مادر باردار، از همان ابتدای بارداری با علائمی تحت عنوان ویار در بارداری مواجه می‌شود که به دلیل افزایش هورمون bhcg است. در دوران بارداری تغییرات گسترده‌ای در سیستم گوارشی و هورمونی خانم‌ها ایجاد می‌شود. این تغییرات موجب رشد جنین و تغییرات فیزیکی در خانم‌ها نیز می‌شود.
هورمون bhcg از جفت ترشح می‌شود و به‌سرعت در اوایل بارداری میزان آن بالا می‌رود. افزایش همین هورمون موجب شروع ویار در بارداری می‌شود. این ویار با گذر زمان بهتر می‌شود و در سه‌ماهه دوم بارداری تقریباً از بین می‌رود؛ زیرا هورمون‌ها در بدن مادر باردار به تعادل می‌رسند. در ادامه علائم ویار در بارداری را می‌بینیم تا با شناسایی سریع‌تر آن جهت بهبود علائم کارهای لازم را انجام دهید.
بیشتر بخوانید: علل ورم پا در بارداری + راه‌حل
علائم ویار در بارداری
ویار در بارداری علائم مختلفی دارد که شایع‌ترین آنها موارد زیر است:
تهوع بارداری
تهوع بارداری شایع‌ترین علامت ویار در بارداری است در واقع با مواجهه با بوهای مختلف و غذاهای مختلف تهوع بارداری ایجاد می‌شود که بسیار آزاردهنده است.
میل به خوردن
ویار در بارداری موجب افزایش میل شدید خانم باردار به خوردن غذاهای خاصی می‌شود. ممکن است میل شدیدی به خوردن نوعی میوه داشته باشد و یا میل به خوردن ترشیجات یا شیرینیجات. این موارد مثال‌هایی از ویار در بارداری هستند. گاهی مخصوصاً در شرایطی که خانم باردار فقر آهن داشته باشد میل شدیدی به خورد موارد غیرخوراکی مانند گچ دیوار یا گل پیدا می‌کند که باید سریع شناسایی و درمان شود. به‌طورکلی ویار در بارداری می‌تواند عوارضی برای خانم باردار ایجاد کند که باید کنترل شود.
عدم تحمل غذایی
گاهی ویار در بارداری موجب عدم تحمل غذایی می‌شود. فرد باردار ممکن است از مواد غذایی بیزار شود و غذاهای خاصی را نخورد. برای مثال ممکن است در دوران بارداری‌تان هرگز نتوانید ماهی یا تخم‌مرغ بخورید. این ویارها در بارداری بسیار شایع هستند و همه خانم‌های باردار نسبت به غذاهای خاصی واکنش نشان می‌دهند. گاهی این ویار به حدی شدید است که در صورت مشاهده این غذا هم دچار تهوع و استفراغ می‌شوید و این موضوع در بارداری کاملاً طبیعی است.
حساسیت بویایی
ویار در بارداری موجب حساسیت بویایی شما نیز می‌شود. در دوران بارداری بوهای مختلف را قوی‌تر حس می‌کنید و نسبت به آن واکنش می‌دهید. تماس دائم شما با بوی غذا موجب بیزاری شما از آن غذای خاص می‌شود. ممکن است از عطر خاصی بیزار شوید و نتوانید بوی آن را تحمل کنید و موجب تهوع شما شود. البته این موضوع درباره بوی غذا شایع‌تر است.
چگونه ویار در بارداری را درمان کنیم؟
درمان تهوع و ویار بارداری فقط در مواردی انجام می‌شود که این تهوع شدید باشد. تهوع بارداری تا حدودی طبیعی است و از همان علائم اولیه نیازی به شروع درمان دارویی نیست. از طرف دیگر دوران بارداری حساسیت بدن نسبت به دارو از سایر زمان‌ها بسیار بیشتر است و نمی‌توان هر دارویی را تجویز کرد؛ بنابراین باید با احتیاط بیشتری دارو شروع شود.
راهکارهای خانگی درمان ویار در بارداری
بهتر است قبل از شروع درمان دارویی از راهکارهای زیر برای درمان ویار در بارداری در منزل استفاده کنید:
وعده‌های غذایی کوچک‌تر
سعی کنید وعده‌های غذایی خود را کوچک‌تر کنید، در هر وعده میزان کمتری غذا باشد و تعداد وعده‌ها را بیشتر کنید. این راه‌حل جلوی پرشدن بیش از حد معده شما را می‌گیرد و تهوع بارداری کمتری را تجربه خواهید کرد.
آبلیمو
شربت آبلیمو با لیموی تازه، می‌تواند تهوع را بهتر کند. شاید شما هم متوجه شده باشید که انواع تهوع را به کمک لیموی تازه به‌سادگی می‌توان درمان کرد.
خوردن یک‌تکه نان کوچک قبل از بلندشدن از تخت
یکی از شرایطی که تهوع بارداری را بدتر می‌کند، افت قند خون در اوایل صبح بعد از بیدارشدن از خواب است. گاهی خوردن یک‌تکه نان کوچک قبل از بلندشدن از تختخواب می‌تواند جلوی تهوع و عوارض دیگر بارداری را بگیرد.
گرسنه نمانید
سعی کنید گرسنه نمانید. گرسنگی موجب بدتر شدن تهوع بارداری می‌شود. حتی اگر میلی به غذا ندارید غذای با حجم بسیار کم را حتماً بخورید و نگذارید معده‌تان خالی بماند.
استراحت کافی
استراحت کافی یکی از نکات مهم در درمان تهوع بارداری است. کم خوابیدن، استرس بدن را بالاتر می‌برد و آرامش شما را کمتر می‌کند. همین عوامل می‌تواند باعث تهوع بیشتر شود. سعی کنید آرامش داشته باشید، از تنش‌ها دوری کنید و خواب کافی داشته باشید.
نعنا
نعنا یکی از گیاهان بی‌عارضه مؤثر در درمان و پیشگیری از تهوع است. آب‌نبات نعنایی یا جوشانده نعنا و چای نعنا همگی باعث کمک به هضم غذا و عدم تهوع و استفراغ می‌شود.
دوری از غذاهای محرک
از غذاهایی که محرک تهوع شما هستند دوری کنید. خانم‌های باردار همیشه می‌دانند کدام غذاها حس بدتری به آنها می‌دهد و موجب ایجاد تهوع می‌شود و کدام غذاها را بهتر تحمل می‌کنند. سعی کنید از تمام غذاها و بوهایی که تهوع شما را بدتر می‌کند دوری کنید.
غذای خود را در دمای ملایم و سرد میل کنید.
سعی کنید غذای شما داغ نباشد و دمای ملایم و حتی رو به سرد داشته باشد.
زنجبیل و بابونه
از دم‌نوش زنجبیل و بابونه استفاده کنید.
تغییر وضعیت نگهانی
ناگهان تغییر وضعیت ندهید برای مثال از حالت خوابیده به نشسته ناگهانی بلند نشوید.
دوری از بوی غذا
سعی کنید تا جای ممکن از بوی غذا دور بمانید.
در هفته‌هایی که تهوع شدید و ویار زیادی دارید در صورت امکان از خانواده خود کمک بگیرید تا کمتر آشپزی کنید. هنگام آشپزی از هود استفاده کنید تا بوی غذا سریع‌تر از بین برود. جوشاندن آب همراه با گلاب و وانیل نیز به خوشبو شدن خانه کمک می‌کند. اگر بوی غذا در خانه نپیچد ویار شما قابل تحمل‌تر است.
در چه مواردی از ویار در بارداری باید به بیمارستان مراجعه کنیم؟
اگر تهوع و استفراغ بسیار شدید باشد، بدن کم آب شده باشد و بیشتر از شش بار در عرض ۲۴ ساعت استفراغ وجود داشته باشد، باید اورژانسی به بیمارستان مراجعه کنید.
در صورت وجود استفراغ خونی، اسهال، تب، ضعف و بی‌حالی، احتمالاً یک عامل عفونی وجود دارد و علائم شما فقط به دلیل بارداری رخ نداده است.
درصورتی‌که هر یک از علائم فوق را دارید فوراً به اورژانس مراجعه کنید.
درد معده و سوزش سر دل، زردی، تب، ضعف و بی‌حالی، ممکن است به دلیل فشارخون بالا باشد یا طبیعی باشد، همه این موارد از دلایل اورژانسی فشارخون بالا، کبد چرب حاملگی و یا هپاتیت است که باید سریعاً به اورژانس مراجعه کنید.
تهوع بارداری طبیعی
تهوع مکرر صبحگاهی یا در طول روز، همراه با استفراغ درصورتی‌که علائم حیاتی شما نرمال باشد و مشکل دیگری نداشته باشید، نیاز به مراجعه اورژانسی در این شرایط ندارید و این علائم نشان‌دهنده تهوع طبیعی بارداری است که در صورت عدم کنترل خانگی باید از درمان دارویی استفاده کنید.
درمان دارویی ویار در بارداری چیست؟
گاهی درمان‌های خانگی تهوع بارداری، کافی نیست و نیاز به درمان دارویی در کنار این درمان‌های خانگی وجود دارد. بهترین دارویی که به‌خوبی تهوع بارداری را کنترل می‌کند و عارضه‌ای ندارد، قرص ویتامین ب ۶ است. با خوردن روزانه یک عدد از این قرص به‌راحتی تهوع بارداری کنترل می‌شود.
قرص یا پودر زنجبیل، از درمان‌های گیاهی مؤثر در کاهش تهوع و استفراغ بارداری است.
اگر یک هفته داروهای بالا را مصرف کردید و تأثیری در بهبودی شما نداشت، ممکن است پزشک متخصص از داروهای زیر برای تهوع شما استفاده کند، به یاد داشته باشید این داروها حتماً باید با تجویز و صلاح دید متخصص زنان باتوجه‌به شرایط شما و سابقه بیماری و دارویی شما تجویز شود. از مصرف خودسرانه و بدون اجازه پزشک این داروها پیشگیری کنید و سعی کنید با داروهای بالا تهوع خود را کنترل کنید.
داروهایی که برای تهوع در خط دوم بعد از قرص ویتامین ب ۶ و زنجبیل استفاده می‌شود:
- دیمن هیدرینات هر ۴ تا ۶ ساعت
- پرومتازین ۲۵ میلی‌گرم
- متوکلوپرامید ۱۰ میلی‌گرم هر ۶ ساعت
اگر هیچ یک از داروهای بالا نتواند برای درمان تهوع بارداری شما مؤثر باشد، بعد از هفته دهم بارداری گاهی پزشک از داروی اندانسترون استفاده می‌کند. این دارو با دوز ۴ میلی‌گرم هر ۸ ساعت تجویز می‌شود و به‌طورموثری تهوع بارداری را کاهش می‌دهد؛ اما به دلیل عوارضی که در بارداری دارد به‌عنوان گزینه آخر در صورت جواب ندادن سایر داروها استفاده می‌شود.
علت حالت تهوع و سردرد در بارداری چیست؟
اگر در کنار حالت تهوع بارداری، سردرد نیز دارید، این سردرد دو علت مختلف می‌تواند داشته باشد.
بی‌آبی بدن
یکی از علت‌های آن بی‌آبی بدن است. اگر استفراغ شدید و طولانی‌مدت باشد به دلیل ازدست‌دادن حجم فراوان آب و بی‌آبی بدن، سردرد مشاهده می‌شود.
میگرن
علت دیگر سردرد و تهوع می‌تواند میگرن باشد، اگر سایر علائم میگرن مانند سردرد ضربان‌دار که معمولاً یک‌طرفه است وجود داشته باشد بهتر است به متخصص مراجعه کنید تا اقدامات لازم برای کنترل میگرن انجام دهید و داروهای مناسب دریافت کنید. گاهی هم میگرن از قبل از بارداری وجود داشته است و در دوران بارداری نیاز است برای ادامه داروهای مسکن هنگام سردرد با پزشک متخصص خود مشورت کنید، قرص استامینوفن یکی از داروهای ایمن در هنگام سردرد است البته باید دقت کنید این دارو از نوع بدون کدئین باشد.
تهوع بارداری اگر همراه با سرگیجه باشد چه دلیلی دارد؟
گاهی سردرد بارداری همراه با سرگیجه است.
افت فشارخون یا افت قند خون
در این موارد علت می‌تواند افت فشارخون یا افت قند خون باشد. بعد از اندازه‌گیری فشار و قند خون، درصورتی‌که سرگیجه شما هنگام ایستادن بدتر شود و احساس سبکی سر داشته باشید باید فوراً به متخصص مراجعه داشته باشید.
بنابراین به‌طورکلی ویار در بارداری مشکل غیر قابل حلی نیست فقط باید آگاهی لازم را داشته باشید و هر علامتی را به ویار طبیعی بارداری ربط ندهید و در صورت مشاهده علائم بالا حتماً با متخصص خود مشورت کنید.
