برفک دهان در نوزاد ضایعات سفیدرنگی روی زبان و داخل مخاط گونه نوزاد ایجاد می‌کند. این ضایعات ممکن است با لکه‌های باقی‌مانده شیر یا فرنی در دهان کودک شما اشتباه گرفته شود. ابتدا باید مطمئن شوید که این لکه‌ها به‌راحتی از دهان کودکتان پاک نمی‌شود. برفک دهان می‌تواند موجب زخم‌های گوشه دهان کودک نیز بشود. تشخیص برفک دهان توسط پزشک انجام می‌شود و درمان آن به کمک داروهای ضدقارچی و مراقبت‌های بهداشتی است.
بیشتر بخوانید: فشارخون بالای ریه چه علتی دارد؟
عامل ایجاد برفک دهان در نوزاد چیست؟
برفک دهان در نوزاد به دلیل عفونت قارچی ایجاد می‌شود. قارچ ایجادکننده برفک دهان کاندیدا البیکنز نام دارد. این قارچ نوعی ساکن طبیعی بدن است.
روی سطح بدن و تمام سطوح داخلی مخاطی مانند دهان، بینی و حلق از باکتری‌ها و قارچ‌های طبیعی پوشیده شده است. این میکروب‌های طبیعی ساکن بخش‌های مختلف بدن، باید ترکیب مشخصی داشته باشند و در صورت تکثیر بیش‌ازحد یک گونه میکروبی بدن به عفونت مبتلا می‌شود.
به‌طورکلی بدن جنین استریل و تمیز است و به‌محض زایمان با انواع میکروب‌ها مواجه شده و سطح بدن نوزاد شروع به پوسیده‌شدن با این میکروب‌ها می‌کند؛ بنابراین از زمان تولد میکروب‌های طبیعی بدن نوزاد وجود دارند. افزایش رشد قارچ‌ها روی مخاط دهان و روی زبان موجب ایجاد برفک دهان در نوزاد می‌شود.
چه عواملی موجب برفک دهان می‌شوند؟
ضعیف‌شدن سیستم ایمنی موجب ایجاد برفک دهان نوزاد می‌شوند. اگر نوزاد شما به هر بیماری که سیستم ایمنی را تحت‌تأثیر قرار دهد مبتلا باشد، این موضوع عامل ایجاد برفک دهان است.
ورود میکروب به دهان نیز موجب برفک دهان می‌شود. کودکانی که شیشه شیر یا پستانک آلوده وارد دهانشان شود و یا دائماً در حال خوردن اشیا آلوده باشند ممکن است دچار برفک دهان شوند.
مصرف طولانی‌مدت آنتی‌بیوتیک‌ها با دوز بالا ممکن است ترکیب میکروبی طبیعی دهان کودک را تغییر دهد و موجب افزایش رد قارچ‌های دهانی و در نتیجه ابتلا به برفک دهان در نوزاد و کودک شود. این مشکل بعد از بیماری‌هایی که در آنها آنتی‌بیوتیک طولانی‌مدت برای کودک و یا نوزاد تجویز می‌شود نیز مشاهده می‌شود. با قطع آنتی‌بیوتیک معمولاً بعد از مدتی برفک دهان بهتر می‌شود.
کودکانی که به دلیل ابتلا به آسم اسپری دهانی کورتونی استفاده می‌کنند نیز مستعد برفک دهان هستند. داروهای کورتونی سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کنند. هنگامی که کودک از اسپری دهانی کورتونی برای آسم استفاده می‌کند با ضعیف‌شدن سیستم ایمنی مخاطی دهان قارچ‌های دهان شروع به رشد کرده و موجب ایجاد عفونت قارچی در دهان کودک می‌شوند.
برای پیشگیری از این نوع برفک دهان بهتر است کودک برای استفاده از اسپری کورتونی از دم یار استفاده کند دم یار علاوه بر اینکه جلوی این عارضه را می‌گیرد موجب رسیدن بهتر دارو به ریه کودک نیز می‌شود. راه‌حل دیگر پیشگیری از عفونت قارچی دهان، شست‌وشو دهان بعد از استفاده از اسپری دهانی کورتونی است. کودک شما باید بعد از مصرف هر بار اسپری دهانی دهان خود را آب بزند و چند بار آب دهان را خالی کند تا ماده دارویی از دهان خارج شود و روی پرزهای زبان تأثیر نگذارد.
برفک دهان در نوزاد چه علامتی دارد؟
برفک دهان موجب ایجاد لکه‌های سفید یا شیری‌رنگ داخل دهان کودک شما می‌شود. این لکه‌ها با لک حاصل از شیر یا غذای کودک فرق دارد و از روی زبان پاک نمی‌شود. گاهی این لکه‌ها خونریزی می‌کنند و حتی ممکن است عفونت کنند. در صورت عفونت، زیر لکه‌های برفک ملتهب و قرمز به نظر می‌رسند و نیاز به درمان آنتی‌بیوتیکی دارد.
برفک دهان در نوزاد را چگونه تشخیص بدهیم؟
تشخیص این مشکل با مشاهده دهان و زبان نوزاد به‌راحتی انجام می‌شود. در صورت دیدن ضایعات برفکی روی دهان، احتمالاً عامل ایجادکننده این برفک عفونت با قارچ کاندیدا البیکنز است. گاهی پزشک ممکن است از ضایعات نمونه بگیرد و آنها را بیشتر بررسی کند که این اتفاق فقط در شرایط خاص انجام می‌شود و معمولاً تنها با مشاهده ضایعات قارچی برفک دهان تشخیص انجام می‌شود.
درمان برفک دهان در نوزاد چیست؟
برفک دهان گاهی خودبه‌خود خوب می‌شود و گاهی نیاز به درمان دارویی جهت بهبودی دارد. نوع درمان با صلاح‌دید پزشک متخصص مشخص می‌شود.
درمان برفک دهان به کمک ژل یا قطره ضدقارچ انجام می‌شود. تا جای ممکن از داروهای خانگی استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است برای نوزادتان مشکل ایجاد کند. سعی کنید از همان داروهای تجویزی متخصص که به‌صورت بهداشتی در داروخانه‌ها بسته‌بندی شده و به فروش می‌رسد استفاده کنید.
این ژل‌ها و قطره‌های ضدقارچ معمولاً حاوی داروی نیستاتیند هستند و به‌سرعت به ازبین‌رفتن قارچ کمک می‌کند و برفک دهان را درمان می‌کند.
گاهی پزشک از داروهای پروبیوتیک برای درمان کمکی استفاده می‌کند. پروبیوتیک‌ها ترکیباتی هستند که حاوی باکتری‌های مفید ساکن پوست هستند. این داروها با تنظیم میکروب‌های ساکن پوست جلوی تکثیر بیش‌ازحد قارچ‌ها را می‌گیرند و به درمان کمک بسیاری می‌کنند.
دوز و نوع این پروبیوتیک‌ها توسط متخصص تعیین می‌شود.
چگونه از برفک دهان در نوزاد پیشگیری کنیم؟
برفک دهان در نوزاد و کودکان ارتباط مستقیمی با میزان رعایت بهداشت شما دارد؛ بنابراین برای پیشگیری از ابتلای کودکتان باید به‌خوبی بهداشت دهان او را رعایت کنید.
شیشه شیر یا پستانکی که کودک از آن استفاده می‌کند باید تمیز باشد. می‌توانید چند وقت یک‌بار با حرارت آب جوش آن را استریل کنید. شست‌وشو مناسب شیشه شیر با فرچه مناسب، باعث زدودن ذرات شیر باقی‌مانده شده و از تجمع آن و بیماری کودکتان جلوگیری می‌شود.
در بعضی سنین کودک عادت دارد تمام اسباب‌بازی‌ها و اشیا دورش را بخورد. در این سنین بهتر است به‌صورت دوره‌ای اسباب‌بازی‌های کودکتان را بشویید و تمیز نگهدارید.
توجه کنید وسواس بیش‌ازحد نیز موجب آسیب به کودک می‌شود و تحقیقات ثابت کرده است که رعایت وسواس‌گونه موارد بهداشتی می‌تواند موجب افزایش ریسک آسم و آلرژی در کودکان بشود؛ بنابراین رعایت تعادل در این موارد اهمیت بالایی دارد. رعایت بهداشت باید به‌گونه‌ای باشد که کودک به بیماری‌ها مبتلا نشود و لازم است بدانید گاهی مقداری میکروب به بدن وارد می‌شود که اگر کم باشد بیماری‌زا نیست.
جمع‌بندی مطلب
برفک دهان در نوزاد به دلیل تکثیر نوعی قارچ در بافت دهانی ایجاد می‌شود. این قارچ درنهایت موجب ایجاد لکه‌های سفید و یا شیری‌رنگ روی دهان شده که می‌تواند احساس درد یا خونریزی بدهد. برای تشخیص این ضایعات سعی کنید به‌آرامی با یک دستمال پارچه‌ای مرطوب لکه‌ها را از زبان کودک پاک کنید. اگر این لکه‌ها پاک نشوند نشان‌دهنده وجود برفک دهان در نوزاد و کودک است. برفک دهان بیماری پیچیده‌ای نیست و به‌راحتی با ژل یا قطره حاوی داروی ضدقارچی درمان می‌شود.
