کمغذایی کودکان، باعث بروز بیماریهای خطرناکی در آنها میشود. به همین دلیل داشتن اطلاعات درباره تغذیه کودکان کموزن بسیار مهم است. بیشترین موارد سوءتغذیه در کودکان تا ۲ سالگی دیده میشود، پس تغذیه کودک تا این سن را جدی بگیرید.
اولین تأثیری که کمبود غذا روی رشد کودکان میگذارد کاهش وزن آنها است. اگر کودکی وزن کمی دارد و همچنان تغذیه مناسبی دریافت نمیکند منجر به قد کوتاهی خواهد شد و اگر این روند ادامه پیدا کند، دور سر او نیز کمتر از حد طبیعی میشود.
کودک برای رشد کافی، نیاز به مواد غذایی مختلف مانند پروتئینها، ویتامینها، آهن کافی ،آب و مایعات کافی دارد و این مواد غذایی باید در تغذیه کودکان کموزن لحاظ شود.
اولین نکته در تغذیه کودکان کموزن، رعایت روش صحیح غذا دادن به کودک است. عادتهای غذایی کودکان از همین سن پایین شکل میگیرد. همانطور که لاغر بودن باعث بیماری کودک میشود، چاقی و افزایش وزن نیز میتواند اثرات بدی داشته باشد و باعث بروز بیماریهای قلبی عروقی و دیابت در بزرگسالی او شود.
بهترین حالت برای غذا خوردن در تغذیه کودکان کموزن چگونه است؟
- کودک شما باید از خوردن غذا لذت ببرد. غذا خوردن نباید بهزور و یا هنگام بازی باشد. هر انسانی، گرسنگی و نیاز به غذا خوردن را درک میکند. کودک از همان زمان نوزادی در صورت گرسنگی دست خود را میمکد و تمام اشیا را به سمت دهان خود میبرد. پس بهزور غذا دادن به کودک و برچسب بدغذایی به او زدن، اشتباه است.
- غذا نخوردن کودک حتما یک علت دارد که باید آن را پیدا کنید. ممکن است بیماری یا اختلالی داشته باشد. اما اگر هیچ بیماری نداشته باشد، یک کودک سالم در صورت گرسنگی حتما غذا را میخورد و با سیر شدن از غذا دور میشود و نیازی به پیگیری مادر یا پرستار ندارد.
- هنگام غذا خوردن تلویزیون را خاموش کنید.
- اسباب بازی را دور کنید.
- برای کودک پیشبند مناسب بزنید.
- بهتر است از صندلی غذای مخصوص خود او استفاده کنید تا سطح میز تنظیم باشد.
- غذا را در مقابل کودک خود قرار دهید و اجازه دهید خود او غذایش را بخورد و هیچ دخالتی نکنید.
- سعی کنید مواد غذایی را به گونهای در اختیار او قرار دهید که بتواند با دست بهراحتی آنها را بردارد و بخورد. مثلا تکههای درشت هویج آبپز یا سیبزمینی آبپز کنار غذا، میتواند انتخاب مناسبی باشد. هرچه کودک راحتتر غذا بخورد به غذا خوردن علاقهمندتر میشود.
بعد از یک هفته میبینید کودکتان بسیار خوشاشتها شده است، خودش گرسنگی و سیری را ابراز میکند و علاوه بر این، مهارت بیشتری در گرفتن قاشق و غذا خوردن پیدا میکند.
تنظیم مصرف شیر در کودک
شیر، غذای اصلی کودک تا یک سالگی است. اما بعد از آن باید شیر را کمتر بخورد و درکنار آن غذاهای دیگر را بیشتر مصرف کند. نزدیک به دو سالگی، مصرف شیر کمچرب گاو در کودکان توصیه میشود. در تغذیه کودکان کموزن حواسمان باشد مصرف زیاد شیر در کودک بالای دو سال، نه تنها فایدهای ندارد بلکه عوارض زیادی دارد. مصرف بالای شیر میتواند اشتهای کودک را کم کند و حتی باعث کمخونی فقر آهن شود.
آبمیوه
در تغذیه کودکان کموزن، مصرف آبمیوه در کودکان خردسال نباید بیشتر از روزی ۴ اونس (معادل 120 گرم) و در کودکان بالای ۷ سال تا روزی ۸ اونس (معادل 240 گرم) باشد. بیشترین مایعات توصیه شده آب و شیر هستند.
تعداد مناسب وعدههای غذایی کودک
- در تغذیه کودکان کموزن، کودک باید در هر روز سه وعده اصلی داشته باشد.
- در تغذیه کودکان کموزن، کودک باید در هر روز دو میانوعده داشته باشد.
- به ازای هر سال سن، باید یک قاشق غذایی از هر غذا مصرف شود.
- در صورتیکه کودک تقاضای بیشتری کند، برای او بیشتر غذا ریخته شود. کودکان در هر وعده باید حداکثر اندازه کف دست بزرگسالان غذا بخورند.
مصرف آهن در کودک
کمبود آهن در کودکانی که وضعیت اقتصادی مناسبی در خانواده ندارند شایع است. در صورت کمبود آهن، میتوانید از مکملهای آهن استفاده کنید. درصورتیکه نگران تغییر رنگ دندان کودک هستید از قطره آهن بدون رنگ استفاده کنید. مواد غذایی مانند سبزیجات برگ سبز و گوشت قرمز منبع غنی آهن هستند. مصرف بالای شیر در کودک میتواند باعث کمخونی فقر آهن شود و توصیه نمیشود.
چند توصیه پایانی
- در تغذیه کودکان کموزن به خاطر داشته باشید، شیر پرچرب ضررهای بیشتری نسبت به سود آن دارد و اصلا برای کودکان توصیه نمیشود.
- لقمههای غذایی کودک نباید بیش از حد بزرگ باشد.
- نمک غذا را برای کودکان تنظیم کنید. عادت غذایی او از سن پایین شکل میگیرد. تا یک سالگی نمک ممنوع است و بعد از آن هم به اندازه مناسب مصرف شود.
- سعی کنید به جای نوشیدنیهای شیرین بیشتر به فرزند خود آب بدهید.
- بعد از دو سالگی چربیهای غذای کودک را کاهش دهید تا از بیماریهای او در بزرگسالی جلوگیری کنید.
- از ماهی، مرغ، آجیل و حبوبات به جای گوشت قرمز، بیشتر استفاده کنید تا تغذیه سالمتری داشته باشد.