داروی زیپمت از جمله دارو‌های ترکیبی مؤثر برای دیابت نوع دو است که می‌تواند به شکلی مناسب، قند خون افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ را کنترل کند. بیماری دیابت نوع ۲ به عنوان یکی از بیماری‌های شایع متابولیکی در سراسر جهان گسترش پیدا کرده و برای کنترل آن نیاز به مصرف دارو و تغییر در سبک زندگی خواهد بود. به گفته محققان، مصرف این دارو به شکل مداوم همراه با رعایت رژیم غذایی می‌تواند نقش موثری در مدیریت قند خون داشته باشد. همچنین افرادی که این قرص را مصرف کرده‌اند با کاهش عوارض ناشی از دیابت مواجه شدند. در ادامه این مقاله با عوارض و فواید این قرص، نحوه مصرف و موارد احتیاط آن آشنا خواهیم شد.

بیشتر بخوانید: آنچه که در مورد داروی پتاسیم سیترات نمی‌دانستید

معرفی قرص زیپمت

داروی زیپمت به عنوان داروی ترکیبی کنترل‌کننده قند خون، اغلب برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ توسط پزشک تجویز می‌شود. از ترکیبات اصلی این قرص می‌توان به متفورمین و سیتاگلیپتین اشاره کرد. این قرص دارای دو دوز 500/۵۰ و 1000/50 است و اثرگذاری قابل قبولی در کاهش خطرات مربوط به افزایش قند خون در بین دارو‌های دیابتی و بیماران دارد.

قرص زیپمت به طور خاص برای دیابت نوع ۲ تجویز می‌شود و در دسته دارویی آنتی دیابت‌ها و مهار‌کننده‌های بیگوانید دی پپتیل پپتیداز IV قرار دارد. این داروی خوراکی از دو طریق می‌تواند باعث کاهش قند خون در افراد دیابتی شود.

مکانیز و نوع عملکرد قرص زیپمت

داروی زیپمت ترکیبی از دو داروی دیگر بوده و بنابراین می‌تواند از دو طریق باعث کاهش قند خون شود. سیتا گلیپتین با مهار آنزیم دی پپتیدیل پپتیداز باعث تنظیم ترشح انسولین در بدن می‌شود. از طرفی متفورمین در این قرص با کاهش مقاومت سلول‌های بدن به انسولین، باعث بهبود عملکرد سلول‌ها و جذب بهتر گلوکز خواهد شد. در نهایت این دو ترکیب با کاهش تولید گلوکز در کبد، باعث کاهش قند خون بیمار می‌شوند.

کاربرد‌های دیگر مصرف داروی زیپمت

به دلیل وجود ماده فعال متفورمین در این قرص، ممکن است برخی افراد به دنبال استفاده از این دارو در شرایط خاص از جمله رفع مشکل تنبلی تخمدان یا اضافه وزن باشند. در ادامه کاربرد این قرص برای دیگر شرایط غیر از دیابت نوع ۲ پرداخته شده است.

استفاده از زیپمت برای مشکل تنبلی تخمدان

ممکن است داروی زیپمت به صورت مستقیم با هدف رفع مشکل تنبلی تخمدان توسط پزشک تجویز نشود. اما در برخی موارد پزشک با تشخیص خود و در شرایط خاص، از این دارو برای چنین مشکلی استفاده می‌کند. دلیل استفاده از این قرص برای تنبلی تخمدان نیز وجود متفورمین در ترکیب آن است. زیرا در برخی اوقات بیماران مبتلا به تنبلی تخمدان دچار مقاومت به انسولین می‌شوند. متفورمین باعث ایجاد حساسیت به انسولین در بدن این افراد شده و باعث می‌شود تا عملکرد تخمدان‌ها بهتر شود.

استفاده از داروی زیپمت برای لاغر شدن

هدف طراحی قرص زیپمت برای کاهش وزن نبوده و نباید آن را با هدف لاغری مصرف کرد. اما به دلیل وجود متفورمین به عنوان اجزای اصلی زیپمت می‌توان از آن به طور غیر مستقیم برای کاهش وزن نیز استفاده کرد. البته نمی‌توان به طور دقیق اعلام کرد که این قرص باعث لاغری خواهد شد یا خیر؟ اما متفورمین با ایجاد نوعی حساسیت به انسولین و کاهش تولید گلوکز در کبد، باعث کاهش سطح انسولین و در نهایت به کاهش اشتها و لاغری در افراد منجر می‌شود.

البته تحت هیچ شرایطی استفاده از این دارو با هدف کاهش وزن توصیه نمی‌شود. مصرف آن بدون نیاز واقعی بدن به این دارو ممکن است عوارض متعددی از جمله ناراحتی گوارشی، مشکلات کلیوی و کمبود قند خون را ایجاد کند.

نحوه مصرف قرص زیپمت چگونه است؟

نحوه مصرف این قرص در دوز‌های مختلف باید توسط پزشک متخصص تعیین شود. پزشک نیز معمولاً دوز و مقدار این دارو را بر اساس وزن، شرایط فرد، میزان بالا بودن سطح قند خون و سن وی مشخص خواهد کرد. اما به طور معمول این دارو نیز همانند دیگر دارو‌های مصرفی ممکن است یک یا دو بار در روز مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین در زمان مصرف داروی زیپمت بهتر است به مشخصات و دستورالعمل‌های گفته شده در بروشور همراه دارو توجه کرد.

در ضمن، این دارو باید همراه با غذا و به صورت خوراکی مصرف شود. اغلب توصیه می‌شود در حین مصرف دارو، مایعات زیادی نیز مصرف شود. مگر اینکه پزشک دستور دیگری در مورد نحوه مصرف ارائه کند. بهترین زمان مصرف این قرص به همراه غذا است و از این طریق احتمال بروز عوارض گوارشی به شدت کاهش پیدا می‌کند.

عوارض جانبی مصرف زیپمت در افراد

مصرف هر دارویی احتمال بروز عوارض جانبی نیز به همراه دارد. برخی افراد ممکن است با مصرف قرص زیپمت دچار عوارضی از جمله تهوع، استفراغ، اسهال، سردرد، ضعف، ایجاد طعم فلزی در دهان و یا ناراحتی معده شوند. همچنین علائمی از جمله عفونت مجاری تنفسی، یبوست و درد عضلانی نیز به صورت نادر در برخی افراد بروز کرده است.

البته باید گفت مصرف این دارو باعث کاهش شدید قند خون نخواهد شد. اما در صورتی که همراه با دیگر دارو‌های دیابتی به صورت یک زمان مصرف شود، ممکن است باعث پایین آمدن قند خون، هیپوگلیسمی یا کاهش شدید خون با علائمی از جمله لرزش، ضربان قلب سریع، تعریق ناگهانی، گرسنگی، سرگیجه و تاری دید شود.

موارد احتیاط و منع مصرف داروی زیپمت در بیماران

یکی از حالت‌های خطرناک که ممکن است در زمان استفاده از داروی زیپمت به صورت نادر ایجاد شود، ایجاد اسیدوز لاکتیک است. همچنین افراد مسن و افراد دارای بیماری‌های کلیوی یا کبدی یا کسانی که دچار کم آبی شدید در بدن هستند، نباید این دارو را مصرف کنند. نارسایی قلبی، سوء مصرف الکل و کسانی که اخیراً جراحی انجام داده‌اند نیز ریسک بالایی در مصرف این دارو دارند. اغلب این دارو برای افراد مسن بالای ۸۰ سال تجویز نمی‌شود. همچنین بهتر است خانم‌هایی که نزدیک به سن یائسگی قرار دارند از این دارو صرف نظر کند. از دیگر افرادی که باید این دارو را با احتیاط مصرف کنند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• بیماران دچار نارسایی قلبی، کبدی و کلیوی
• بیماران دارای دیابت نوع ۱
• افراد دارای التهاب در ناحیه لوزالمعده
• افراد دچار مشکل کتو اسیدوز دیابتی
• افرادی که دچار سوء مصرف الکل هستند.
• افرادی که در آینده قرار است عمل جراحی انجام دهند.
• افراد دارای حساسیت دارویی به زیپمت یا دارو‌های مشابه

نکات مهم در مورد مصرف قرص دیابت زیپمت

• این دارو حتماً باید با غذا میل شود تا باعث عوارض گوارشی در فرد نگردد.
• داروی زیپمت نباید خرد یا شکسته شود. همچنین از جویدن آن پرهیز شود. همراه با آن مصرف یک لیوان پر از آب پیشنهاد می‌شود.
• اغلب این دارو توسط پزشک با دوز پایین تجویز خواهد شد و در صورت نیاز به مصرف بیشتر، دوز آن به تدریج افزایش پیدا می‌کند.
• هرگز به صورت خودسرانه اقدام به تغییر دوز دارو نکنید.
• در صورتی که مصرف یک نوبت دارو فراموش شود، باید در زمان یادآوری دوز فراموش شده میل گردد. اما در صورتی که زمان کمی تا نوبت بعدی باقی مانده، می‌توانید دوز فراموش شده را نادیده گرفته و مصرف دارو را طبق دستورالعمل ادامه دهید.
• هرگز نباید به دلیل جبران نوبت فراموش شده دو دوز را به طور همزمان مصرف کرد.

تداخلات دارویی قرص زیپمت

در صورتی که این دارو با دیگر دارو‌های مصرفی تداخل داشته باشد، ممکن است اثربخشی آن تحت تأثیر قرار بگیرد و یا احتمال بروز عوارض جانبی نیز وجود دارد. داروی زیپمت ممکن است با دیگر دارو‌ها از جمله سایمیتیدین، نیف دیپین، دیگوکسین، انسولین، کورتیکو استروئید‌ها، دارو‌های ضد بارداری یا دارو‌های افزایش دهنده قند خون و دارو‌های ایجاد‌کننده اسیدوز متابولیک مانند استازولامید تداخل داشته باشد.

مصرف داروی زیپمت در دوران و بارداری شیردهی

مطالعات دقیقی در مورد عوارض این دارو و نحوه مصرف آن در دوران بارداری انجام نشده است. با این حال بهتر است زنان باردار در مصرف این دارو احتیاط کنند و تنها در صورت لزوم و طی مشورت با پزشک از آن مصرف نمایند. همچنین هرگز نباید در صورت وجود قند بالا در بارداری این دارو به صورت خودسرانه مصرف شود. میزان دفع داروی زیپمت از طریق شیر مادر نیز مشخص نشده است. بنابراین زنانی که در زمان شیردهی قرار دارند بهتر است هرگز بدون مشورت پزشک این دارو را به صورت خودسرانه مصرف نکنند.

حرف آخر

داروی زیپمت به عنوان یک داروی ایرانی با ترکیبات موثر می‌تواند به کنترل بهتر قند خون افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ بپردازد. اغلب پزشک معالج پس از بررسی‌های لازم و با توجه به شرایط بدنی هر فرد و مواردی مانند سن و وزن، دوز مناسب را برای مصرف این دارو پیشنهاد می‌کند.

توجه داشته باشید که به هیچ عنوان نباید این دارو بدون تجویز پزشک و به صورت خودسرانه مصرف شود و دوز مصرفی آن نیز نباید بدون نظر پزشک تغییر کند. رژیم غذایی مناسب و ورزش کردن همراه با مصرف این دارو می‌تواند اثر آن را بیشتر کند. به همین دلیل اغلب پزشکان در کنار تجویز این دارو به کارگیری یک رژیم غذایی مناسب و برنامه ورزشی منظم را توصیه می‌کنند. مجله سلامتی نبض به نشانی  nabz.site تلاش دارد تا با ایجاد یک منبع معتبر و ارائه اطلاعات مفید در زمینه سلامتی، به مخاطبان در حوزه سلامت کمک کند.