یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها سرطان سینه است. سرطان سینه جزو آن دسته از سرطان‌ها است که برای تشخیص زودهنگام آن و مدیریت و پیشگیری از بدخیمی و انتشار آن به بدن، تست غربالگری وجود دارد.
غربالگری چیست؟
غربالگری نوعی تست است که مقرون به صرفه، ساده و بدون درد است و برای تشخیص اولیه یک بیماری که درمان مناسبی دارد استفاده می‌شود.غربالگری در سرطان دهانه رحم برای همه خانم‌ها واجب است و غربالگری در سرطان سینه به‌وسیله ماموگرافی و بعد از سن ۴۰ سالگی به همه خانم‌ها توصیه می‌شود.
سرطان سینه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص سرطان سینه دو بخش دارد. بخشی از تشخیص آن به کمک معاینه و بخشی توسط تصویر برداری و آزمایشات است. به تمام خانم‌ها توصیه می‌شود، سینه خود را دوره‌ای معاینه کنند. بهترین روش برای معاینه دقیق پستان، معاینه توسط دو انگشت و به‌صورت دورانی از نوک پستان به سمت اطراف است. اگر دورانی تمام قسمت‌های سینه را دست بکشید، به‌راحتی می‌توانید در صورت لمس توده به پزشک مراجعه کنید. گاهی تغییرات پوست پستان، قرمزی، چین خوردگی و یا ترشح از نوک پستان نیز مشاهده می‌شود.
درد پستان میتواند علامتی از وجود توده باشد که گاهی در معاینه مشاهده نمی‌شود. در مرحله دوم برای بیمار ماموگرافی یا سونوگرافی درخواست می‌شود. معمولا در تشخیص سرطان سینه عکس قفسه سینه گرفته می‌شود تا حجم توده و انتشار به ریه مشاهده شود. درآزمایشات، درصورت انتشار سرطان سینه، مقدار هموگلوبین خون کاهش پیدا می‌کند و در صورت عفونت و التهاب و آبسه سینه، مقدار گلبول سفید خون افزایش پیدا می‌کند.
سرطان سینه چه علائمی دارد؟
سرطان سینه میتواند تظاهرات متفاوتی داشته باشد. یکی از شایع‌ترین علائم، لمس توده در سینه است که در ۸۵ درصد موارد، توده سینه توسط بیمار یا پزشک لمس می‌شود. معمولا در افرادی که سرطان سینه دارند، به‌دلیل احتمال درگیری ژنتیکی آن سابقه‌ای از سرطان سینه در خانواده را می‌بینیم. سرطان سینه در افرادی که فرزندی ندارند، زودتر قاعدگی داشته‌اند و دیرتر یائسه شده‌اند بیشتر مشاهده می‌شود و این به‌دلیل مواجهه بیشتر بدن این افراد با هورمون‌ها می‌باشد.
هنگامی‌که توده سرطانی در پستان رشد می‌کند، گاهی کشیدگی توده باعث تو کشیدن نوک پستان و چین خوردن پوست پستان می‌شود.
بخشی از خون که وارد بافت‌ها می‌شود، توسط عروقی به نام لنف از بافت خارج می‌شود. انتشار سرطان به قسمت‌های مختلف بدن را متاستاز می‌گوییم. متاستاز توده سرطانی سینه از طریق عروق لنفی صورت می‌گیرد. مسیر عروق لنفی پستان از زیر بغل عبور می‌کند. انتشار سرطان سینه به زیر بغل، باعث تورم زیر بغل می‌شود.
گاهی با متاستاز توده سرطان سینه به سلول‌های کبدی، زردی یا یرقان را مشاهده می‌کنیم.
متاستاز به استخوان، باعث درد استخوان می‌شود و رشد توده سرطانی داخل استخوان باعث شکستگی‌های استخوانی می‌شود.
در صورت متاستاز سرطان سینه به ریه، تنگی نفس رخ می‌دهد .
متاستاز به سر و مغز باعث تغییر شخصیت و سردردهای شدید می‌شود.
گاهی توده در پستان در طی بارداری یا شیردهی ایجاد می‌شود که علائم آن میتواند ماستیت یا التهاب پستان و یا آبسه پستان باشد.
گاهی توده در پستان، میتواند آبسه سلی باشد. اگر فردی در گذشته به بیماری سل مبتلا شده باشد. این میکروب میتواند به درون پستان منتشر شود و آبسه ایجاد کند که با سرطان سینه اشتباه گرفته شود.
تمام موارد بالا میتواند علائمی از سرطان سینه باشد. بستگی به نوع متاستاز و محل انتشار توده علائم متفاوت است.
توده پستان چه علل متفاوتی دارد؟
توده پستان میتواند به سه شکل مشاهده شود
- توده‌های مجزا
- تورم کامل پستان به‌صورتی‌که تمام قسمت‌های پستان یکنواخت متورم باشد
- وجود تورم در پشت پستان
توده های مجزا در پستان
اگر توده‌های مجزا در بافت پستان لمس شود، میتواند دو علت بدخیم یا خوش‌خیم داشته باشد.
از جمله علل بدخیم، سرطان سینه می‌باشد.
از جمله علل خوش خیم، آدنوم است که نوعی تومور خوش خیم محسوب می‌شود. گاهی وجود کیست‌های خوش‌خیم و یا گشاد شدن مجرای درون پستان میتواند باعث لمس توده شود. ضربه خوردن به بافت سینه، باعث تخریب بافت چربی درون سینه می‌شود و این تخریب چربی گاهی ظاهری شبیه به توده ایجاد می‌کند. پس در صورت ضربه خوردن به پستان و لمس توده بهتر است معاینه مجدد توسط پزشک چند هفته بعد انجام شود. گاهی توده پستان علامتی از وجود آبسه سل می‌باشد.
تورم منتشر در بافت پستان
گاهی در بافت سینه، توده‌ای لمس نمی‌شود اما تورم بافت پستان به‌صورت کامل و منتشر مشاهده می‌شود. این تورم منتشر علل متفاوتی دارد که با سرطان سینه فرق دارند. شایع‌ترین علت آن بارداری است. بارداری و هورمون‌هایی که در این دوران ترشح می‌شوند می‌توانند باعث متورم شدن بافت پستان شوند. بلوغ و یا شیردهی نیز باعت تورم پستان می‌شوند. ماستیت یا التهاب پستان نیز میتواند باعث تورم منتشر سینه شود.
تورم در پشت سینه
گاهی این تورم در بافت اصلی سینه نیست و در پشت سینه دیده می‌شود. علت این تورم میتواند آبسه در پشت سینه، تومورهای غضروفی دنده‌ها و یا مشکلات اسکلتی قفسه سینه و بدشکلی دنده‌ها باشد.
سرطان خوش‌خیم سینه
سرطان خوش‌خیم، نوعی توده سرطانی است که متاستاز نداده است و سرعت رشد آن آرام است و به‌راحتی کنترل می‌شود. سرطان‌های خوش‌خیم پستان به‌کمک جراحی با تخلیه توده سرطانی و گاهی شیمی درمانی، کنترل می‌شوند. گاهی توده‌های خوش‌خیم، تنها توسط سونوگرافی‌های دوره‌ای کنترل می‌شوند و درصورت عدم افزایش سایز، جراحی نمی‌شوند.
آیا سرطان بدخیم سینه قابل درمان است؟
سرطان بدخیم به نوعی سرطان می‌گوییم که متاستاز سریعی دارد. اگر قبل از متاستاز، سرطان بدخیم شناسایی شود با تخلیه سریع پستان و لنف‌های زیر بغل، احتمال انتشار توده سرطانی را کم می‌کنیم و با این کار جلوی بدخیمی را گرفته و گاهی سرطان کاملا درمان می‌شود اما در صورت تشخیص دیرتر یا جراحی دیرتر، توده سرطانی بدخیم به‌سرعت به قسمت‌های مختلف بدن متاستاز پیدا می‌کند و درمان آن سخت‌تر می‌شود. در این مرحله به شیمی درمانی‌های مکرر نیاز است و معمولا درمان بیماران ممکن نیست.
آیا سرطان سینه درد دارد؟
در ۱۵ درصد موارد، سرطان سینه درد دارد و در بقیه موارد، معمولا دردی در لمس توده یا در سطح سینه دیده نمی‌شود. این موضوع اهمیت پیگیری غربالگری و معاینات را نشان می‌دهد زیرا ممکن است گاهی تا پیشروی توده سرطانی علامتی مشاهده نشود.
با توجه به شیوع بالای سرطان سینه و کشندگی آن در صورت بدخیمی، به ماموگرافی و غربالگری بعد از ۴۰ سالگی و معاینه دوره‌ای پستان در هر سنی توسط خود بیمار، توصیه می‌شود. هرچه در مرحله پایین‌تری و سایز کوچکتری توده سرطانی تشخیص داده شود احتمال درمان موفق‌تر بیشتر است.
