در واقع درد ناشی از آپاندیس، اختصاصیترین علامت تشخیص التهاب آپاندیس در کودکان و بزرگسالان است. آپاندیس، یک زائده کوچک در قسمت ابتدایی روده بزرگ است. زمانی که قسمت خروجی آپاندیس انسداد پیدا کند، زائده آپاندیس متورم و ملتهب میشود و این بزرگی و التهاب آپاندیس باعث تحریک درد در داخل شکم میشود. این درد شکمی علامتی است که باعث مراجعه شما به اورژانس اطفال میشود.
بیشتر بخوانید: علل صرع در کودکان + علائم و درمان
علت ایجاد التهاب آپاندیس در کودکان چیست؟
عاملی که باعث ایجاد درد شکم و التهاب آپاندیس در کودکان میشود، عفونت زائده آپاندیس است. تمام طول دستگاه گوارش ما، سرشار از میکروبهای مختلفی است که به طور طبیعی برای بدن ما عفونتی ایجاد نمیکنند؛ اما گاهی تغییر وضعیت باعث عفونیشدن گوارش میشود. اگر مسیر خروجی زائده آپاندیس بسته شود، باکتریهای طبیعی روده درون آن گیر میافتد و تکثیر این عوامل میکروبی موجب ایجاد عفونت میشود.
علت بستهشدن مجرای آپاندیس ممکن است یک مدفوع سفت و خشک باشد که در آن گیر افتاده است و یا ممکن است علت انسداد غده لنفاوی بزرگ شده در آن منطقه باشد. درهرصورت هر عاملی که موجب انسداد مجرای آپاندیس شود، باعث تکثیر عوامل عفونی درون آن میشود. التهاب ایجاد شده ناشی از عفونت آپاندیس، موجب تحریک درد شکم و شروع علائم آپاندیس میگردد.
التهاب آپاندیس در کودکان موجب چه علائمی میشود؟
التهاب آپاندیس، بسته به وضعیت آپاندیس در شکم علائم مختلفی ایجاد میکند.
گفتیم زائده آپاندیس بخش ابتدایی روده بزرگ است و درواقع یک زائده کوچک بنبست است که در صورت انسداد دچار عفونت میشود. زائده آپاندیس در شکم افراد مختلف، در حالتهای مختلفی قرار دارد در بعضی افراد در جلوی روده و در بعضی دیگر متمایل به پشت روده، در بعضی افراد بهصورت افقی و در بعضی موارد بهصورت عمودی است، به دلیل همین تفاوت در موقعیت زائده آپاندیس، روند درد التهاب آپاندیس در کودکان متفاوت است.
رایجترین شرایط، وضعیتی است که درد التهاب آپاندیس از دور ناف کودک شروع میشود. این درد دور ناف بهآرامی به سمت پایین و راست شکم حرکت میکند و در نهایت، درد روی قسمتی که زائده آپاندیس وجود دارد متمرکز میشود. این مسیر درد، مسیر رایج درد آپاندیس است که درصورتیکه وجود داشته باشد محتملترین تشخیص التهاب آپاندیس در کودکان و بزرگسالان است.
علائم دیگری مانند حالت تهوع و استفراغ هم ممکن است مشاهده شوند.
درصورتیکه زائده آپاندیس به دلیل التهاب شدید درون شکم پاره شود، وضعیت کودک بسیار بدتر میشود. عفونت درون شکم کودک پخش میشود و کودک بهسرعت بدحال میشود. درصورتیکه اورژانسی جراحی انجام نشود این عارضه کشنده است. علامتی که نشاندهنده پاره شدن زائده آپاندیس است، درد شکم بعد از فشار است. شکم در این وضعیت درصورتیکه به داخل لمس شود، با برداشتن دست شما درد شدید پخش میشود و درد کودک بسیار بیشتر میشود.
علائم التهاب آپاندیس در کودکان، به طور خلاصه شامل موارد زیر میشود:
- تهوع
- استفراغ
- درد شکم
- تب
- حساسیت شکم در لمس
برای تشخیص التهاب آپاندیس در کودکان چه بررسیهایی انجام میشود؟
تشخیص اصلی التهاب آپاندیس در کودکان، همانطور که پیشتر هم ذکر شد، به کمک معاینه جراح صورت میگیرد. اگر در طی معاینه درد رایج آپاندیسیت مشاهده شود، بدون هیچ بررسی دیگر جراحی انجام میشود.
بررسیهای کمکی، آزمایش خون و سونوگرافی است.
در آزمایش خون، افزایش تعداد گلبولهای سفید خون مشاهده میشود. این افزایش گلبولهای سفید به دلیل عفونت ایجاد میشود.
در سونوگرافی ممکن است علائمی از التهاب آپاندیس مشاهده شود. در صورت نرمال بودن تمام شواهد در سونوگرافی و آزمایشها، معاینه جراح برای دستور انجام جراحی کفایت میکند.
درد التهاب آپاندیس در کودکان با کدام دردها اشتباه گرفته میشود؟
درد آپاندیس ممکن است با درد احشایی دیگر داخل شکم اشتباه گرفته شود. گاهی درد سنگ کلیه هنگام پایین آمدن سنگ درون دستگاه ادراری حس میشود. راه اصلی تشخیص سنگ کلیه سونوگرافی و یا سیتی اسکن است. تفاوت درد آپاندیس با درد کلیه، تداوم آن است. درد کلیه بهاصطلاح کولیکی نام داد. ویژگی درد کولیکی، نقطه اوج و فروکش آن است. درد کولیکی ممکن است شدید شود و بعد از دقایقی از بین برود و مجدداً اوج بگیرد. اما درد آپاندیس درد مداومی است که سیر صعودی دارد و لحظهبهلحظه شدیدتر و بدتر میشود.
درد آپاندیس در خانمها، با درد پیچخوردگی تخمدان نیز اشتباه گرفته میشود. پیچخوردگی تخمدان در خانمها درد شدیدی ایجاد میکند که ممکن است در قسمت پایینی و راست شکم مشاهده شود. این درد کاملاً مشابه درد التهاب آپاندیس است که به کمک سونوگرافی و معاینه تشخیص داده میشود.
سوراخشدگی معده به دلیل زخم معده، میتواند علائم مشابهی ایجاد کند. در مواردی که زخم معده شدید باشد و درمان نشود، موجب سوراخشدگی معده میشود.
سوراخشدن معده و تخلیه محتویات معده به داخل شکم عوارض مشابه درد شکم سوراخشدگی آپاندیس ایجاد میکند و جزو اورژانسهای جراحی است.
التهاب آپاندیس در کودکان چگونه درمان میشود؟
راه اصلی درمان التهاب آپاندیس در کودکان، جراحی است. زائده آپاندیس به کمک جراحی برداشته میشود.
نبود آپاندیس عارضهای برای کودک شما ایجاد نمیکند و تاکنون هیچ مطالعهای مشکلی را در نبود این زائده گزارش نکرده است.
درمان التهاب آپاندیس جراحی است. هیچ راهحل مناسبتری برای درمان این مشکل وجود ندارد. درصورتیکه به کمک یکسری داروها التهاب و عفونت کنترل شود، موارد بسیاری از عود عفونت گزارش شده است. همچنین اگر در انجام عمل جراحی کوتاهی شود و دیرتر عمل انجام شود، احتمال پارگی زائده آپاندیس و آلودگی شکم بالاست. هرگز نباید تا زمان پارگی زائده آپاندیس صبر کرد؛ زیرا این عارضه کشنده است و درمان آن بسیار سخت و نیازمند بستریهای طولانیمدت است.
گاهی در بعضی شرایط خاص ممکن است متخصص صلاح ببیند به کمک داروهای التهاب آپاندیس در کودک را کنترل کند. در این شرایط کودک ۲۴ ساعت تحتنظر گرفته میشود. در صورت عدم عود مجدد التهاب کودک ترخیص میشود.
بعد از جراحی چه مراقبتهایی انجام میشود؟
بعد از جراحی آپاندیس، به مدت یک روز کودک نباید غذایی مصرف کند و فقط مایعات میخورد و بعد از یک روز کودک میتواند هر غذایی را مصرف کند، البته در بعضی جراحیهای پیچیدهتر برای مثال زمانهایی که آپاندیس پاره شده است ممکن است مراقبتهای بعد از عمل حساسیت بیشتری داشته باشند و گاهی کودک در بخش مراقبتهای ویژه بستری شود.
معمولاً نهایتاً دو روز بعد از عمل کودک ترخیص میشود و یک هفته بعد از عمل دیگر نیازی به انجام مراقبت خاصی نیست و کودک بهراحتی میتواند فعالیت کند.
عوارض بعد از عمل التهاب آپاندیس در کودکان چیست؟
تمام عملها ممکن است عوارض مختلفی داشته باشد از جمله عوارض مربوط به بیهوشی تا عوارض عفونی زخم محل عمل.
بعد از عمل آنتیبیوتیکهایی برای پیشگیری از عفونت محل زخم تجویز میشود. مصرف دقیق داروها به پیشگیری از عفونت کمک بسیاری میکند.
هر گونه انجام عمل جراحی در داخل شکم میتواند موجب آسیب به دیواره رودهها و چسبندگی روده شود. چسبندگی روده از عوارض طولانیمدت عمل است و ممکن است چند ماه بعد خود را نشان دهد و یا بلافاصله بعد از عمل علائم آن شروع شود.
در صورت ترشحات عفونی محل عمل و شک به عفونت محل عمل نیز، حتماً باید جراح کودک را ویزیت کند و اقدامات لازم و آنتیبیوتیک تجویز شود.