از خواص جعفری می‌توان به موارد زیادی اشاره کرد. اما شاید جالب باشد بدانید که از خواص این گیاه خوش عطر و خوش طعم برای پوست و مو هم بهره گرفته می‌شود. این سبزی در آشپزی کاربردهای بسیار زیادی دارد و به شکل تازه و خشک و همچنین خام و پخته در غذاهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. جعفری در بین آشپزهای ایرانی هم طرفداران بسیاری دارد.

جعفری دارای انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های مورد نیاز بدن است و از دیرباز در طب سنتی جایگاه خاصی داشته است. علاوه بر پوست و مو، از خواص سبزی جعفری برای سلامت جسم و روان نیز بهره برده می‌شود. در ادامه درباره خواص این سبزی خوراکی اطلاعات بیشتری آورده شده است.

بیشتر بخوانید: خواص ماست ایسلندی و دلایل محبوبیت آن

جعفری چیست؟

پیش از آگاهی از خواص جعفری خوب است درباره این گیاه بیشتر بدانیم. جعفری گیاهی از خانواده چتریان و بومی مناطق مدیترانه‌ای است. این گیاه در طب سنتی با اسامی متفاوتی شناخته می‌شود و ریشه و برگ آن در صنایع مختلف غذایی و آرایشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. جعفری یک گیاه دوساله است که برگ‌های آن به گیاه گشنیز شباهت زیادی دارد. طبع آن گرم و خشک است و عطر و طعم ریشه آن مشابه بخش‌های هوایی گیاه است.

ویژگی‌های جعفری

خواص جعفری به دلیل داشتن ویتامین‌ها، املاح و مواد معدنی است که در آن وجود دارد. جعفری دارای فسفر، ید، کلسیم، پتاسیم و ویتامین‌های آ و ث است و میزان ویتامین ث آن از سبزی‌های دیگر بیشتر است. گیاهی ضد اسپاسم، تقویت‌کننده معده، روده و کبد و بازکننده انسداد طحال و کبد و گرم‌کننده کلیه و مثانه محسوب می‌شود. خوردن و بوییدن سبزی جعفری برای سرماخوردگی، دفع رطوبت و سردی مغز و سرفه خشک مفید است.

جعفری از جمع شدن اگزالات کلسیم در ادرار و شکل گرفتن سنگ کلیه جلوگیری می‌کند. ضمن اینکه ضد نفخ، مسهل، خلط‌آور، مدر، ضد درد و ضد التهاب نیز هست. با برگ‌های تازه و خشک آن می‌توان انواع سوپ، انواع آش، خوراک مرغ و گوشت، خورشت، پاستا، سس و سالاد درست کرد. از جعفری برای تزئین انواع غذاها نیز استفاده می‌کنند. جعفری عطر خوبی دارد و در بعضی از غذاها به عنوان معطرکننده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ضد باکتری بودن، بهبوددهنده سیستم گوارش، سلامت غدد و تقویت‌کننده سیستم ایمنی از دیگر خواص جعفری هستند. جعفری منبع مس، منبع عالی ویتامین کا و سرشار از فولات و آهن است. مصرف جعفری می‌تواند به سلامت استخوان و مفاصل، سلامت قلب و عروق و سلامت کلیه و غدد منجر شود. از دیگر ویژگی‌های آن تنظیم سطح کلسترول و تنظیم فشار خون است. از جعفری برای تقویت مو و سلامت پوست هم استفاده می‌شود.

ارزش غذایی جعفری

پیش از اینکه از مهم‌ترین خواص جعفری آگاه شوید، خوب است که درباره ارزش غذایی آن بیشتر بدانید. در جدول زیر ارزش غذایی جعفری آورده شده است.

برخی از مهم‌ترین خواص جعفری

از مهم‌ترین خواص جعفری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

ضد باکتری بودن

جعفری دارای خاصیت ضد باکتریایی است و همین ویژگی به سلامت دندان‌ها کمک می‌کند و در دفع میکروارگانیسم‌های مضر مفید واقع می‌شود. جعفری دارای فلاونوئیدی به اسم آپیول است که موجب کند کردن میکروارگانیسم‌ها و پیشگیری از عفونت در دستگاه ادراری می‌شود. جعفری دیورتیکی طبیعی است که در دفع میکروب‌های ناخواسته در مثانه و مجاری ادراری مؤثر است.

بهبوددهنده سیستم گوارش

یکی دیگر از خواص جعفری کمک به هضم غذا و جذب مواد مغذی در بدن است. جعفری منجر به درمان مشکلات گوارشی مثل نفخ، یبوست، سوء هاضمه و احساس پری می‌شود و آرامش را به معده برمی‌گرداند. این سبزی موجب بالا بردن تولید صفرا و مایعات معده سالم می‌شود و کارکرد صحیح آنزیم‌ها را در جذب مواد مغذی تقویت می‌کند.

سلامت غدد

جعفری می‌تواند در کوچک کردن غدد متورم و بزرگ شده مؤثر واقع شود و در دفع سموم و مخاط اضافه در بدن کمک‌کننده باشد. جعفری تسکین‌دهنده غدد کلیوی نیز هست و ریشه آن دارای کلسیم، آهن، ویتامین‌های گروه ب است که همه آنها از کارکرد غده‌های پاراتوئید حمایت می‌کنند.

ضد التهاب بودن

از خواص جعفری می‌توان به ضد التهاب بودن آن اشاره کرد که به علت داشتن ترکیبات ضد التهابی مانند فلاونوئیدها است. جعفری به علت داشتن ویتامین ث زیاد یک سبزی ضد التهاب است. همچنین دارای آنتی‌اکسیدانی به نام کوئرستین است که جلوی ایجاد التهاب را می‌گیرد و سلول‌های تولیدکننده هیستامین را در بدن تثبیت می‌کند. جعفری دارای آنتی‌اکسیدانی دیگر به اسم اوره‌سیتین است که در درمان التهاب پروستات اثرگذار است.

تقویت‌کننده سیستم ایمنی

جعفری تقویت‌کننده سیستم ایمنی بدن نیز هست. این سبزی به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌های آ و ث و مواد معدنی مختلف می‌تواند یک محافظ خوب برای بدن باشد. ویتامین ث موجود در آن به فعالیت سلولی و سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند. ویتامین‌هایی مثل ث، آ، کا، فولات و نیاسین می‌توانند نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن داشته باشند. ویتامین آ با گلبول‌های سفید هم برهم کنش دارد و کارکرد آنها را تقویت می‌کند.

سلامت کلیه

از خواص جعفری می‌توان کمک به سلامت کلیه را نام برد. جعفری می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه و کاهش اسیدیته بدن کمک ‌کند. به دلیل اینکه جعفری خاصیت مدر بودن دارد، می‌تواند به دفع مایعات از بدن کمک کند که در سلامت کلیه‌ها مؤثر است و همین ویژگی منجر به دفع میکروب‌ها از بدن می‌شود.

سلامت استخوان و مفاصل و کاهنده پوکی استخوان

سبزی جعفری به علت داشتن مواد مغذی می‌تواند در رشد و تقویت استخوان‌ها مؤثر باشد. جعفری دارای میزان زیادی ویتامین‌های دی و کا، کلسیم، فسفر و منیزیم است که در تشکیل استخوان‌ها نقش دارند. ویتامین کا در تراکم استخوان عنصر بسیار مهمی تلقی می‌شود و در مقابل ترک‌خوردگی و شکستگی از استخوان‌ها محافظت به عمل می‌آورد. ضمن اینکه سبزی جعفری با پایین آوردن فرآیند تحلیل استخوان در حفظ ساختار اسکلتی مؤثر است. جعفری به علت داشت کلسیم بالا می‌تواند در درمان پوکی استخوان نقش داشته باشد.

سلامت قلب و عروق

از خواص جعفری به سلامت قلب و عروق هم اشاره می‌شود. از این سبزی برای درمان فشار خون بالا و اختلا‌های مربوط به قلب استفاده می‌شود.

تنظیم سطح کلسترول

جعفری به علت داشتن فیبر می‌تواند در کاهش سطح کلسترول خون مؤثر باشد. عصاره‌های آبی جعفری به علت وجود فلاونوئیدها کاهش‌دهنده کلسترول بد خون محسوب می‌شوند. فلاونوئیدها ساخت کلسترول را کاهش می‌دهند و به پایین آمدن سطح کلسترول خون کمک می‌کنند.

تنظیم فشار خون

جعفری به علت داشتن نیترات‌ها می‌تواند در حفظ سطوح سالم فشار خون مؤثر باشد. نیترات‌ها موجب شل شدن رگ‌های خونی بدن می‌شوند و بهبوددهنده جریان خون هستند.

خواص جعفری برای سلامت پوست

اشاره شد که از خواص جعفری برای تقویت پوست و مو هم استفاده می‌شود. جعفری به دلیل داشتن خواص ضد باکتریایی و آنتی‌اکسیدانی برای رفع مشکلات پوستی مفید واقع می‌شود. همچنین به علت داشتن خواص ضد التهابی و غنی بودن از انواع ویتامین‌ها در محافظت از پوست به خوبی عمل می‌کند. از خواص ضد باکتریایی این سبزی برای درمان و پیشگیری از آکنه استفاده می‌کنند.

آنتی‌اکسیدان‌های موجود در سبزی جعفری روند پیری پوست را کند می‌کنند و در مقابل استرس اکسیداتیو از پوست محافظت به عمل می‌آورند. ویتامین آ موجود در جعفری برای مراقبت از پوست در برابر اشعه فرابنفش مفید است. یکی از خواص جعفری داشتن آهن است که این ماده معدنی در تنظیم چرخه خواب بدن نقش مهمی دارد. خواب یکی از مسائل مهم تأثیرگذار در سلامت و تقویت پوست است.

خواص جعفری برای تقویت موها

جعفری دارای مواد مغذی است که به رشد موها کمک می‌کنند و در جذب مواد مغذی در بدن اثرگذاری زیادی دارند. ویتامین‌های آ، ث، ای و روی و ویتامین‌های گروه ب و پروتئین موجود در جعفری همگی برای رشد و سلامت موها لازم هستند.

خواص جعفری در تقویت موها مؤثر است و این سبزی می‌تواند به علت داشتن مواد مغذی در ریزش موها و کندی رشد آنها مؤثر باشد و کمبودهای تغذیه‌ای موها را رفع کند. وجود میزان زیاد مس در جعفری در سنتز ملانین در بدن مؤثر است. ملانین رنگدانه‌ای است که مسئولیت رنگ پوست، رنگ موها و رنگ چشم‌ها را در بدن بر عهده دارد.

نکته‌های مهم در زمان مصرف جعفری

• کسانی که به سبزی‌هایی مثل کرفس، رازیانه و هویج حساسیت دارند، این احتمال هست که به جعفری هم حساسیت نشان دهند.
• درست است که خواص جعفری برای سلامت بدن مفید است، اما مصرف زیاد آن می‌تواند به کبد آسیب وارد کند.
• مصرف کم جعفری، به اندازه شش گرم در هر روز، به همه توصیه می‌شود.
• در دوران بارداری و شیردهی مصرف جعفری نباید بیشتر از آنچه در غذاها وجود دارد باشد.
• مواد و غذاهایی که از مقادیر زیادی ریشه یا دانه جعفری تهیه شده‌اند، می‌توانند سمی باشند.
• برگ جعفری مثل دارچین تنفس را مطبوع می‌کند و جویدن این سبزی می‌تواند در رفع بوی بد تنفس مؤثر واقع شود.
• برای بالا بردن زمان نگهداری جعفری می‌توانید برگ‌های جعفری را در یک دستمال مرطوب بپیچید و در یک کیسه پلاستیکی درون یخچال بگذارید. بهتر است که تا زمان مصرف سبزی جعفری شسته نشود، به دلیل اینکه شستن سبزی می‌تواند آن را زود خراب و پلاسیده کند.