کولیت روده نوعی بیماری التهابی روده است. این بیماری شامل دو نوع التهاب با نام‌های بیماری کولیت اولسراتیو و بیماری کرون شناخته می‌شود. تفاوت کولیت اولسراتیو و بیماری کرون در ادامه بررسی می‌شود.
شیوع بیماری کولیت روده
کولیت روده در کشورهای غربی شیوع بالاتری دارد و در کشورهایی که به سمت غربی شدن می‌روند نیز در حال شیوع است. کولیت روده در سنین ۱۵ تا ۳۰ سال و ۶۰ تا ۸۰ سال شیوع بیشتری دارد. مطالعات ثابت کرده افرادی که تا یک‌سالگی خود آنتی‌بیوتیک مصرف کنند احتمال بروز کولیت روده در آنها بیشتر از سایر افراد است.
علت کولیت روده چیست؟
کولیت، ایجاد التهاب در روده است. فقط افرادی به کولیت روده مبتلا می‌شوند که از نظر ژنتیکی مستعد کولیت باشند. نوعی آبشار التهابی در کولیت ایجاد می‌شود که باعث مشکلات گوارشی در فرد می‌شود. درواقع تمام علائم کولیت به دلیل پاسخ سیستم ایمنی بدن و ایجاد التهاب است. فاکتورهای التهابی مختلفی که توسط سلول‌های ایمنی تولید می‌شوند باعث شروع این التهاب و علائم کولیت روده می‌شوند.
باکتری‌های روده و بروز بیماری کولیت روده
باکتری‌های نرمال روده تأثیر بالایی در بروز بیماری کولیت روده دارند. همه ما در زمان تولد، روده استریل و خالی از میکروب داریم. از زمان تولد و خوردن اولین مواد غذایی به‌ندرت میکروب‌های مختلف وارد روده می‌شوند. به این میکروب‌های طبیعی که در روده هرکس زندگی می‌کنند و بیماری‌زا نیستند فلور نرمال روده می‌گوییم. باکتری‌های نرمال روده، می‌توانند باعث حفاظت از بیماری شوند.
نوع باکتری‌های روده هر شخص تأثیر زیادی در بروز کولیت روده دارد. بعضی باکتری‌ها از التهاب روده جلوگیری می‌کنند. هرچه این نوع باکتری‌ها در روده بیشتر باشند احتمال بیماری کولیت روده کمتر می‌شود. برعکس بعضی باکتری‌ها باعث التهاب روده می‌شوند. مطالعات ثابت کرده نوع باکتری‌های طبیعی روده افراد مبتلا به کولیت با سایر افراد کاملاً تفاوت دارد.
بیشتر بخوانید: درمان فشارخون بالا چیست؟
بیماری کولیت اولسراتیو چیست و چه علائمی دارد؟
التهاب روده در این بیماری کولیت اولسراتیو سطحی است و معمولاً فقط سطح مخاط روده را درگیر می‌کند. این نوع کولیت، بخش انتهایی روده یعنی رکتوم را درگیر می‌کند و به‌آرامی به بخش‌های دیگر روده بزرگ گسترش می‌یابد به‌طوری‌که در بیست درصد بیماران تمام قسمت‌های روده بزرگ درگیر کولیت روده می‌شوند و هیچ بخشی سالم نمی‌ماند. در نمونه پاتولوژی که از روده این افراد گرفته می‌شود، سلول‌های التهابی بدن در لایه‌های روده مشاهده می‌شود و از روی نمای پاتولوژی روده می‌توان به‌راحتی این نوع کولیت روده را تشخیص داد.
اگر دچار اسهال مزمن، خونریزی از مقعد و دل‌پیچه هستید، باید بدانید علائم بیماری کولیت اولسراتیو را دارید. به دلیل گرفتگی‌های شکم، دردها و دل‌پیچه باعث مختل‌شدن فعالیت روزانه این بیماران می‌شود. هرچه کولیت بخش بیشتری از روده را درگیر کرده باشد علائم آن نیز شدیدتر است و اگر قسمت کوچکی از روده درگیر شده باشد علائم خفیف‌تری دارد. دفع موکوس در کنار مدفوع، نشانه‌ای از بیماری کولیت است. گاهی این خونریزی و اسهال به‌آرامی و خفیف اتفاق می‌افتد که ممکن است شما نگرانی راجع به آن نداشته باشید و هیچ مراجعه‌ای به پزشک نکنید.
کولیت اولسراتیو می‌تواند به‌صورت حاد و ناگهانی شروع شود و موجب مراجعه فوری شما به پزشک شود و یا می‌تواند به‌صورت مزمن و هفته‌ها و ماه‌ها وجود داشته باشد.
اگر موکوس یا خون روی مدفوع شما وجود دارد، دچار زورپیچ هستید، دل‌پیچه و ناراحتی گوارشی دارید، نمی‌توانید مدفوع خود را نگه دارید و باید فوراً به دستشویی بروید و پس از دفع مدفوع، احساس دفع ناکامل دارید به‌احتمال زیاد شما مبتلا به کولیت اولسراتیو هستید و باید به متخصص گوارش مراجعه کنید.
زمانی که کولیت اولسراتیو بخش بزرگی از روده بزرگ را درگیر کند باعث ایجاد خون در مدفوع می‌شود. گاهی نیز به دلیل روند آهسته هدایتی روده یبوست مشاهده می‌شود.
اسهال در این نوع کولیت روده معمولاً شب‌ها اتفاق می‌افتد و یا بلافاصله بعد از مصرف غذا اسهال دیده می‌شود.
در مواردی که کولیت اولسراتیو شدیدتر باشد علائم زیر ممکن است مشاهده شوند:
- بی‌اشتهایی
- تهوع
- استفراغ
- تب
- کاهش وزن
- درد شکم و مقعد
در یک درصد افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو خونریزی با حجم زیاد مشاهده می‌شود و درمان مناسب، خونریزی را قطع می‌کند. اگر خونریزی آن‌قدر شدید باشد که در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت نیاز به تزریق خون ۶ تا ۸ واحد پیدا کند، جراحی برای برداشتن بخش درگیر روده توصیه می‌شود.
خطرناک‌ترین و بدترین عارضه‌ای که در این نوع کولیت مشاهده می‌شود، سوراخ‌شدن روده به دلیل التهاب شدید است که با نشت محتویات روده درون شکم همراه است و بسیار خطرناک است و باید به‌صورت اورژانسی جراحی شود.
گاهی کولیت اولسراتیو می‌تواند باعث ایجاد ضایعاتی در اطراف مقعد شود. از جمله این ضایعات شقاق‌های مقعدی، هموروئید و آبسه اطراف مقعد هستند.
بیماری کرون چیست و چه علائمی دارد؟
بیماری کرون برخلاف کولیت اولسراتیو که فقط روده بزرگ را درگیر می‌کرد، می‌تواند هر قسمتی از دستگاه گوارش را درگیر کند. از دهان گرفته تا مقعد، تمامی قسمت‌ها می‌توانند درگیر کرون شوند. سی تا چهل درصد موارد، بیماری فقط در روده باریک مشاهده می‌شود. ۴۰ تا ۵۵ درصد، هر دو روده بزرگ و باریک درگیر می‌شود. ۱۵ تا ۲۵ درصد فقط مبتلا به کولیت هستند. رکتوم یا همان بخش انتهایی روده بزرگ معمولاً نرمال است.
در بیماری کرون، درگیری روده به‌صورت پراکنده است؛ یعنی بخش‌هایی از روده سالم در میان بخش‌های درگیر روده مشاهده می‌شود. گاهی کرون، کبد و پانکراس را هم درگیر می‌کند. گفتیم که بیماری کولیت اولسراتیو در نمونه پاتولوژی فقط بخش سطحی روده را درگیر می‌کند؛ اما در بیماری کرون برعکس این موضوع اتفاق افتاده است و التهاب تمام بخش‌های دیواره روده را درگیر می‌کند. نمای پاتولوژی نمونه روده می‌تواند به‌راحتی باعث تشخیص کرون شود.
در بیماری کرون، سه علامت اصلی می‌بینیم که باعث تشخیص ساده این بیماری می‌شود:
- درد شکم
- اسهال مزمن
- کاهش وزن
در بیماری کرون فیستول نیز مشاهده می‌شود. زمانی که بخشی از روده توسط التهاب تخریب شود و به اعضای مجاور یا سطح پوست راه پیدا کند، به این مسیر فیستول گفته می‌شود. فیستول روده می‌تواند به مثانه، رحم و یا پوست اطراف مقعد باشد که باعث تخلیه خودبه‌خودی مدفوع از طریق این بخش‌ها می‌شود و علائم آزاردهنده‌ای برای شما ایجاد می‌کند.
زمانی که کرون بخش وسیعی از روده را درگیر کند، با التهابی که ایجاد می‌شود سطح هضمی و جذب روده کاهش می‌یابد و این موضوع باعث کمبود مواد غذایی و دفع مواد غذایی بدون جذب کافی آنها می‌شود. عوارض این سوء جذب شامل کم‌خونی، کمبود کلسیم، کمبود منیزیم، و مشکلات انعقاد خون است.
زمانی که بیماری کرون باعث کولیت و درگیری بخش‌های انتهایی روده بزرگ شود می‌تواند باعث ایجاد تب خفیف، خستگی، اسهال، درد و گرفتگی شکم و گاهی دفع خون در مدفوع شود. درد شکم به دلیل عبور مواد دفعی از روی بخش‌های ملتهب روده ایجاد می‌شود. گاهی التهاب به حدی زیاد می‌شود که می‌تواند باعث تنگی و حتی انسداد روده شود.
در یک‌سوم بیماران مبتلا به کرون، درگیری‌های اطراف مقعد دیده می‌شود. این درگیری به‌صورت زیر دیده می‌شود:
- بی‌اختیاری مدفوع
- هموروئید بزرگ
- تنگی مقعدی
- فیستول رکتوم و مقعد
- آبسه اطراف مقعد
اگر این درگیری در قسمت‌های بالایی دستگاه گوارش باشد باعث ایجاد علائم زیر می‌شود:
- تهوع
- استفراغ
- درد و سوزش سردل
- فیستول معده و دوازدهه
- انسداد خروجی معده در موارد بیماری پیشرفته
در مواردی که بیماری کرون باعث التهاب و درگیری معده شود، سوزش سردل و سوءهاضمه مشاهده می‌شود و در این موارد هیچ میکروبی در معده گزارش نمی‌شود که به آن گاستریت بدون هلیکوپیلوری گفته می‌شود. علت این گاستریت یا التهاب معده همان بیماری کرون است.
عوارض مهم بیماری کرون، چسبندگی‌های داخل روده‌ای و ایجاد فیستول است. هرچه فیستول بیشتر تشکیل شود، احتمال سوراخ‌شدگی روده کمتر می‌شود. تنها در یک درصد بیماران کرون سوراخ‌شدگی روده ایجاد می‌شود که عارضه‌ای خطرناک و کشنده است.
در ۱۰ تا ۳۰ درصد بیماران مبتلا به کرون آبسه داخل شکمی و آبسه لگنی تشکیل می‌شود که درمان این آبسه‌ها از طریق تخلیه آبسه است.
بیشتر بخوانید: درمان ورم معده چیست؟
چگونه انواع کولیت روده را از یکدیگر تشخیص دهیم؟ (تفاوت کولیت اولسراتیو و بیماری کرون)
همان‌طور که گفته شد، دو نوع مختلف کولیت روده وجود دارد. کرون و کولیت اولسراتیو. این دو نوع بیماری معمولاً توسط پزشک، به کمک آندوسکوپی، نتیجه پاتولوژی و نتایج گرافی تشخیص داده می‌شود؛ اما علائم مختلف آنها نیز تا حدود زیادی باعث تشخیص این دو نوع کولیت روده از یکدیگر می‌شود.
علائمی که در ادامه گفته می‌شود، فقط در بیماری کرون وجود دارد و هرگز در کولیت اولسراتیو مشاهده نمی‌شود و اگر این علائم را دارید قطعاً مبتلا به کرون هستید:
- بیماری اطراف مقعد
- فیستول
- انسداد روده باریک
- عود بعد از جراحی
- پاسخ به آنتی‌بیوتیک
همان‌طور که گفتیم تشخیص اصلی به عهده پزشک و به کمک آزمایش‌ها صورت می‌گیرد. توجه داشته باشید بیماری‌های گوارشی بسیاری وجود دارند که علائم کولیت را تقلید می‌کنند و برای تشخیص قطعی باید گزارش پاتولوژی و آندوسکوپی را بررسی کنید.
تفاوت کولیت اولسراتیو و بیماری کرون
| کولیت اولسراتیو | بیماری کرون |
| شیوع بیماری کولیت اولسراتیو در مردان و زنان برابر است. | شیوع بیماری کرون در مردان بیشتر از زنان است. |
| سیگار می‌تواند باعث پیشگیری از بیماری نیز بشود. | سیگارکشیدن، باعث بروز بیماری کرون می‌شود. |
| بیماری کرون در دوقلوهای همسان بیشتر مشاهده شده است. | |
| فقط روده بزرگ را درگیر می‌کند. | می تواند هر بخشی از دستگاه گوارش را درگیر کند. |
آیا کولیت روده علائم غیر گوارشی هم در بدن ایجاد می‌کند؟
پاسخ این سؤال مثبت است. یک‌سوم موارد کولیت روده، حداقل یک علامت غیر گوارشی دارند. در ادامه علائم غیر گوارشی کولیت روده بررسی شده‌اند.
علائم پوستی کولیت روده چگونه است؟
علامت پوستی شایع در کولیت روده اریتم ندوزوم نام دارد. اریتم ندوزوم ضایعه‌ای برجسته و قرمزرنگ با قطر یک تا پنج سانتی‌متر، گرم و حساس است و روی بخش جلویی ساق پا، مچ پا، پشت ساق پا، ران و بازو دیده می‌شود.
ضایعه پوستی شایع دیگر، پیودرما گانگرنوزوم نام دارد. این ضایعه به‌صورت تاول شروع می‌شود و این تاول، بزرگ و منتشر می‌شود سپس تاول زخم می‌شود و لبه‌های بنفش‌رنگ و حاشیه قرمز دارد. مرکز این زخم‌ها، بافت سیاه‌رنگ همراه با ترشح خون و چرکی است.
علائم روماتولوژیک کولیت روده چیست؟
آرتریت یا التهاب مفصل از علائم شایع کولیت است. هرچه فعالیت روده‌ای بیشتر شود آرتریت شدیدتر می‌شود. درگیری مفاصل به‌صورت غیر قرینه است و چند مفصل را درگیر می‌کند. این درگیری بیشتر مفاصل بزرگ را شامل می‌شود و درد و التهاب از مفصلی به مفصل دیگر مهاجرت می‌کند.
اسپوندیلیت انکیلوزان که نوعی التهاب ستون فقرات و بیماری روماتولوژیک است در ده درصد بیماران کولیت مشاهده می‌شود و شدت این بیماری هیچ ربطی به فعالیت روده‌ای ندارد.
درد و التهاب لگن به‌صورت قرینه در دو طرف لگن ممکن است مشاهده می‌شود.
درگیری چشمی در بیماران کولیت چگونه است؟
بیماری‌های مختلف چشمی در بیماران کولیت دیده می‌شود. التهاب بخش‌های مختلف چشم باعث بیماری‌هایی با نام‌های کونژنتیویت، یوویت، ایریت و اپی اسکلریت می‌شود. اگر بیماری چشمی به دلیل کولیت به وجود بیاید به کمک داروی کورتون به‌راحتی کنترل می‌شود؛ اما اگر بیماری چشمی بعد از مصرف داروی کورتون پدید آید با کم‌کردن دوز کورتون درمان می‌شود.
درگیری کبد و صفرا در بیماری کولیت روده چه علائمی دارد؟
کولیت روده گاهی با درگیری‌های کبدی و صفراوی ارتباط دارد. علائم این بیماری شامل التهاب و ازبین‌رفتن مجرای کبدی و مجرای صفراوی است. بیشتر افرادی که بیماری PSC یا کلانژیت اسکلروزان اولیه دارند مبتلا به کولیت روده هستند.
علائم اورولوژی کولیت روده چیست؟
عوارض ادراری تناسلی زیادی در افراد مبتلا به کولیت روده مشاهده می‌شود. این عوارض شامل موارد زیر است:
- سنگ کلیه
- انسداد حالب
- فیستول مثانه
برای درمان و کنترل این عوارض باید بیماری کولیت روده کنترل شود و در مرحله بعد از متخصص اورولوژی کمک گرفت.
تأثیر کولیت روده بر روی متابولیسم استخوان چیست؟
در بیماران مبتلا به کولیت، در ۱۴ تا ۴۲ درصد موارد کاهش توده استخوانی مشاهده می‌شود. یکی از علت‌های این عارضه، مصرف داروی کورتونی، سیکلوسپورین متوتروکسات و تغذیه وریدی است. سوء جذب و التهابی که در کولیت روده وجود دارد باعث کاهش تراکم استخوان و اختلال جذب کلسیم می‌شود. در این بیماران تخریب مفصلی مشاهده نمی‌شود و فقط التهاب مفاصل به همراه کاهش تراکم استخوان داریم.
آیا عارضه ترومبوز و آمبولی در افراد مبتلا به کولیت روده بیشتر است؟
ترومبوز یا انسداد عروقی در بیماران کولیت روده ریسک بیشتری نسبت به افراد دیگر دارد. در این بیماری ریسک ایجاد لخته خون و انسداد عروقی هم در سرخرگ و هم در سیاهرگ بیشتر می‌شود.
به‌جز مواردی که در بالا گفته شد، کولیت روده علائم غیر گوارشی دیگری مانند درگیری قلبی و ریوی نیز ایجاد می‌کند؛ اما مهم‌ترین علائم خارج گوارشی در بالا توضیح داده شد و بیشتر علائم با کنترل بهتر بیماری کولیت، به‌راحتی درمان می‌شوند.
درمان کولیت به کمک داروهای مختلف و تحت‌نظر متخصص گوارش انجام می‌شود و تشخیص سریع و شروع درمان به کنترل عوارض خطرناک کمک بسیاری می‌کند.
درمان کولیت روده
کولیت روده توسط ترکیبات دارویی مختلفی درمان می‌شود. ترکیب سولفاسالازین یکی از داروهای مورداستفاده در کولیت روده است. سولفاسالازین برای کولیت روده خفیف تا متوسط درمان بسیار مناسبی است. دوز مناسب این دارو، ۶ تا ۸ گرم در روز است. عوارض آن محدود و شامل موارد زیر است
- سردرد
- بی‌اشتهایی
- تهوع
- استفراغ
درمان کولیت روده با کورتون
یکی از درمان‌های مؤثر کولیت روده، درمان به کمک کورتون است. در کولیت روده متوسط تا شدید، کورتون‌ها به‌صورت تزریقی یا خوراکی استفاده می‌شوند. اگر کولیت روده در حالت فعال باشد و به درمان با داروی سولفاسالازین پاسخی ندهد، به کمک پردنیزون با دوز ۴۰ تا ۶۰ میلی‌گرم در روز درمان می‌شود. داروی کورتون تزریقی نیز به‌صورت هیدروکورتیزون ۳۰۰ میلی‌گرم در روز و یا متیل پردنیزولون ۴۰ تا ۶۰ میلی‌گرم در روز است.
داروی بودوزوناید، نوعی کورتون است که عوارض سایر کورتون‌ها را ندارد و با کمترین عوارض، با دوز روزانه ۹ میلی‌گرم برای ۸ هفته استفاده می‌شود. برعکس تمام کورتون‌ها که برای قطع دارو باید به‌آرامی دوز کاهش داده شود داروی بودوزوناید به کاهش دوز تدریجی نیاز ندارد.
کورتون‌ها می‌توانند عوارض متعددی داشته باشند؛ از جمله عوارض آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دفع کمتر مایعات از طریق ادرار
- خطوط بنفش‌رنگ روی شکم
- توزیع چربی اطراف شکم و پهلو
- بالارفتن قند خون
- آب‌مروارید
- ازبین‌رفتن بافت استخوان
- پوکی‌استخوان
درمان کولیت روده با آنتی‌بیوتیک
توجه کنید که مصرف آنتی‌بیوتیک هیچ‌گونه نقش مؤثری در درمان بیماری کولیت روده ندارد. بااین‌وجود در برخی شرایط و سوارشدن بیماری میکروبی بر کولیت می‌توان از آنتی‌بیوتیک استفاده کرد
در زمان التهاب فعال و یا وجود فیستول داروی آنتی‌بیوتیک کمک می‌کند. مترونیدازول در فیستول و التهاب ناشی از کرون نقش مهمی دارد و از عود کرون بعد از برداشتن روده پیشگیری می‌کند. دوز مؤثر مترونیدازول ۱۵ تا ۲۰ میلی‌گرم در سه در روزانه است. معمولاً چند ماه تجویز می‌شود.
عوارض جانبی مهم مترونیدازول:
- تهوع
- مزه فلز در دهان
- واکنش شبیه به دی سولفیرام
- نقص عصبی
برای التهاب ناشی از بیماری کرون گاهی آنتی‌بیوتیک سیپروفلوکساسین تجویز می‌شود. این دارو با دوز ۵۰۰ و دو بار در روز تجویز می‌شود. این دو آنتی‌بیوتیک به دلیل عوارض جانبی که ایجاد می‌کنند باید برای مدت کوتاهی تجویز شوند.
درمان کولیت روده با متوتروکسات
متوتروکسات، دارویی است که آنزیمی به نام دی هیدروفولات ردوکتاز را مهار می‌کند. این مهار باعث اختلال در ساخت DNA می‌شود. متوتروکسات با کاهش ساخت بعضی فاکتورهای التهابی بدن مانند اینترلوکین یک، باعث مهار التهاب می‌شود. متوتروکسات به طور شایع در کنار داروهای بیولوژیک برای کنترل التهاب بیماری کولیت روده تجویز می‌شود.
این دارو با دوز هفتگی ۱۵ تا ۲۵ میلی‌گرم به طور داخل عضلانی یا زیر پوستی (تزریقی) تجویز می‌شود. این دارو در دوز بالا باعث ایجاد مسمومیت می‌شود که با عوارضی مانند ازبین‌رفتن بافت کبد و کاهش گلبول سفید همراه است. برای کنترل این عوارض دارو به‌صورت دوره‌ای آزمایش خون و بررسی آنزیم‌های کبدی درخواست می‌شود.
یکی از عوارض نادر این دارو، عفونت ریه است که در اثر حساسیت بالا به این دارو، این نوع از التهاب ریه ایجاد می‌شود. این عارضه به‌ندرت مشاهده می‌شود؛ اما جزو عوارض جدی داروی متوتروکسات به‌حساب می‌آید.
به‌جز کورتون و سولفاسالازین، داروهای بسیاری برای درمان کولیت روده استفاده می‌شود. از جمله این داروها، آزاتیوپرین، ۶ مرکاپتوپورین،، سیکلوسپورین تاکرولیموس و درمان‌های بیولوژیکی جدیدتر مانند اینفلکسیماب و آدالیموماب است. تمام این درمان‌ها می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد و بسته به صلاح دید پزشک داروی مناسب برای شما تجویز می‌شود.
کولیت روده در بارداری
خانم‌های مبتلا به کولیت روده، قدرت بارداری طبیعی دارند؛ اما ممکن است بخش‌هایی از لوله فالوپ به دلیل التهاب بیماری کرون دچار زخم و آسیب بشود. آبسه‌ها و فیستول‌هایی که اطراف مقعد و نزدیکی واژن وجود دارد، می‌تواند رابطه نزدیکی را برای خانم‌ها دردناک کند.
در آقایان به دلیل مصرف داروی سولفاسالازین، ناباروری ایجاد می‌شود که با قطع این دارو قدرت بارداری به حالت طبیعی باز می‌گردد. میزان و شدت بیماری کولیت روده در دوران بارداری، کاملاً ارتباط مستقیمی با شدت بیماری در زمان لقاح دارد. اگر در زمان لقاح، بیماری شدید باشد در دوران بارداری نیز بیماری شدید و غیرقابل‌تحمل است؛ بنابراین توصیه می‌شود شش ماه قبل از بارداری، بیماری در وضعیت خاموش باشد سپس اقدام برای بارداری انجام شود.
نوع زایمان در بیماران مبتلا به کولیت روده می‌تواند طبیعی یا سزارین باشد. اما در شرایطی که خانم مبتلا به کولیت روده آبسه و فیستول‌های متعدد اطراف مقعد دارد بهتراست زایمان سزارین انجام شود.
مصرف داروها در بارداری و شیردهی
- داروهای سولفاسالازین، liada, apriso, Delzicol , بالسالازید و asacol HD در بارداری و شیردهی منعی ندارند و کاملاً ایمن هستند.
- همراه با تجویز سولفاسالازین باید مکمل فولیک‌اسید اضافی برای مادر باردار تجویز شود.
- داروهای کورتونی نیز برای بیماران مبتلا به کولیت شدید در دوران بارداری تجویز می‌شوند.
- اگر در شرایطی برای مدت کوتاهی در بارداری لازم شود آنتی‌بیوتیک مصرف شود، بهترین دارو آمپی‌سیلین و سفالوسپورین است.
- مترونیدازول نیز در سه‌ماهه دوم و سوم مصرف می‌شود.
- در دوران بارداری از مصرف داروی سیپروفلوکساسین خودداری کنید.
- متوتروکسات در بارداری و شیردهی ممنوع است و هرگز نباید مصرف شود.
جراحی، در بیماری کولیت اولسراتیو در دوران بارداری در شرایط اورژانسی انجام می‌شود.
شرایط اورژانسی که باید حتماً جراحی روده انجام شوند:
- خونریزی شدید
- سوراخ‌شدگی روده
- بزرگی روده یا مگاکولون به دلیل انسداد که با درمان دارویی خوب نشود.
جراحی که کل کولون را بردارد، احتمال ۵۰ درصد سقط خودبه‌خود بعد از عمل دارد.
بنابراین در دوران بارداری در صورت ابتلا به کولیت روده می‌توانید به‌راحتی تحت‌نظر متخصص درمان خود را ادامه دهید و حتی کورتون منعی در دوران بارداری ندارد؛ اما بهتر است شش ماه قبل از بارداری بیماری را کنترل نمایید و سپس اقدام برای بارداری کنید.
سرطان در بیماران مبتلا به کولیت روده
خطر سرطان و تغییر شکل طبیعی روده در بیماری کولیت اولسراتیو، بالا می‌رود. هرچه مدت بیشتری درگیر این بیماری باشد و بیماری کولیت روده وسعت بیشتری از روده را درگیر کرده باشد، احتمال سرطان بیشتر می‌شود.
برای کنترل بهتر سرطان در بیماران کولیت روده، باید سالانه کولونوسکوپی انجام شود. هنگام کولونوسکوپی، پزشک از روده شما چند نمونه برمی‌دارد و به کمک میکروسکوپ بافت روده را بررسی می‌کند. این کار به تشخیص به‌موقع سرطان روده و درمان سریع‌تر و کاهش ریسک متاستاز سرطان کمک می‌کند.
اگر مبتلا به کولیت روده هستید و هر یک از شرایط زیر را دارید، شما در معرض سرطان روده هستید و باید کولونوسکوپی منظم تحت‌نظر متخصص انجام دهید:
- بیماری طولانی‌مدت
- بیماری بخش زیادی از روده را درگیر کرده
- سابقه خانوادگی سرطان روده
- تنگی روده
- پولیپ کاذب پس التهابی در کولونوسکوپی
اگر در کولونوسکوپی، تغییرات بافتی مشکوک به سرطان دیده شود، با صلاح دید متخصص ممکن است جراحی روده و برداشتن کل روده درگیر به کولیت و یا برداشتن بخش‌های مشکوک به سرطان انجام شود. به‌هرحال هرچه زودتر کولونوسکوپی انجام شود و سرطان در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود احتمال درمان بسیار بیشتر است.
