داروی اس سیتالوپرام (Escitalopram) یک داروی ضدافسردگی از دسته مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونی است. این دارو برای درمان اختلالات روانی مانند افسردگی، اختلال اضطراب فراگیر، اختلال هراس، اختلال وسواس فکری – عملی (OCD) و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) استفاده میشود. مکانیسم اثر این دارو، به این صورت است که با افزایش سطح سروتونین در مغز، به بهبود خلقوخو و کاهش علائم اضطراب و افسردگی کمک میکند. در این مطلب، به بررسی جامع این دارو و نکات مهم برای استفاده از آن میپردازیم.
بیشتر بخوانید: عوارض قرص سلکسیب چیست؟ هشدارهای مصرف این دارو
داروی اس سیتالوپرام در یک نگاه
داروی اس سیتالوپرام یکی از رایجترین داروها برای افرادی است که به مشکلات روحی و عصبی مبتلا هستند. مکانیسم اثر این دارو نسبتا فوری است و ماندگاری اثر آن در بدن مناسب است. در جدول زیر با مشخصات بیشتری در مورد این دارو آشنا خواهید شد:
مشخصات | توضیحات |
نام تجاری | Lexapro، Cipralex، Esertia و نامهای دیگر |
رده دارویی | مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین |
شکل دارویی | قرص، محلول خوراکی |
دوزهای رایج | 5، 10، 20 میلیگرم |
موارد مصرف | افسردگی ماژور، اختلال اضطراب فراگیر |
مکانیسم اثر | افزایش سطح سروتونین در مغز از طریق مهار بازجذب آن |
زمان اثرگذاری | بهبود علائم ممکن است 1 تا 4 هفته طول بکشد |
عوارض جانبی | تهوع، خوابآلودگی، تعریق، سردرد، خشکی دهان، کاهش میل جنسی |
موارد منع مصرف | حساسیت به دارو، مصرف همزمان با مهارکنندههای مونوآمیناکسیداز |
تداخلات دارویی مهم | داروهای ضدانعقاد (وارفارین)، برخی داروهای ضدروانپریشی و ضدتشنج |
نحوه قطع مصرف | باید بهتدریج و تحتنظر پزشک کاهش یابد تا از علائم ترک جلوگیری شود |
داروی اس سیتالوپرام چیست؟
افسردگی یکی از بیماریهایی است که عدم کنترل آن روند زندگی را مختل خواهد کرد. شدتگیری این بیماری مشکلات زیادی برای بیمار و اطرافیان او به وجود خواهد آورد، به همین دلیل توصیه میشود با مشاهده اولین علائم این عارضه به پزشک مراجعه شود و اقدامات درمانی آغاز گردد. بیشتر پزشکان برای کنترل این بیماری و کاهش علائم افسردگی از ابتدای درمان، مصرف داروها را توصیه میکنند. یکی از داروهای کاربردی در این زمینه، داروی اس سیتالوپرام است که با مهار بازجذب سروتونین، به درمان اختلالات افسردگی کمک میکند.
این دارو بهبوددهنده انرژی و احساسات است و رایجترین شکل موجود آن در بازار، قرص است؛ اما بهصورت محلول و شربت هم تولید میشود. این دارو تنها باید با تجویز پزشک مصرف شود و تاحدامکان از استفاده خودسرانه آن جلوگیری کرد. تجویز و توصیه به مصرف اس سیتالوپرام تا زمان بهبود بیماری است و بعد از کاهش علائم که معمولا 8-12 هفته زمان میبرد، دوز مصرف دارو کاهش پیدا کرده و به طور کامل قطع میشود.

موارد مصرف و کاربردهای داروی اس سیتالوپرام
داروی اس سیتالوپرام برای بیشتر بیماریهای عصبی، بهویژه بیماریهایی که ریشه افسردگی داشته یا دارای علائم مشترک با اضطراب و افسردگی هستند، توصیه میشود. رایجترین مواردی که این دارو برای آنها توصیه میشود، عبارتند از:
- افسردگی اساسی: اسسیتالوپرام برای درمان افسردگی متوسط تا شدید استفاده میشود. علائم افسردگی شامل غم پایدار، بیعلاقگی به فعالیتها، تغییرات خواب و اشتها، خستگی و احساس گناه هستند.
- اختلال اضطراب فراگیر: این دارو برای کاهش نگرانیهای مزمن و بیشازحد، تنش عضلانی و تحریکپذیری استفاده میشود.
- اختلال هراس: اسسیتالوپرام به کاهش حملات هراس و ترس از وقوع مجدد آنها کمک میکند.
- اختلال وسواس فکری-عملی: این دارو برای کاهش افکار وسواسی و رفتارهای تکراری استفاده میشود.
- اختلال استرس پس از سانحه: اسسیتالوپرام به کاهش علائم PTSD مانند فلشبک، کابوس و اضطراب کمک میکند.
دوز مناسب مصرف داروی اس سیتالوپرام
دوز و میزان مصرف داروی اس سیتالوپرام به وضعیت بیمار و تشخیص پزشک بستگی دارد. در برخی بیماران مصرف دارو از ابتدا با دوز بالا آغاز میشود و بهمرورزمان کاهش پیدا میکند؛ اما در برخی بیماران، دارو صرفا برای کنترل و مهار بیماری استفاده میشود که در این صورت دوز پایین دارو با مصرف مداوم تجویز میشود. به طور کل اما دوز مناسب مصرف این دارو بهصورت زیر تعیین میشود:
- دوز معمول: برای بزرگسالان، دوز شروع معمولا ۱۰ میلیگرم در روز است. در صورت نیاز، پزشک ممکن است دوز را به ۲۰ میلیگرم افزایش دهد.
- شروع درمان: بهتر است دارو با دوز پایین شروع شود تا بدن به آن عادت کند. بهبود علائم میتواند ۲ تا ۴ هفته به درازا بکشد.
- سالمندان: در افراد مسن، دوز پایینتر (۵ تا ۱۰ میلیگرم) توصیه میشود.
- نوجوانان: دوز مصرفی باید توسط پزشک تعیین شود.
نحوه مصرف اس سیتالوپرام
در مورد مصرف داروی اس سیتالوپرام نیز مانند داروها، چگونگی استفاده تأثیر زیادی در دریافت نتایج آن دارد. برای کسب بهترین نتیجه از مصرف این دارو باید با پزشک مشورت کنید و مصرف آن را مطابق با توصیههای پزشکی انجام دهید. همچنین رعایت نکاتی که در ادامه خواهیم گفت نیز به تأثیرگذاری بهتر و بیشتر این دارو کمک میکنند.
- پیش از مصرف دارو راهنمای آن را مطالعه کرده و در مورد نحوه مصرف بر اساس شرایط خود، با پزشک مشورت کنید.
- بهتر است دارو همراه با غذا و یکبار در روز میل شود، البته بسته به وضعیت بیمار امکان تغییر شرایط مصرف هم وجود دارد.
- درصورتیکه داروی خاصی مصرف میکنید، پیش از شروع استفاده از اس سیتالوپرام، لیست داروهای خود را به پزشک ارائه دهید تا از عدم تداخل دارویی اطمینان حاصل کنید.
- برای کاهش عوارض جانبی مصرف دارو، استفاده از آن را با دوز پایین شروع کرده و بر اساس علائم بیماری و در صورت نیاز آن را افزایش دهید.
- در صورت مشاهده هرگونه علائم هشداردهنده یا عارضه در مصرف این دارو، فورا به پزشک مراجعه کنید.
- همچنین به این نکته دقت کنید که قطع مصرف این دارو تنها با تجویز و راهنمایی پزشک امکانپذیر است و هرگز بهصورت خودسرانه و ناگهانی مصرف آن را قطع نکنید.
عوارض جانبی اس سیتالوپرام
مصرف داروی اس سیتالوپرام نیز مانند دیگر داروها با عوارضی همراه است که در برخی بیماران بروز میکنند. این عوارض عبارتاند از:
- عوارض گوارشی: تهوع، اسهال، خشکی دهان.
- عوارض عصبی: سردرد، بیخوابی، خوابآلودگی.
- عوارض روانی: اضطراب، تحریکپذیری، کاهش میل جنسی.
- عوارض دیگر: تعریق، خستگی، افزایش وزن.
در موارد نادر، عوارض جدیتری مانند:
- سندرم سروتونین: علائم شامل تب، لرز، تعریق، افزایش ضربان قلب و سفتی عضلات.
- افکار خودکشی: بهویژه در جوانان و نوجوانان در ابتدای درمان.
- اختلالات قلبی: مانند طولانیشدن فاصله QT در نوار قلب.
عوارض رایج مصرف این دارو موقتی بوده و بعد از یک دوره مصرف از بین میروند؛ اما در مورد عوارض جدی موضوع متفاوت است. درصورتیکه پس از استفاده داروی اس سیتالوپرام عوارض جدی گفته شده را احساس کردید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. به این موضوع دقت داشته باشید که درمانهای خانگی و خودسرانه یا انتظار برای بهبودی بدون دخالت پزشک، گاهی باعث بروز مشکلات جدیتر شده و روند درمان را سختتر میکنند.

موارد احتیاط و منع مصرف اس سیتالوپرام
اس سیتالوپرام عوارض چندانی نداشته و احتمال بروز مشکلات جدی در آن بسیار نادر است. بااینحال جهت جلوگیری از بروز هرگونه عارضهای، بهتر است موارد احتیاط را در مصرف آن رعایت کرد. این موارد عبارتاند از:
- در صورت داشتن سابقه حساسیت به این دارو یا داروهای مشابه باید وضعیت خود را به پزشک اطلاع دهید. پزشک با بررسی علت حساسیت شما، امکان یا عدم امکان استفاده از این دارو را مشخص میکند.
- درصورتیکه سابقه بیماری و اختلالات عصبی دیگر دارید یا در اعضای خانواده شما فردی به این اختلالات مبتلا است نیز باید وضعیت خود را به پزشک گزارش دهید.
- مصرف این دارو در سالمندان عارضههای بیشتری به همراه دارد، به همین دلیل بررسی علائم و نشانههای بروز عارضه در آنها مهمتر است.
- درصورتیکه کودک شما مبتلا به عارضهای است که داروی اس سیتالوپرام برای او تجویز شده، حتما در طول دوره مصرف قد و وزن او را بررسی کنید.
- زنان باردار و مادران شیرده تاحدامکان باید از مصرف این دارو خودداری کنند. بااینحال در صورت نیاز به مصرف، حتما با پزشک مشورت کرده و دوز مناسب را استفاده کنید.
تداخلات دارویی
اسسیتالوپرام میتواند با برخی داروها تداخل داشته باشد که ممکن است منجر به عوارض جانبی شدید شود. از جمله مهمترین تداخلات دارویی این دارو میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مهارکنندههای مونوآمیناکسید: ترکیب این داروها با اسسیتالوپرام خطر سندرم سروتونین را افزایش میدهد.
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی: مانند ایبوپروفن که ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد.
- وارفارین: مصرف همزمان با اسسیتالوپرام میتواند خطر خونریزی را بالا ببرد.
- داروهای ضدصرع: ممکن است اثرات این داروها تغییر کند.
در مواردی میتوان با تغییر در ساعت یا دوز مصرف دارو، اس سیتالوپرام را با موارد گفته شده استفاده کرد. تجویز و تعیین این مورد تنها توسط متخصص امکانپذیر است، بنابراین این یک امر ضروری است که لیستی از داروهای مصرفی را در اختیار پزشک خود قرار دهید.
سخن پایانی
داروی اس سیتالوپرام یکی از داروهای مؤثر در درمان افسردگی و اضطراب است که به دلیل اثربخشی بالا و عوارض جانبی نسبتاً کمتر، به طور گستردهای مورداستفاده قرار میگیرد. بااینحال، مصرف این دارو نیازمند پایش پزشکی و رعایت دقیق دوز تجویز شده است. بیمارانی که از این دارو استفاده میکنند، باید از عوارض احتمالی و تداخلات دارویی آن آگاه باشند و در صورت بروز علائم غیرعادی، با پزشک خود مشورت کنند. اگر این مطلب برای شما مفید بود، پیشنهاد میکنیم که سایر مطالب ما در مجله سلامتی نبض را دنبال کنید.