موارد مصرف داروی ویتامین k (فیتونادیون) چیست؟ یکی از ویتامین‌های ضروری برای بدن که نقش حیاتی در فرایند انعقاد خون داشته و مانع خونریزی در بدن می‌شود، ویتامین K است. این ویتامین را می‌توان از مواد غذایی یا با مصرف داروی ویتامین k (فیتونادیون) دریافت کرد. مصرف این دارو مانند دیگر انواع داروها و ویتامین‌ها شرایط خاصی مانند بهترین زمان مصرف، موارد منع مصرف و… دارد که در این مطلب به توضیح آن‌ها می‌پردازیم. همراه ما باشید.

بیشتر بخوانید: داروی بیسموت ساب سالیسیلات؛ راه‌حلی سریع برای مشکلات گوارشی

داروی ویتامین k (فیتونادیون) در یک نگاه

داروی ویتامین k (فیتونادیون) چیست؟

ویتامین کا به عنوان ویتامینی محلول در چربی، یکی از ویتامین‌های مهم و مورد نیاز برای بدن است که در انواع مواد غذایی یافت می‌شود. این ویتامین نقش مهمی در فعالیت‌های بیولوژیکی داشته و تولید عوامل لخته‌کننده خون در بدن را افزایش داده و از این طریق به توقف خونریزی کمک می‌کند. این ویتامین همچنین در جلوگیری از بروز بیماری خونریزی‌دهنده در نوزادان نیز موثر بوده و برای نوزادان تازه متولد شده تجویز می‌شود. هرچند بدن قادر به دریافت این بیماری از مواد غذایی است اما در مواردی که کمبود آن باعث بروز مشکل و اختلال در سلامتی شود، مصرف شکل دارویی این ویتامین توصیه می‌شود.

موارد مصرف و خواص داروی ویتامین k

هرچند کاربرد اصلی داروی ویتامین k (فیتونادیون)، کمک به انعقاد خون و جلوگیری از خونریزی‌های شدید است اما در موارد دیگری هم می‌توان از خواص آن بهره‌مند شد، برای مثال:

• تقویت استخوان‌ها: قرص ویتامین کا برای تقویت استخوان‌ها تجویز می‌شود. ویتامین کا2، ماده‌ای موثر در افزایش کیفیت ماتریکس استخوانی است که به استحکام استخوان‌ها و بازسازی بافت استخوانی آسیب‌دیده کمک می‌کند.
• مفید برای یائسگی: از دیگر خواص این دارو می‌توان به تاثیر مثبت آن در یائسگی زنان اشاره کرد. پوکی استخوان یکی از عوارض یائسگی است که با مصرف این دارو می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد.
• مفید برای پوست: قرص ویتامین کا برای افرادی که به دنبال حفظ سلامت پوست خود هستند نیز مفید است. ویتامین کا از تخریب کلاژن جلوگیری کرده و با تحریک رگ‌های خونی به داشتن پوستی صاف و درخشان کمک می‌کند.
• قطع خونریزی: داروی ویتامین k (فیتونادیون) برای قطع خونریزی نیز مفید است. مصرف این دارو، عملکرد فاکتورهای انقعاد خون در بدن رابهبود بخشیده و از بروز مشکلاتی ماند خونریزی غیرعادی جلوگیری می‌کند.

دوز مناسب و مقدار مصرف داروی ویتامین k (فیتونادیون)

مصرف داروی ویتامین k (فیتونادیون) مانند دیگر داروها، روند و شرایط مشخصی دارد. توصیه می‌کنیم که پیش از شروع دوره درمانی با استفاده از این دارو، بروشور موجود در جعبه را با دقت مطالعه کنید تا اطلاعات جامعی در مورد دارو، عوارض احتمالی و نحوه مصرف آن به دست آورید.

به این نکته دقت داشته باشید که دوز و مقدار مناسب مصرف این دارو در هر بیمار متفاوت است و توسط پزشک تعیین می‌شود. در نتیجه از مصرف خودسرانه آن جلوگیری کرده و شروع دوره درمان، دوز و مقدار مصرف را طبق توصیه پزشک خود انجام دهید.

به طور کل اما دوز این دارو اگر به عنوان مکمل غذایی مورد استفاده قرار گیرد، برای آقایان 120 میکروگرم در روز و برای خانم‌ها 90 میکروگرم است.

نحوه مصرف داروی ویتامین k

همان‌طور که گفته شد، داروی ویتامین k (فیتونادیون) در اشکال مختلف تولید می‌شود و نحوه مصرف آن بسته به شکل دارو متفاوت است. قرص و شربت ویتامین کا به صورت خوراکی و آمپول آن به صورت تزریقی مصرف می‌شود. شکل دارویی را می‌توان بعد از دریافت برنامه مصرف از پزشک یا مطالعه راهنمای موجود در بسته دارو، مورد استفاده قرار داد.

نوع تزریقی اما باید توسط پرستار یا پزشک به صورت عضلانی، زیرپوستی یا وریدی تزریق شود. نحوه مصرف دارو برای بیماران با شرایط مختلف، متفاوت است. برای مثال افرادی که از حساسیت‌ها و واکنش‌های پوستی رنج می‌برند باید این دارو را به صورت تزریقی استفاده کنند.

موارد منع مصرف و عوارض داروی ویتامین k (فیتونادیون)

مصرف این دارو به طور جدی برای افرادی که به حساسیت مفرط مبتلا بوده و با ترکیبات آن سازگاری ندارند، توصیه نمی‌شود. استفاده از این دارو، به خصوص در نوع تزریقی و وریدی باید با احتیاط کامل انجام شود زیرا احتمال بروز واکنش‌های جدی مانند خطر مرگ و میر در اثر مصرف دارو وجود دارد. همچنین در صورت حساسیت به مصرف دارو، احتمال بروز واکنش‌هایی مانند آنافیلاکسی و شوک قلبی نیز وجود دارد.

واکنش‌های ناشی از مصرف این دارو، به ویژه در استفاده از نوع تزریقی آن برای برخی افراد پس از اولین دوز استفاده از دارو و برای برخی دیگر به مرور زمان رخ می‌دهند، به همین دلیل توجه به علائمی که هشداردهنده عارضه در مصرف این دارو هستند، از اهمیت زیادی برخوردار است. برخی از علائمی که احتمال بروز آ‌ن‌ها در واکنش به داروی ویتامین k (فیتونادیون) وجود دارد، عبارتند از:

• تنگی نفس
• خارش
• گرگرفتگی
• هیپربیلی روبینمی (در نوزادان نارس)
• فشار خون بالا
• واکنش محل تزریق
• تغییرات طعم و مزه

البته باید به این نکته دقت کنید که بروز عارضه تنها در برخی افراد رخ داده و بسیاری از بیماران که از این دارو استفاده می‌کنند، تاکنون گزارشی مبنی بر حساسیت و مشکل در اثر مصرف ارائه نکرده‌اند.

تداخلات دارویی ویتامین k (فیتونادیون)

یکی از نکات مهمی که در مورد مصرف داروها باید به آن توجه کرد، تداخلات دارویی است. تداخلات دارویی، عملکرد داروی مصرفی را تحت تاثیر قرار داده و در بعضی موارد عوارض یک دارو را تشدید می‌کنند. به همین دلیل بیماران در زمان مراجعه به پزشک باید لیستی از داروهای مصرفی خود را ارائه دهند تا تجویز داروی جدید براساس آن‌ها انجام شود. دقت کنید که این لیست باید شامل تمام داروهای گیاهی و شیمیایی باشد تا تجویز پزشک بدون مشکل انجام شود.

مصرف برخی داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین یا آسنوکومارول با داروهایی مانند اورلیستات که معمولا برای کنترل وزن تجویز می‌شود، یکی از جدی‌ترین تداخلات دارویی با داروی ویتامین k (فیتونادیون) است. طبق توصیه پزشکان بهتر است بعد از مصرف اورلیستات تا 2 ساعت بعد از مصرف ویتامین کا خودداری کرد. مصرف همزمان این داروها اثر ویتامین کا را کاهش می‌دهد.

موارد احتیاطی برای مصرف داروی ویتامین k

برای کاهش عوارض مصرف داروی ویتامین k (فیتونادیون) و بهره‌گیری از خواص آن باید به چند نکته مهم در استفاده از این دارو توجه کرد. این نکات عبارتند از:

• پیش از شروع مصرف این ویتامین از عدم حساسیت به ترکیبات آن اطمینان حاصل کنید. برخی از انواع این دارو حاوی مواد غیرفعالی هستند که در بعضی افراد باعث بروز واکنش‌های آلرژیک می‌شوند.
• پیش از مصرف این دارو، سوابق بیماری‌های خود را به پزشک اطلاع دهید. به خصوص اگر به مشکلاتی مانند اختلالات قلبی، لختگی خون، مشکلات کبدی یا کلیوی، بیماری کیسه صفرا و… مبتلا بوده‌اید، حتما پیش از شروع مصرف ویتامین کا با پزشک مشورت کنید.
• اگر در سه ماهه سوم بارداری هستید از تزریق ماهیچه‌ای این دارو خودداری کنید. همچنین در صورتی که خونریزی دارید هم نباید این دارو را به صورت ماهیچه‌ای تزریق کنید.
• در صورتی که از ویتامین کا برای معکوس کردن روند انعقاد خون استفاده می‌کنید و در دوزهای اولیه نتیجه‌ای دریافت نکردید، دوزهای بالاتر نیز تاثیری نخواهند داشت و باید وضعیت خود را به پزشک اطلاع دهید.
• همچنین هرگز نباید این دارو را برای افرادی که علائم مشابه شما دارند، تجویز کنید.

عوارض مصرف داروی ویتامین k در بارداری و شیردهی

در فرمولاسیون داروی ویتامین k (فیتونادیون) از بنزیل الکل استفاده شده که ماده‌ای خطرناک برای نوزادان است و باعث مشکلاتی مانند سندروم نفس نفس زدن در آن‌ها می‌شود. این ماده همچنین در صورت تزریق وریدی به نوزادان، احتمال مرگ آن‌ها را به همراه دارد. با توجه به عوارض این دارو برای نوزادان، زنان باردار باید از نوع بدون بنزیل الکل ویتامین کا استفاده کنند. همچنین مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی باید به حداقل رسیده و تنها در موارد ضروری انجام شود.

روش نگهداری داروی ویتامین k (فیتونادیون)

از دیگر مواردی که در مورد داروی ویتامین k باید به آن توجه کرد، نگهداری صحیح از این دارو است، برای مثال محل نگهداری این دارو باید در جایی خشک، دور از نور و رطوبت و ترجیحا در بسته اصلی باشد. همچنین این دارو باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شود. یکی دیگر از مواردی که برای نگهداری از داروی ویتامین کا باید به آن توجه کرد، تاریخ انقضای دارو است. پیش از مصرف باید تاریخ انقضای دارو را بررسی کنید و در صورتی که تاریخ آن تمام شده از مصرف دارو خودداری کنید.

سخن پایانی

در این مطلب به بررسی اثرات مصرف داروی ویتامین k (فیتونادیون) و نکات مهم استفاده از این دارو پرداختیم. مصرف این دارو در موارد مختلفی مانند مشکلات استخوان، بیماری‌های قلبی و عروقی، مشکلات خونریزی و… موثر بوده و به بهبودی بدن کمک می‌کند. همچنین با توجه به عوارض محدود، استفاده از آن برای کودکان و سالمندان نیز بلامانع است. با این حال بهتر است پیش از مصرف این دارو با پزشک مشورت کرده و از استفاده خودسرانه آن خودداری کنید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این دارو و موارد مشابه با مجله سلامتی نبض همراه باشید.