امروز قصد داریم در مورد عوارض قرص امپرازول و دیگر موارد مربوط به این دارو با شما صحبت کنیم. امپرازول دارویی است که برای درمان سوزش سر دل و برخی از بیماری‌های دیگری که از ترشح زیاد اسید معده ناشی می‌شوند مورداستفاده قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: قرص متوکاربامول چیست؟ | نحوه مصرف دارو و عوارض آن
موارد استفاده از قرص امپرازول
موارد استفاده قرص امپرازول محدود به بیماری‌هایی می‌شود که همگی مرتبط با ترشح زیاد اسید معده هستند. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به موارد زیر پرداخت:
- رفلاکس معده، در این بیماری، اسید معده به مری بیمار برمی‌گردد.
- درمان زخم معده یا پیشگیری از آن
- درمان ازوفاژیت فرسایشی (EE) یا پیشگیری از آن (این بیماری، به التهاب مری اشاره دارد)
- تولید بیش از حد اسید توسط معده
- درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری (این عفونت منشأ بسیاری از زخم‌های معده است)
نحوه عملکرد قرص امپرازول
قرص امپرازول مقدار اسید معده را کاهش داده و به افرادی که دچار ترشح بیش از حد اسید معده هستند کمک می‌کند تا گرفتار بیماری‌های ناشی از این مشکل نشوند. از طرفی می‌تواند از ابتلای فرد به بیماری‌های مرتبط با ترشح زیاد اسید معده جلوگیری کند.
اشکال دارویی قرص امپرازول
قبل از بیان عوارض قرص امپرازول به اشکال دارویی آن می‌پردازیم. امپرازول در اشکال دارویی زیر در بازار وجود دارد. همه اینها خوراکی هستند و از راه بلع وارد بدن می‌شوند.
- کپسول خوراکی تأخیری 10 میلی‌گرم
- کپسول خوراکی تأخیری 20 میلی‌گرم
- کپسول خوراکی تأخیری 40 میلی‌گرم
- بسته 2.5 میلی‌گرمی پودری برای تهیه سوسپانسیون خوراکی تأخیری
- بسته 10 میلی‌گرمی پودری برای تهیه سوسپانسیون خوراکی تأخیری
نحوه نگهداری از قرص امپرازول
شما باید این دارو را در دمای اتاق (۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد) نگهداری کنید. بااین‌حال اگر برای مدت‌زمان کوتاهی در معرض دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد قرار بگیرد، مشکلی پیش نمی‌آید. پس اگر در حین حمل‌ونقل در دمای ۲۰ تا ۲۵ درجه نباشد جای نگرانی نیست. در کل، مانند هر قرص دیگری باید در مکانی خشک و خنک نگهداری شود. از طرفی لطفا تا زمانی که قصد مصرف دارو را ندارید، آن را از جلد خارج نکنید.
عوارض قرص امپرازول
قرص امپرازول نیز مانند هر داروی دیگری در کنار فوایدی که دارد دارای برخی عوارض جانبی است. شایع‌ترین عوارض قرص امپرازول در زیر آمده است. چنانچه بعد از مصرف، دچار هر یک از این عارضه‌ها شدید باید به پزشک خود مراجعه کنید و او را در جریان بگذارید. پزشک در صورت امکان داروی جایگزینی برای شما تجویز می‌کند.
- سردرد
- معده درد
- حالت تهوع و استفراغ
- اسهال و بیرون‌روی
- احساس گاز معده
- تب یا عفونت در ناحیه بینی یا گلو (این عارضه معمولا در کودکان ۱ تا ۱۶ سال رخ می‌دهد)
اینها شایع‌ترین عوارض امپرازول هستند. به این معنی که این دارو ممکن است عوارض دیگری نیز داشته باشد. در کل، اگر بعد از مصرف هر احساس ناخوشایندی داشتید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
در جدول زیر می‌توانید فواید امپرازول و شایع‌ترین عوارض آن را ملاحظه کنید.
| فواید | شایع‌ترین عوارض |
| درمان رفلاکس معده | سردرد |
| درمان زخم معده یا پیشگیری از آن | معده درد |
| درمان ازوفاژیت فرسایشی (EE) یا پیشگیری از آن | حالت تهوع و استفراغ |
| درمان تولید بیش‌ازحد اسید توسط معده | اسهال و بیرون‌روی |
| درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری | احساس گاز معده |
| تب یا عفونت در ناحیه بینی یا گلو |
عوارض قرص امپرازول (عوارض جدی که چندان شایع نیستند)
عوارض قرص امپرازول موارد دیگری را نیز شامل می‌شود که تا حدی جدی‌تر از عوارض ذکر شده در بالا هستند. با اینکه بروز این عوارض چندان شایع نیست؛ اما احتمال آنها وجود دارد. به همین خاطر در این بخش به این عوارض اشاره می‌کنیم.
عوارض قرص امپرازول: مشکلات کلیوی
نفریت حاد توبولواینترستیشیال نوعی مشکل کلیوی است که ممکن است هم‌زمان با مصرف قرص امپرازول رخ دهد. نشانه‌های این مشکل، کاهش مقدار ادرار یا وجود خون در ادرار است. اگر این دو نشانه را مشاهده کردید سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.
اسهال شدید
در زمان مصرف قرص امپرازول ممکن است میکروب‌هایی به نام Clostridioides difficile در روده شما رشد کنند و موجب اسهال شدید شوند. اگر دچار یکی از حالت‌های زیر شدید، حتما به پزشک اطلاع دهید. زیرا رشد این میکروب‌ها ممکن است مشکلات جدی‌تری را برای شما به وجود آورد.
- اسهال آبکی
- اسهالی که قطع نمی‌شود
- وجود خون در مدفوع
- گرفتگی شدید معده
- تبی که پس از شروع دارو شروع می‌شود
عوارض قرص امپرازول: واکنش‌های پوستی شدید
یکی از عوارض قرص امپرازول بروز واکنش‌های شدید پوستی مانند سندرم استیونز-جانسون (SJS) و نکرولیز سمی اپیدرمی(TEN) است. این عارضه به‌قدری خطرناک است که اگر بیمار تحت درمان قرار نگیرد ممکن است جان خود را از دست دهد. پس اگر بعد از مصرف امپرازول، متوجه جوش هایی بر بدن خود شدید مصرف دارو را قطع کرده و سریعا به پزشک خود مراجعه کنید و وضعیت خود را برای او شرح دهید.
- پوست قرمز یا بنفشی که سوخته به نظر می‌رسد
- بثورات قرمز صاف یا تاول روی پوست، دهان، بینی و اندام تناسلی
- چشم‌های قرمز، دردناک و اشک‌آلود
واکنش آلرژیک شدید به نام DRESS
امپرازول ممکن است نوع خاصی از واکنش‌های آلرژیک به نام DRESS را ایجاد کند. گاهی اوقات به این واکنش، حساسیت چند عضوی نیز گفته می‌شود. این واکنش می‌تواند قسمت‌های مختلف بدن از جمله کبد، کلیه‌ها و قلب را درگیر کند. پس در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، مصرف دارو را متوقف کرده و فوراً به پزشک یا بیمارستان مراجعه کنید.
- بثورات پوستی یا برجستگی‌های قرمز کم‌رنگ روی پوست به نام کهیر
- تب یا احساس بیماری
- تورم غدد لنفاوی
- تنگی نفس
- تورم در پاها، مچ پاها یا ساق پاها
- ادرار تیره‌رنگ
- تغییر رنگ پوست یا سفیدی چشم از سفید به زرد (که به آن یرقان نیز می‌گویند)
عوارض قرص امپرازول: لوپوس
از دیگر عوارض قرص امپرازول لوپوس است. قرص امپرازول، می‌تواند انواع خاصی از بیماری لوپوس را ایجاد کنند. یا اگر فرد مبتلا به این بیماری باشد می‌تواند بر شدت آن بیفزاید. لوپوس نوعی اختلال خودایمنی است که در آن سلول‌های ایمنی بدن به سایر سلول‌ها یا اندام‌های بدن حمله می‌کنند. اگر بعد از مصرف این امپرازول، دچار درد مفاصل شدید یا درد‌های قبلی شما بدتر شد یا بثورات پوستی روی بازوها یا گونه‌های خود دیدید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
کمبود ویتامین B12
امپرازول ممکن است جذب ویتامین B12 در بدن را با مشکل مواجه کند. در صورت بروز این مشکل، سطح ویتامین B12 در بدن کاهش می‌یابد. این عارضه معمولا برای بیمارانی اتفاق می‌افتد که امپرازول را برای مدت طولانی (۳ سال یا بیشتر) مصرف می‌کنند. در این صورت باید مصرف امپرازول متوقف شده و در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر به پزشک مراجعه شود.
- احساس درد روی زبان
- احساس ضعف و بی‌حالی
- احساس گزگز یا بی‌حسی در ناحیه دست یا پا
هیپومنیزیمی
از دیگر عوارض قرص امپرازول کاهش سطح منیزیم است. این حالت با عنوان هیپومنیزیمی شناخته می‌شود که می‌تواند یک مشکل جدی باشد. کاهش سطح منیزیم می‌تواند باعث تشنج یا مشکلات قلبی شود. برخی از افراد بیش از دیگران در معرض این عارضه قرار دارند، از جمله افرادی که امپرازول را برای مدت طولانی مصرف می‌کنند. در صورت مشاهده علائم زیر باید استفاده از امپرازول را متوقف کنید و با پزشک خود تماس بگیرید.
- تغییرات در ضربان یا ریتم قلب، مانند تند شدن ضربان قلب
- سرگیجه
- اسپاسم عضلانی
- تشنج
تحلیل استخوان و شکستگی
امپرازول ممکن است باعث تحلیل استخوان و افزایش خطر شکستگی شود. این خطر در افراد مسن و افرادی که به مدت طولانی امپرازول مصرف می‌کنند یا دوز بالایی از آن را مورداستفاده قرار می‌دهند بیشتر است.
واکنش‌های آلرژیک شدید
یکی دیگر از عوارض قرص امپرازول بروز واکنش‌های آلرژیک شدید است. پس اگر هر یک از علائم زیر را داشتید، مصرف امپرازول را متوقف کرده و فوراً به بیمارستان یا پزشک مراجعه کنید.
- مشکلات تنفسی یا خس‌خس سینه
- ضربان قلب
- تب یا احساس بیماری
- تورم غدد لنفاوی
- تورم صورت، لب‌ها، دهان، زبان یا گلو
- مشکل در بلع یا گرفتگی گلو
- خارش، بثورات پوستی یا برجستگی‌های قرمز کم‌رنگ روی پوست به نام کهیر
- حالت تهوع یا استفراغ
- سرگیجه، احساس سبکی سر یا غش‌کردن
- گرفتگی معده
- درد مفاصل
قبل از استفاده از امپرازول چه چیزهایی باید بدانم؟
امپرازول باید با تجویز پزشک مصرف شود. در صورت مصرف نیز باید نکات زیر را رعایت کنید:
- امپرازول را در معرض دسترس کودکان قرار ندهید.
- امپرازول را نجوید، نصف یا خرد نکنید.
- امپرازول را قبل از غذا مصرف کنید.
- در صورت نیاز ممکن است همراه با امپرازول مصرف آنتی‌اسیدها هم توصیه شود.
- اگر در بلعیدن کپسول امپرازول مشکل دارید، می‌توانید از پودر آن استفاده کنید.
امپرازول نمی‌تواند سوزش سر دل را سریعا تسکین دهد. بلکه ممکن است ۱ تا ۴ روز طول بکشد تا دارو به طور کامل عمل کند.
قبل از استفاده از امپرازول چه مواردی را باید به پزشک اطلاع دهید؟
اکنون که عوارض قرص امپرازول را می‌شناسید باید قبل از مصرف، در مورد شرایط سلامتی خود و هر گونه دارویی که استفاده می‌کنید، به پزشک اطلاع دهید. این اطلاعات به پزشک شما کمک می‌کند تا تشخیص دهد که آیا امپرازول برای شما مناسب است یا خیر. پس اگر هر یک از موارد زیر را دارید به پزشک خود بگویید.
- سطح پایین پتاسیم خون (هیپوکالمی)
- سطح پایین منیزیم خون (هیپومنیزیمی)
- سطح پایین کلسیم خون (هیپوکلسمی)
- مشکلات کبدی
هر دارویی مصرف می‌کنید به پزشک بگویید. زیرا امپرازول ممکن است با سایر داروها و مکمل‌ها تداخل دارویی داشته باشد. حتی اگر در حال مصرف ویتامین‌ها/مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل‌های دارویی هستید حتما به پزشک خود بگویید.
با اینکه مشخص نیست که آیا امپرازول می‌تواند بر بارداری تأثیر بگذارد یا به جنین آسیب برساند یا خیر اما در صورت بارداری حتما به پزشک خود اطلاع دهید. اگر در دوران شیردهی هستید از امپرازول استفاده نکنید. زیرا این دارو می‌تواند به شیر مادر منتقل شده و عوارض قرص امپرازول کودک را تهدید کند.
در آخر پیشنهاد می‌شود برای کسب اطلاعات مفید در مورد داروها و عوارض آنها به مجله سلامتی نبض مراجعه کنید.
