پولیپ بینی در کودکان، به دلیل هر گونه ضایعه و یا تکثیر در محیط حفره بینی ایجاد می‌شود. این ضایعات می‌تواند خوش‌خیم باشند و یا ضایعات بدخیم ناشی از تومورهای سرطانی حفره بینی یا دیواره سینوس‌های اطراف بینی باشند.
به‌طورکلی هر ضایعه‌ای که انسدادی در مسیر هوایی محسوب شود پولیپ نامیده می‌شود.
پولیپ‌ها دلایل مختلفی دارند. از سینوزیت مزمن تا تومورها همگی می‌توانند موجب ایجاد پولیپ در کودکان بشوند. در هر کودکی که چندین پولیپ در بینی خود دارد باید از نظر بیماری آسم و بیماری cf کودک را بررسی کنیم؛ زیرا این دو بیماری جزو علل شایع پولیپ بینی در کودکان هستند.
جهت درمان پولیپ در کودکان لازم است کودک بررسی شود پس از تأیید تشخیص وجود پولیپ بینی علت پولیپ بررسی می‌شود. معمولاً به کمک اسپری بینی استروئیدی این پولیپ‌ها به‌راحتی کنترل می‌شود؛ اما در شرایطی که نتوان با دارو پولیپ را کنترل کرد گاهی نیاز به جراحی بینی است.
بیشتر بخوانید: کم خونی داسی شکل در کودکان؛ علت، علائم و درمان
چگونه پولیپ بینی به وجود می‌آید؟
علت اصلی ایجاد پولیپ بینی هنوز به‌خوبی شناخته نشده است؛ اما یکی از فاکتورهای مهمی که در تمام افراد مبتلا به پولیپ بینی دیده می‌شود، یک فرایند التهابی مزمن است. در واقع این التهاب در کنار مشکل عملکرد سیستم عصبی محیطی بدن و وجود یک زمینه ژنتیکی برای ابتلا به پولیپ، همگی در کنار هم می‌توانند زمینه ایجاد پولیپ بینی در کودکان باشند.
تمام شرایط زیر می‌توانند پولیپ‌های چندگانه خوش‌خیم در کودکان ایجاد کنند:
آسم
تقریباً نیمی از کودکان مبتلا به پولیپ بینی چندگانه و خوش‌خیم مبتلا به آسم هستند. پس آسم جزو علل اصلی پولیپ بینی در کودکان به‌حساب می‌آید.
بیماری CF
این بیماری نوعی بیماری ژنتیکی محسوب می‌شود. کسانی که به بیماری CF مبتلا هستند مخاط معمولی ندارند و سطح مخاط بدن آنها به‌طور غیرعادی چسبناک‌تر است. در کودکان مبتلا به بیماری CF به طور شایع‌تری پولیپ بینی مشاهده می‌شود؛ زیرا این بیماری با درگیری مخاط بینی می‌تواند ضایعات پولیپی در بینی ایجاد کند.
رینیت آلرژیک
رینیت آلرژیک به شرایطی گفته می‌شود که بافت مخاط بینی به دلیل وجود حساسیت و آلرژی به طور غیرطبیعی دچار التهاب می‌شود. این التهاب ممکن است در اثر حساسیت به بوی خاص یا گرده گیاهان باشد. در کودکان مبتلا به آسم و آلرژی آب‌ریزش و خارش بینی و التهاب بینی به دلیل رینیت آلرژیک اتفاق می‌افتد. این التهاب دائم بافت داخل بینی با ایجاد تغییرات بافتی و پولیپ می‌تواند همراه باشد.
سینوزیت مزمن
همان‌طور که گفته شد ضایعات التهابی چه در حفره بینی و چه در سینوس‌های اطراف بینی می‌توانند موجب ایجاد پولیپ بینی در کودکان شوند. سینوزیت فرایندی است که موجب ایجاد التهاب در سینوس‌ها می‌شود. وجود التهاب در سینوس‌های اطراف بینی اگر مزمن باشد و در طولانی‌مدت وجود داشته باشد، می‌تواند باعث ایجاد پولیپ بینی شود.
دیسکینزی اولیه مژک‌ها
این بیماری، با ایجاد تغییراتی در ساختار مژک‌ها موجب بی‌حرکتی آنها می‌شود. بافت مخاط بینی حاوی تعدادی مژک است که این مژک‌ها با حرکات خود موجب حرکت مخاط بینی می‌شوند. اگر شخصی به این بیماری مبتلا باشد دیگر مژک‌های بینی‌اش توان حرکت مانند افراد سالم را ندارند و در نتیجه تجمع مخاط بینی موجب ایجاد التهاب در حفره بینی می‌شود که این التهاب می‌تواند عامل ایجاد پولیپ بینی باشد.
عدم تحمل آسپیرین
تقریباً ۲۰ درصد از بیماران مبتلا به پولیپ، مشکل عدم تحمل آسپیرین یا حساسیت به آسپیرین نیز دارند.
عدم تحمل الکل
در نیمی از کسانی که عدم تحمل الکل دارند نیز پولیپ بینی مشاهده می‌شود.
علت پولیپ بینی در کودکان چیست؟
همان‌طور که گفتیم عامل اصلی شروع بیماری پولیپ بینی در کودکان، التهاب مزمن است. این التهاب مزمن ممکن است در اثر آلرژی و آسم یا بیماری‌هایی مانند cf و یا سینوزیت مزمن باشد. همچنین در ادامه علل مختلف پولیپ بینی در کودکان شرح داده شده است:
کیست مجرای اشکی بینی
وجود کیست بر سر راه مجرای اشکی که به بینی باز می‌شود می‌تواند با تجمع ترشحات اشکی و التهاب و پولیپ بینی همراه باشد.
تومورها
انواع تومورها می‌تواند موجب پولیپ بینی شود: گلیوما، انسفالوسل، تومور درمویید، همانژیوم، پاپیلوما، انژیوفیبروما، رابدومیوسارکوما، لنفوم، نوروبلاستوم، سارکوم، کوردوما، کارسینوم نازوفارنژ
کودک مبتلا به پولیپ بینی باید حتماً از نظر آسم و بیماری ژنتیکی CF بررسی شود.
پولیپ بینی در کودکان چه علائمی ایجاد می‌کند؟
باتوجه‌به اینکه پولیپ چه سایزی دارد، علائمی که برای کودک ایجاد می‌کند متفاوت است. پولیپ‌های بزرگ‌تر که علائم ایجاد می‌کنند راحت‌تر شناسایی می‌شوند؛ اما پولیپ‌های کوچک ممکن است هیچ علامت خاصی ایجاد نکند و به‌صورت تصادفی حین معاینه دیده شود.
هر چه پولیپ به سمت دیواره جلویی بینی باشد احتمال مشاهده آن در معاینه رینوسکوپی بیشتر است و پولیپ‌هایی که به دیواره پشتی حفره بینی نزدیک باشند هر چند علامت‌دار ممکن است به‌راحتی قابل‌مشاهده در معاینه نباشند.
علامت پولیپ بینی در کودکان بسته به محل پولیپ دارد. اگر پولیپ در محل خروجی سینوس‌های اطراف بینی به سمت بینی برآمدگی داشته باشد می‌تواند موجب انسداد بر سر مسیر خروجی سینوس بینی شود این انسداد موجب التهاب سینوس و تجمع ترشحات سینوس درون سینوس می‌شود که همان سینوزیت مزمن است.
اگر پولیپ در مسیر ردوبدل‌شدن هوا به بینی وجود داشته باشد، این انسداد مسیر هوایی ممکن است علائم التهاب، آب‌ریزش بینی، گرفتگی بینی و احساس تنگی نفس ایجاد کند. گاهی انسداد مسیر هوایی و تنفس سخت با کاهش اکسیژن خون همراه می‌شود که موجب سردرد در کودک شما می‌شود.
اگر پولیپ بینی موجب خروج خون از بینی بشود، باید پولیپ دقیق‌تر بررسی شود. معمولاً خون‌دماغ شدن مکرر، علل مهم‌تری از جمله مشکلات خونی یا تومور دارد؛ اما گاهی هم پولیپ ساده بینی می‌تواند موجب خون‌دماغ شدن بشود.
گاهی پولیپ در کودکان سایز نسبتاً بزرگی دارد و این بزرگی انسدادهای جدی‌تری در مسیر هوایی و حلقی ایجاد می‌کند. در نتیجه این انسدادها موجب می‌شوند کودک از دهان خود برای تنفس استفاده کند. انسداد مسیر هوایی در خواب می‌تواند شدیدتر شود و موجب حملات آپنه کودک در خواب شود.
آپنه به حالتی گفته می‌شود که برای مدتی تنفس کاملاً قطع می‌شود و مجدداً تنفس با سرعت و شدت بیشتر آغاز می‌شود. همه ما ممکن است در طی روند خوابمان مدتی آپنه را تجربه کنیم؛ اما این حملات در افراد با پولیپ بینی بزرگ‌تر و انسداد شدیدتر شایع‌تر است.
پولیپ بزرگ همچنین می‌تواند موجب تغییر حالت طبیعی چهره و ایجاد برآمدگی در محل خود شود. گاهی این پولیپ‌ها، در اثر رشدشان می‌توانند روی اعصاب مختلف تأثیر بگذارند، فشار وارده از پولیپ بینی به عصب چشمی می‌تواند تاری دید و مشکلات بینایی جدیدتری ایجاد کند.
پولیپ بینی در کودکان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
در پولیپ‌های کوچک‌تر کاملاً تصادفی و در معاینه روتین پزشک تشخیص ایجاد می‌شود؛ اما اگر پولیپ کوچک و روی بخش پشتی حفره بینی باشد ممکن است هرگز تشخیص داده نشود. گاهی باتوجه‌به علائم و شکایاتی که کودک دارد پزشک با درنظرگرفتن پولیپ با رینوسکوپ و به کمک معاینات پولیپ را تشخیص می‌دهد.
تشخیص و درمان پولیپ بینی تحت‌نظر متخصص گوش و حلق و بینی انجام می‌شود و ممکن است با صلاحدید متخصص گاهی تصویربرداری‌های اختصاصی‌تری برای پولیپ بینی لازم باشد.
پولیپ بینی در کودکان چگونه درمان می‌شوند؟
اگر علت پولیپ بینی، بیماری ژنتیکی CF باشد، معمولاً کودک علائم دیگر این بیماری را نیز دارد و مشکلات گوارشی و ریوی از مشکلات اصلی کودک با بیماری CF است. در این کودکان باتوجه‌به سابقه بیماری پولیپ بینی سریع‌تر تشخیص داده می‌شود. کودک مبتلا به CF در صورت ابتلا به پولیپ بینی به کمک آنتی‌بیوتیک داخل عروقی درمان می‌شود.
این کودکان بستری می‌شوند و طیف وسیعی از دارو آنتی‌بیوتیک که روی تمام میکروب‌های شایع ریه یا سینوس مؤثر باشند برای این کودکان تجویز می‌شود تا سایز پولیپ کوچک و درمان انجام شود.
داروهای استروئیدی چه به‌صورت خوراکی و چه به‌صورت موضعی و اسپری داخل بینی تجویز شوند، می‌توانند در کاهش التهاب و بهبود علائم پولیپ بینی مؤثر باشند. داروهای کورتیکواستروئیدی به‌صورت خوراکی تجویز می‌شوند. معمولاً تجویز داروی پردنیزون با دوز ۳۰ تا ۶۰ میلی‌گرم به‌مدت یک هفته به‌خوبی بیماری را کنترل می‌کند. تجویز این دارو برای پولیپ کودکان با تنظیم دوز و صلاحدید پزشک متخصص انجام می‌شود. داروهای کورتیکواستروئیدی در مواردی از پولیپ بینی در کودکان که با آلرژی و آب‌ریزش بینی همراه باشد نیز به‌خوبی جواب می‌دهد و پولیپ را کوچک‌تر کرده و درمان را ساده‌تر می‌کند.
داروهایی مانند آنتی‌هیستامین، داروی ضداحتقان بینی هم می‌توانند به‌طورموقت علائم را کاهش دهند.
درصورتی‌که عامل زمینه‌ای ایجاد پولیپ آب‌ریزش بینی آلرژیک باشد، درمان‌های ضدآلرژی و حساسیت‌زدایی نیز مؤثر است. درمان ترکیبی با آنتی‌بیوتیک برای عفونت‌های سوار شده بر پولیپ بینی مؤثر است گاهی علائم پولیپ بینی در کودکان به دلیل وجود یک عفونت تنفسی تشدید پیدا می‌کند که در این شرایط با تشخیص پزشک متخصص آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود.
