خواص زردچوبه باعث شده آن یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین ادویه‌هایی باشد که پای ثابت آشپزی ما ایرانی‌ها است. به زردچوبه ادویه طلایی یا زعفران هندی هم می‌گویند. زردچوبه گیاهی بلند و گرمسیری با ریشه زرد رنگ است که در آسیا و آمریکای مرکزی رشد می‌کند. زردچوبه از گذشته‌های دور تا به امروز برای درمان برخی مشکلات در بدن مورد استفاده قرار می‌گرفته است. به دلیل داشتن خواص ضد التهابی، ضد باکتریایی و آنتی‌اکسیدانی یکی از قوی‌ترین ترکیبات گیاهی در دنیا است.

بیشتر بخوانید: درباره خواص و کالری موز چه می‌دانید؟

در زردچوبه ماده فعالی به نام کورکومین وجود دارد که خواص درمانی و دارویی بسیاری دارد. از زردچوبه برای کاهش التهاب، بهبود کارکرد کبد و تسکین دردها استفاده می‌کنند. ضمن اینکه از خواص آن برای آلزایمر، التهاب مفاصل و بیماری‌های قلبی و عروقی نیز بهره می‌برند. در ادامه اطلاعات بیشتری درباره خواص زردچوبه برای شما آورده‌ایم. توجه داشته باشید که برای استفاده از خواص دارویی و درمانی زردچوبه حتماً با پزشکان و افراد متخصص مشورت کنید.

درباره گیاه زردچوبه بیشتر بدانید

قبل از اینکه بخواهیم به خواص زردچوبه بپردازیم، کمی درباره گیاهی که زردچوبه از آن گرفته می‌شود می‌گوییم. زردچوبه (Turmeric) گیاهی از خانواده زنجبیل است. گیاهی با یک یک متر و نیم قد و ساقه‌های متورم‌گونه که شبیه به سنبل گل می‌دهد. گل‌های این گیاه به رنگ‌ سبز متمایل به زرد هستند. این گیاه در ایران هم کشت می‌شود.

زردچوبه یک ادویه بسیار پراهمیت در همه دنیا است، زیرا نه تنها خواص زیادی برای بدن دارد بکله برای ذهن نیز مفید است. پودر زردچوبه از آسیاب کردن ریشه گیاه زردچوبه به دست می‌آید. ریشه این گیاه دقیقاً رنگ زرد زردچوبه را داراست و شاید اوایل تنها به دلیل رنگی که داشته است مورد توجه قرار گرفته است.

حتی امروزه هم خیلی از خانم‌های خانه‌دار تنها به دلیل رنگ زردچوبه آن را در غذاها می‌ریزند و از خواص آن بی‌خبر هستند. حتی در برخی از کشورها از پودر آن برای رنگدهی استفاده می‌کنند. از خواص زردچوبه می‌توان به شکل پودر، عصاره، کپسول یا ادویه بهره‌مند شد. در برخی مناطق آن را به شکل چای و صابون هم مورد استفاده قرار می‌دهند.

ارزش غذایی زردچوبه

خواص زردچوبه موجب شده است که این ادویه ارزش غذایی ویژه‌ای داشته باشد. این گیاه حاوی درشت مغذی‌ها و ریز مغذی‌های بسیار مهمی است که مهم‌ترین آنها کورکومین است. علاوه بر آن، زردچوبه حاوی آنتی‌اکسیدان، فلاندرن، کاپرلیک و والرینیک اسید نیز هست. از دیگر ترکیبات زردچوبه می‌توان به سابی‌نیل، برونئول و تورمرول اشاره کرد. جدول ارزش غذایی 100 گرم زردچوبه در ادامه برای شما آورده شده است.

مهم‌ترین خواص زردچوبه کدام‌اند؟

از خواص زردچوبه می‌توان برای بهبود کارکرد دستگاه گوارش، تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش التهاب مفاصل و بهبود سلامت مغز و قلب استفاده کرد. زردچوبه حاوی ماده فعالی است که بیشتر خواص شگفت‌انگیزی که در آن وجود دارد به خاطر این ماده است. کورکومین دارای خواص بسیار زیادی است و ضد التهاب، ضد باکتریایی و آنتی‌اکسیدان بودن زردچوبه به علت وجود این ماده فعال است.

کورکومین 3 درصد از وزن زردچوبه را تشکیل می‌دهد. دز مناسب مصرف این ماده در هر روز تنها 1 گرم است و به همین علت محاسبه میزان صحیح آن کار سختی است. این ماده به دشواری جذب خون می‌شود و مصرف فلفل سیاه به همراه آن می‌تواند هضم آن را ساده‌تر کند. فلفل سیاه ماده‌ای به اسم پیپرین دارد که جذب کورکومین را ساده‌تر می‌کند. مهم‌ترین خواص زردچوبه را می‌توانید در ادامه مشاهده کنید.

بهبود کارکرد مغز

یکی از خواص زردچوبه بالا بردن مقدار فاکتورهای نوروتروفیک مغز است. این ویژگی زردچوبه می‌تواند در به تعویق انداخت برخی از بیماری‌های مغزی مربوط به سن اثرگذار باشد. کورکومین موجود در زردچوبه حافظه را بهبود می‌بخشد.

التهاب سلول‌های مغزی موجب بروز بیماری‌هایی مثل آلزایمر، زوال عقل و پارکینسون می‌شود. زردچوبه با داشتن خاصیت ضد التهابی سلول‌های عصبی را تقویت و از آنها در مقابل این بیماری‌ها مراقبت می‌کند. بیماری آلزایمر به علت رسوب پروتئین‌هایی است که به آن پلاک‌های آمیلوئید گفته می‌شود. کورکومین زردچوبه به از بین بردن این پلاک‌ها کمک می‌کند. برای بهره بردن از خواص دارویی و درمانی زردچوبه حتماً با پزشک معالج خود مشورت کنید.

کنترل قند خون

مصرف درست زردچوبه سطح انسولین خود را متعادل می‌کند و می‌تواند در مدیریت قند خون مؤثر واقع شود. البته مهم است که افراد مبتلا به قند خون در مصرف زردچوبه محتاط باشند و پیش از مصرف با پزشک معالج خود مشورت کنند. مصرف زیاد زردچوبه می‌تواند برعکس منجر به بالا رفتن قند خون شود.

کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی

از آنجا که کورکومین با سلامت قلب و عروق ارتباط مستقیم دارد، می‌توان گفت که یکی از خواص زردچوبه پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی است. مهم‌ترین مزیت کورکومین برای قلب بهبود کارکرد لایه درون رگی است که یک لایه نازک از سلول‌هایی است که داخل رگ‌های خونی و لنفاوی را پوشانده‌ است.

زردچوبه می‌تواند منجر به بهبود کارکرد لایه درون رگی شود. ضمن اینکه زردچوبه با داشتن خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی نیز می‌تواند از قلب مراقبت کند. زردچوبه می‌تواند چربی خون را تنظیم کند و جلوی گرفتی رگ‌های خونی را بگیرد. مصرف زردچوبه در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی باید تحت نظر افراد متخصص باشد.

بهبود کارکرد سیستم دستگاه گوارش

زردچوبه باکتری‌های مضر روده را نابود می‌کند و در بالا بردن جذب مواد مغذی در بدن مؤثر است. این ادویه به دلیل داشتن خواص ضد التهابی می‌تواند در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های التهابی دستگاه گوارش مانند کولیت، گاستریت و سندروم روده تحریک‌پذیر اثرگذار باشد. حتی برخی تحقیقات نشان داده است که مصرف زردچوبه می‌تواند در پایین آوردن علائم زخم معده و زخم دوازدهه مؤثر عمل کند.

تقویت سیستم ایمنی

یکی از خواص زردچوبه تقویت سیستم ایمنی بدن است که به دلیل داشتن خواص آنتی‌اکسیدانی اتفاق می‌افتد. این خاصیت زردچوبه از بدن در مقابل عوامل بیماری‌زا محافظت می‌کند. کورکومین توانایی بدن در برابر عفونت را بالا می‌برد و به سلول‌های دفاعی بدن کمک می‌کند تا سلول‌های معیوب زودتر تشخیص داده شوند و از بین بروند.

تقویت سلامت استخوان‌ها و مفاصل

اشاره شد که یکی از اصلی‌ترین خواص زردچوبه ویژگی ضد التهابی آن است. افرادی که با بیماری‌های مفاصل مانند آرتروز، زانودرد یا کمردرد درگیر هستند، مصرف زردچوبه به دلیل داشتن کورکومین می‌تواند در کاهش التهاب مؤثر باشد.

کنترل چربی خون

یکی دیگر از خواص زردچوبه کنترل چربی خون است و می‌تواند سطح کلسترول بدن را پایین بیاورد. همچنین، می‌تواند نسبت کلسترول خوب به بد را بهبود ببخشد. اگر دچار بیماری‌های چربی خون هستید، می‌توانید برای استفاده از زردچوبه به عنوان مکمل با پزشک معالج خود مشورت کنید.

سلامت کلیه‌ها، کبد و صفرا

یکی دیگر از خواص زردچوبه تقویت کارکرد کبد است. مصرف این ادویه می‌تواند در تنظیم فعالیت آنزیم‌های کبدی مؤثر باشد و فرآیند هضم و جذب مواد مغذی را بهبود ببخشد. با داشتن خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی می‌تواند از کبد در مقابل بیماری‌ها محافظت کند.

یکی دیگر از خواص ادویه زردچوبه کمک به دفع سنگ کلیه و سنگ صفرا است. اما باید به این نکته مهم توجه داشت که مصرف آن باید به اندازه صورت گیرد. زیرا خود زردچوبه در اثر مصرف بالا می‌تواند به ایجاد سنگ در دستگاه‌های بدن منجر شود. به همین دلیل پیش از اضافه کردن زردچوبه به برنامه غذایی خود با هدف سلامت حتماً با افراد متخصص مشورت کنید.

خواص زردچوبه برای پوست

اشاره کردیم که یکی از خواص زردچوبه داشتن خواص ضد التهابی است. از همین ویژگی برای سلامت پوست هم استفاده می‌شود. ماسک زردچوبه به همراه عسل برای روشن پوست کاربرد دارد. زردچوبه می‌تواند زخم را بهبود ببخشد و موجب زودتر جوش خوردن آن شود. ضمن اینکه زردچوبه روی کلاژن‌ها و بافت پوست نیز تأثیر بسیار مثبتی دارد.

ماسک زردچوبه برای درمان جوش و آکنه نیز توصیه می‌شود. این ماسک طبیعی برای درمان مشکلات پوستی که در اثر رادیکال‌های آزاد و بالا رفتن سن ایجاد شده است مفید است. حتی این ماسک را برای کاهش چین و چروک‌های صورت هم مورد استفاده قرار می‌دهند.

خواص زردچوبه برای لاغری و تناسب اندام

از خواص زردچوبه به دلیل آنتی‌اکسیدان بودن می‌توانید برای لاغری و دست یافتن به تناسب اندام نیز استفاده کنید. از آنجا که زردچوبه رنگ، طعم و عطر خاصی دارد، نمی‌توانید از آن به اندازه زیاد در غذاهای خود استفاده کنید. به همین علت برای بهره بردن از خواص آن برای لاغری باید از افراد متخصص کمک بگیرید.

عوارض مصرف زیاد زردچوبه

حال که با خواص زردچوبه آشنا شدید، بهتر است درباره عوارض مصرف زیاد نیز بیشتر بدانید. ضمن اینکه زردچوبه ممکن است با برخی داروها تداخل پیدا کند و لازم است پیش از مصرف آن با پزشک معالج خود مشورت کنید. عوارض مصرف زیاد زردچوبه عبارت‌اند از:

• حالت تهوع و استفراغ
• کاهش فشار خون
• درد معده
• سردرد شدید
• فقر آهن
• اختلال باروری
• افزایش قند خون
• بروز مشکلات کبدی
• سنگ کلیه
• سنگ کیسه صفرا