یکی از دغدغه‌های مادران، شیردهی مادر به نوزاد و کودک، چگونگی آن و میزان شیر مصرفی است. نظریه‌های مختلفی درباره این موضوع وجود دارد، که با در نظر گرفتن همه آنها می‌توانیم به یک جمع‌بندی مناسب درباره شیر خوردن کودکان و شیردهی مادر برسیم.
یکی از مهم‌ترین منابع تغذیه‌ای برای هر کودک شیر است. شیر به میزان کافی، منبع اصلی تأمین کلسیم بدن کودکان است و باعث رشد آنها می‌شود.
شیردهی مادر به نوزاد
کودک زیر دو سال را شیرخوار می‌نامیم. به این معنا که شیر یکی از اصلی‌ترین وعده‌های غذایی او است و هرگز نباید قطع شود. اولویت ما برای همه کودکان زیر دو سال، شیر مادر و شیردهی مادر به او است. درصورتیکه به هر دلیلی شیر مادر نباشد، باید از شیرخشک مناسب سن کودک استفاده شود.
شیردهی مادر به نوزاد زیر 40 روز
توصیه می‌شود به نوزاد زیر ۴۰ روز، هر ۳ ساعت شیر دهیم اما اگر کودک بیشتر از این میزان شیر تقاضا کند، به هر اندازه که بخواهد به او شیر بدهید.
شیردهی مادر به نوزاد زیر 6 ماه
نوزاد زیر ۶ ماه ، به‌عنوان غذای اصلی باید شیر بخورد.
نوزاد زیر ۶ ماه، باید در طول شب هم یک تا دو مرتبه شیر بخورد.
هرگز به کودکان زیر ۶ ماه آب یا غذای کمکی ندهید. بهترین سن برای شروع غذای کمکی بعد از ۶ ماه است. تنها غذای کودک زیر ۶ ماه شیر و قطره کمکی ویتامین آ و دی است.
سن شروع غذای کمکی
بعد از 6 ماهگی، سن شروع غذای کمکی است. بعد از 6 ماهگی سعی شود نزدیک خواب کودک، یک وعده غذایی کوچک قرار گیرد تا شیر شب کودک قطع شود. کودک از ۶ ماهگی تا دو سالگی نیاز به سه تا چهار وعده شیر و سه وعده غذای اصلی، دو وعده غذای میان وعده، میوه‌ها و سبزیجات و مکمل غذایی قطره آهن و ویتامین دی دارد.
تغذیه بعد از دو سالگی
بعد از دو سالگی باید به‌آرامی کودک را از شیر بگیرید. درصورتیکه کودک شیرخشک می‌خورد، به‌جای شیشه شیر بیشتر به او لیوان بدهید. درصورتیکه شیرخودتان را می‌خورد، به‌جای وعده‌های شیرتان بیشتر با لیوان به او شیر بدهید. از شیرگرفتن کودک باید به‌آرامی باشد و نباید کودک دچار ناراحتی شود و نباید به کودک استرس وارد شود. درصورت وابستگی شدید کودک به شیر می‌توانید از روانشناس کودک کمک بگیرید. با افزایش حجم وعده‌های غذایی اشتهای کودک به شیر کمتر می‌شود.
بعد از دو سالگی و قطع شیر، کودک روزانه دو لیوان شیر کم‌چرب احتیاج دارد. به کودکتان شیر کم‌چرب گاو بدهید. درصورت مصرف شیر سنتی، شیر را به‌خوبی بجوشانید. یادتان باشد مصرف بیش از حد شیر در طول روز می‌تواند باعث کم خونی فقر آهن در کودکان شود.
درپاسخ به این سوال که کودک تا چه سنی باید شیر بخورد، باید بگوییم تا بزرگسالی. کودکان همیشه به شیر احتیاج دارند، فقط مقدار آن و شرایط شیر خوردنشان متفاوت است. هرگز شیر کودک را قطع نکنید زیرا درصورت قطع شیر، آنزیم لاکتاز که باعث هضم شیر در بدن می‌شود، از کار می‌افتد و کودکی که برای مدتی شیر نخورد، نسبت به شیر حساسیت نشان می‌دهد و باعث تهوع و اسهال او می‌شود.
در چنین شرایطی نیز نباید از شیرخوردن خودداری کند. توصیه می‌شود به‌آرامی بدن کودک را به شیر عادت دهیم. برای مثال یک هفته هر روز یک پنجم لیوان شیر بخورد. سپس هفته بعد مقداری بیشتر و به این ترتیب با افزایش تدریجی آن، مجددا شیر بخورد. اگر کودکتان میلی به شیر ندارد، آن را باعسل، کاکائو، موز و نی‌های طعم‌دار به او بدهید.
سخن پایانی
در این مقاله اشاره شد که شیردهی مادر حداکثر تا 2 سالگی کودک باید انجام شود. البته شیردادن با شیشه شیر نیز تا همین سن باید باشد و پس از آن از لیوان باید شیر بخورد.
