خواص چای سبز در کنار طعم خوب آن موجب شده است که روز به روز بر طرفداران آن افزوده شود. نوشیدن مورد علاقه مردمان کشور ما ایران، چای سیاه است، اما به دلایل زیادی افراد تمایل دارند جایگزین‌های بهتری برای این نوشیدنی گرم انتخاب کنند. یکی از این نوشیدنی‌های انتخابی چای سبز است که در بسیاری از کشورها به ویژه چین محبوبیت زیادی دارد.
این نوشیدنی گرم، خوش طعم، خوش عطر و خوش رنگ فواید بی‌شماری برای اعضای مختلف بدن از جمله مغز و قلب دارد. ضمن این که مهم‌ترین ویژگی این نوشیدنی اثرگذاری آن بر کاهش وزن و چربی سوزی است. احتمال تداخل دارویی چای سبز با داروهای دیگر وجود دارد، به همین دلیل باید در زمان مصرف با افراد متخصص و پزشک درباره آن مشورت شود.
تفاوت چای سبز و سیاه
خواص چای سبز با چای سیاه متفاوت است. این دو نوشیدنی اما هر دو از برگ چای تهیه می‌شوند. تفاوت اصلی این دو نوشیدنی در نوع فرآوری آنها است. برای درست کردن چای سبز بعد از چیدن برگ‌های چای آنها را تا حدودی خشک می‌کنند. سپس با بخار و در ظرف‌های مخصوص حرارت میدهند. این فرآیند موجب متوقف شدن اکسیداسیون می‌شود و رنگ و طعم چای را به همان شکل حفظ می‌کند. ولی در فرآیند ساخت چای سیاه برگ‌ها پس از چیده شدن خرد و تکه تکه و پیش از حرارت دهی و خشک کردن در معرض هوا اکسیده می‌شوند. رنگ و طعم چای در این فرایند بیشتر می‌شود.
چای سبز به دلیل غنی بودن از آنتی اکسیدان‌ها دارای خواص ویژه‌ای است. همچنین، دارای فلاونول‌هایی است که برخی از انواع آن را با نام کاتچین می‌شناسند. اپی گالو کاتچین گالات مهم‌ترین کاتچین موجود در این نوع چای است.
خواص چای سبز برای لاغری
سال‌های زیادی است که از خواص چای سبز برای لاغری استفاده می‌شود. چای سبز فاقد کالری است. اما برای کسانی که چای را با خوراکی‌های شیرین استفاده می‌کنند موجب دریافت کالری بیشتر می‌شود. علاوه بر این که میزان سوخت و ساز بدن را بالا می‌برد. در این نوشیدنی مقداری پلی فنول وجود دارد که برای تشدید سطح اکسید شدن چربی بسیار مؤثر است. این ماده حرارت درونی بدن را بالا می‌برد. به طور حتم مصرف چای سبز به تنهایی نمی‌تواند در لاغری تأثیر زیادی داشته باشد. مصرف آن در کنار ورزش و رژیم غذایی در کاهش وزن تأثیر دارد.
می‌توان این نوشیدنی گرم را در هر ساعت از شبانه‌روز مصرف کرد. به دلیل داشتن کافئین بهتر است نوشیدن آن در وعده صبحانه گنجانده شود. میزان مصرف چای سبز بسته به سبک زندگی و موقعیت بدنی هر فردی متفاوت است. طبع این نوع چای سرد است و خوب است که برای ایجاد تعادل با خوراکی‌های طبع گرم نوشیده شود. با متعادل شدن طبع آن خواص آنتی اکسیدانی و چربی سوزی آن نیز بیشتر خواهد شد و اثرگذاری بیشتری بر بدن خواهد داشت. برای متعادل کردن طبع چای سبز می‌توان از نعناع، لیمو، زیره، هل، عسل و زنجبیل استفاده کرد.
چای سبز و چربی سوزی
اشاره شد که یکی از خواص چای سبز داشتن کاتچین است که این ماده فعالیت آنزیم لیپاز را که مسئول هضم چربی‌ها است در لوزالمعده کنترل می‌کند. به این ترتیب، شکستن چربی با سرعت بیشتری انجام می‌گیرد و چربی خون با سرعت کمتری افزایش می‌یابد.
یکی از ویژگی‌های این نوشیدنی خاصیت آرامش‌بخشی آن است که جلوی پرخوری‌های عصبی را می‌گیرد. خوردن چای سبز برای افرادی که در اثر فشارهای روزانه شروع به خوردن بدون دلیل و بی‌اندازه می‌کنند بسیار مفید است. ضمن این که بر کاهش نشانه‌های افسردگی و تقویت سیستم عصبی هم تأثیر دارد و از بروز اشتهای کاذب ناشی از استرس و تنش روزانه جلوگیری می‌کند.
اما مصرف چای سبز باید زیر نظر پزشک و افراد متخصص صورت گیرد. زیرا مصرف آن ممکن است با کاهش آب بدن همراه باشد که بسیار مضر است. نوشیدن آب می‌تواند این مشکل را مرتفع کند. از خواص چای سبز می‌توان به پایین آوردن فشار خون اشاره کرد و به همین دلیل مصرف آن به افراد دارای افت فشار خون توصیه نمی‌شود.
دیگر خواص چای سبز برای بدن
از خواص چای سبز می‌توان به غنی بودن آن از آنتی اکسیدان اشاره کرد. آنتی اکسیدان‌ها ترکیباتی هستند که به بدن کمک می‌کنند با رادیکال‌های آزاد مقابله کند. از آنجا که بدن سوخت لازم را از چربی‌ها دریافت می‌کند، اول نیاز است که چربی درون سلول‌ها را تجزیه کند تا آنها را بسوزاند و انرژی لازم را تأمین کند. این انرژی به جریان خون انتقال می‌یابد. همه این مراحل را هورمون‌های چربی سوز انجام میدهند و مصرف چای سبز در این فرآیند اثرگذار است.
این چای بر تنظیم سطح گلوکز خون مؤثر است و سرعت بالا رفتن قند خون بعد از خوردن غذا را کند می‌کند و مانع از انسداد انسولین در بدن می‌شود. از خواص چای سبز می‌توان به اثرگذاری آن برای کنترل بیماری‌های پارکینسون و آلزایمر اشاره کرد. زیرا مصرف چای سبز می‌تواند به محافظت از سلول‌های مغزی و ترمیم سلول‌های آسیب دیده منجر شود. آنتی اکسیدان‌های موجود در آن با باکتری‌ها و ویروس‌ها مقابله می‌کند که در نهایت از بدن در برابر عفونت گلو و پوسیدگی دندان‌ها مراقبت به عمل می‌آورد.
چای سبز به تقویت سیستم قلبی عروقی نیز کمک زیادی می‌کند و از رگ‌ها در برابر فشار خون محافظت می‌کند و خطر حمله‌های قلبی را کاهش می‌دهد. ترکیبات موجود در چای سبز جلوی فعالیت پروتئین استات یک را می‌گیرد که در موقعیت‌های استرس آمیز و سکته‌های قلبی فعال می‌شود. در موارد بسیاری از خواص چای سبز برای تقویت موها نیز استفاده می‌شود.
بهترین شیوه مصرف چای سبز
برای بهره بردن از خواص چای سبز باید به نحوه مصرف آن توجه شود. ممکن است در مواردی مصرف روزانه این چای توصیه شود. اما باید توجه داشت که در مصرف آن نباید به هیچ وجه زیاده روی شود. ترکیب آن با مواد دیگر می‌تواند عطر و طعم آن را جذاب‌تر و مصرف آن را برای بدن مفیدتر کند. افرادی که مشکلات معده دارند بهتر است با معده خالی چای سبز ننوشند. هر فردی با توجه به موقعیت بدن و مشکلی که دارد باید اقدام به مصرف چای سبز کند. مشورت با پزشک متخصص می‌تواند اثرگذاری چای سبز را بیشتر کند.
