به حدی سفت است که خم‌کردن آن با مقاومت روبرو می‌شود و به‌سادگی خم نمی‌شود. مقاومت عضلات در برابر حرکت‌دادن در تمام حرکات و در تمام جهات مشاهده می‌شود. توجه فرمایید این سفتی عضلات فقط در برابر حرکات پاسیو است؛ یعنی در برابر حرکت‌دادنی که توسط شخص دیگر است و اگر خودشان بخواهند دست و پایشان را حرکت دهند سفتی مشاهده نمی‌شود.

 ۶. مشکل در وضعیت کلی ایستادن بیمار

 بیمار مبتلا به پارکینسون، به دلیل سفتی کلی عضلانی که دارند، دچار وضعیت خمیده هستند. اگر بیماری پیشرفته‌تر شود، به حدی توان ایستادنشان کم می‌شود که نمی‌توانند ثابت بایستند و زمین می‌خورند.

 ۷. مشکل در راه‌رفتن

 راه‌رفتن بیمار مبتلا به پارکینسون بسیار آرام و مخصوص خود این بیماران است به‌طوری‌که اگر از دور راه‌رفتن یک بیمار مبتلا به پارکینسون را ببینید به‌سادگی می‌توانید بیماری او را تشخیص دهید. این افراد بسیار آرام درحالی‌که به جلو خم شده‌اند و پاهایشان را به روی زمین می‌کشند راه می‌روند و قدم‌های آنها بسیار کوتاه است.

 ۸. حرکت طبیعی تکان‌خوردن دست‌ها در کنار بدن، در بیمار مبتلا به پارکینسون معمولاً مشاهده نمی‌شود.

این مورد از علائم بیماری پارکینسون در مراحل پیشرفته است. در حالتی که بیماری پیشرفته‌تر شده باشد، حالت خاصی از راه‌رفتن را در این افراد مشاهده می‌کنیم.

 در این حالت، به دلیل اینکه بیمار با هر قدمش احساس می‌کند در حال زمین‌خوردن به سمت جلو است، تندتر قدم برمی‌دارد. شخص بیمار در این حالت بسیار قدم‌های پشت‌سرهم و تندی دارد درحالی‌که قدم‌ها بسیار کوچک و باحالت خمیده است.

 ۹. انجماد حرکتی

 این علامت نیز در بیماران پیشرفته مشاهده می‌شود. در این وضعیت، هنگامی که بیمار حرکتی را آغاز می‌کند یا در حال چرخیدن است ناگهان به طور غیرارادی، متوقف می‌شود و دیگر نمی‌تواند به راه‌رفتن یا چرخش ادامه دهد که به این وضعیت انجماد حرکتی گفته می‌شود.

 ۱۰. صورت بیمار

 صورت بیمار مبتلا، کاملاً بی‌حرکت است. حالت صورت به‌گونه‌ای است که فکر می‌کنیم بیمار ماسک روی چهره دارد و هیچ حرکتی در عضلات صورت او نمی‌بینیم.

 ۱۱. دست خط

 به دلیل تغییرات عصبی که در فرد مبتلا به پارکینسون ایجاد می‌شود، دست خط این بیماران بسیار ریز می‌شود.

 ۱۲. صدای بیمار پارکینسون

 حرف‌زدن بیمار مبتلا به پارکینسون متفاوت می‌شود. صدای این بیمار آرام و کوتاه و تن صدا کاملاً یکنواخت می‌شود.

 ۱۳. فراموشی

 در بیماری پیشرفته، فراموشی و مشکلات ذهنی مشاهده می‌شود. روند فکرکردن در این بیماران کاملاً آرام می‌شود و به‌یادآوردن خاطرات برای آنها کندتر می‌شود.

 ۱۴. مشکلات حسی

 اختلال حسی در بیماران مبتلا به پارکینسون با شیوع کمتر از اختلالات حرکتی ممکن است مشاهده شود. یکی از مشکلات حسی، درد دست‌وپا است. همچنین پاها دچار بی‌قراری می‌شوند و دائماً بیمار احساس نیاز به حرکت پای خود را دارد. دست و پاها دچار درد می‌شوند و کرختی دارند.

 علائم بیماری پارکینسون که غیرعصبی هستند کدام‌اند؟

 بیماری پارکینسون، علائم غیرعصبی نیز ایجاد می‌کند که اختصاصی این بیماری نیستند و ممکن است در بسیاری از بیماری‌های دیگر نیز مشاهده شوند که مهم‌ترین آنها در ادامه توضیح داده شده است:

۱. خستگی

 احساس خستگی در بسیاری از بیماران پارکینسون یکی از علائم آزاردهنده‌ای است که دائماً وجود دارد. ممکن است شما حس کنید کاملاً خسته‌اید و توان هیچ کاری را نداشته باشید و یا ممکن است خستگی فقط در یک بخش خاص و یک اندام خاص شما دیده شود.

 ۲. علائم گوارشی

 حرکات روده‌ای نامنظم و کمتر می‌شود به همین دلیل یبوست در این افراد دیده می‌شود. همچنین به دلیل مشکلات گوارشی کاهش وزن را شاهد هستیم.

 در بیماری پیشرفته، توان بلعیدن کمتر می‌شود و بزاق دهان از دهان سرازیر می‌شود.

۳. مشکلات چشمی

 مشکلات چشمی گسترده‌ای در این افراد دیده می‌شود. عضلات پلک چشم‌ها با ریتم مشخصی دچار انقباضات مختلف می‌شوند. نگاه‌کردن به سمت بالا مختل می‌شود و توان نگاه به بالا را ندارند.

 ۴. مشکلات ادراری

 مثانه بیماران مبتلا به پارکینسون، تحریک‌پذیرتر از سایر افراد است.

 احساس تکرر ادرار، دفع اورژانسی ادرار و عدم تحمل نگه‌داشتن ادرار، بی‌اختیاری ادرار از علائم شایع در این بیماران است.

 ۵. افسردگی

 افسردگی در یک‌سوم افراد مبتلا به بیماری پارکینسون دیده می‌شود که معمولاً این افسردگی شدید نیست و با جلسات مشاوره و گاهی مدیریت دارویی به‌سادگی قابل‌درمان است.

 بیماری پارکینسون را چگونه تشخیص می‌دهیم؟

 اگر از مغز بیماران مبتلا به پارکینسون MRI گرفته شود، معمولاً طبیعی است. تشخیص بیماری پارکینسون به کمک علائم بیماری پارکینسون انجام می‌شود.

 اگر از بین سه علامت زیر، دو مورد آن وجود داشته باشد، تشخیص، بیماری پارکینسون است:

• حرکات بدنی کند یا برادی کینزی
• لرزش اندام‌ها مخصوصاً دست در هنگام استراحت
• سفتی عضلات

 بیماری پارکینسون باید به درمان با داروی لوودوپا پاسخ مناسب بدهد. اگر تا حداکثر سه ماه درمان با این دارو و با دوز مناسب پاسخ درمانی مشاهده نشود احتمالاً تشخیص دچار اختلال است و بیماری دیگری مطرح است. دوز مناسب لوودوپا روزانه یک و نیم گرم است.

 در چه شرایطی درمان پارکینسون را شروع می‌کنیم؟

 اگر علائم بیماری پارکینسون خفیف باشد و در مراحل اولیه بیماری باشد معمولاً درمان لازم نیست. فقط در افرادی که علائم بیماری پارکینسون به حدی شدید شده است که زندگی عادی روزانه مختل شده است دارو شروع می‌شود.

 چه دارویی مناسب‌تر است؟

 داروها بر اساس سن افراد متغیر است. در بیماران جوان‌تر، داروهایی مانند پرگولید و بروموکریپتین تجویز می‌شود.

 در سنین بالاتر و افراد مسن داروی انتخابی برای شروع لوودوپا است.

 لوودوپا چیست؟

 این دارو کمک بسیاری در درمان بیماری پارکینسون می‌کند. در واقع لوودوپا به‌صورت مؤثری علائم لرزش در بیماران را کنترل می‌کند.

 این دارو بهتر است در ترکیب با کربی دوپا یا بن سرازید تجویز شود.

 این دارو وقتی وارد مغز می‌شود به ماده دوپامین که ماده‌ای طبیعی در بدن است تبدیل می‌شود. داروهای کربی دوپا و بن سرازید که همراه با لوودوپا تجویز می‌شود باعث می‌شود این دارو قبل از رسیدن به مغز تبدیل به دوپامین نشود. دوز شروع این دارو پنجاه میلی‌گرم روزی یک‌بار بعد از غذا است. سپس دوز دارو به‌آرامی زیاد می‌شود و به قبل از غذا منتقل می‌شود؛ زیرا غذا موجب اختلال جذب دارو می‌شود.

 هرچه دوز دارو برای بیمار کمتر باشد عوارض آن نیز کمتر است.

 بعد از مدتی که بیماری پیشرفت می‌کند، اگر دوز دارو را دیرتر مصرف کنید ممکن است علائم پارکینسون را مشاهده کنید در واقع در زمان مصرف لووددوپا بیماری دائماً در حالت‌های خاموش و روشن قرار می‌گیرد.

 جمع‌بندی مطلب

 بیماری پارکینسون یکی از بیماری‌های درگیرکننده اعصاب است. این بیماری به یک زمینه ژنتیکی نیاز دارد و علائم عصبی آن از سن بعد از پنجاه سال خود را نشان می‌دهند و هرچه سن بالاتر باشد، احتمال بروز بیماری بیشتر است.

 اصلی‌ترین علائم بیماری پارکینسون لرزش اندام است. معمولاً اولین تظاهر بیماری پارکینسون لرزش دست است و سپس علائم دیگر آغاز می‌شود.

 تشخیص بیماری به کمک وجود همین علائم بیماری پارکینسون است و درمان، در مراحل شدیدتر شروع می‌شود. همیشه لازم به شروع درمان پارکینسون نیست. اساس درمان داروهای آنتاگونیست دوپامین یا داروی لوودوپا است که روزانه باید مصرف شوند و تا حد زیادی علائم بیماری را بهبود می‌بخشد. در نهایت در بیشتر مواقع سیر بیماری پیش‌رونده است و با درگیری شدید اعصاب بدن، علائم آزاردهنده‌ای را برای بیمار به همراه دارد.