عوارض فلوکستین چیست؟ | بهترین نحوه مصرف

فلوکستین (Fluoxetine) یکی از معروف‌‌ترین داروهای ضدافسردگی است که با نام تجاری پروزاک شناخته می‌شود. در این مطلب قصد داریم در مورد عوارض فلوکستین صحبت کنیم. علاوه بر درمان افسردگی، می‌توان از این دارو برای درمان دیگر اختلالات روانی از جمله وسواس فکری، وسواس رفتاری، اضطراب، بدخلقی قبل از قاعدگی، پرخوری عصبی و… استفاده کرد.

فلوکستین در داروخانه‌های ایران در دوزهای ۱۰، ۲۰ و ۴۰ میلی‌گرم وجود دارد و معمولا با نسخه روان‌پزشک و روان‌شناس به فروش می‌رسد. در ادامه اطلاعات بیشتری درباره این دارو به عرضتان می‌رسانیم و نکات مفیدی در مورد آن بیان می‌کنیم.

بیشتر بخوانید: بررسی کامل عوارض قرص مترونیدازول برای عفونت واژن و درمان آن

مقدار و روش مصرف فلوکستین

بهترین روش برای مصرف فلوکستین این است که قبل از شروع به درمان، بروشور داخل جعبه را مطالعه کنید. این بروشور شامل اطلاعات جامعی در مورد دارو و نحوه مصرف آن است. از طرفی به عوارض فلوکستین اشاره کرده و از روی آن می‌توانید با عوارض جانبی احتمالی آشنا شده و در صورت تمایل، دارو را مصرف کنید. البته می‌توانید قبل از هر تصمیمی در مورد مصرف یا عدم استفاده از دارو، با پزشک خود مشورت نمایید.

دوز مصرفی داروی فلوکستین با توجه به نظر پزشک مشخص می‌شود. مقدار مصرف ممکن است برای افراد با شرایط مختلف، متفاوت باشد. پس هرگز بدون نظر و مشورت با پزشک، نسبت به مصرف خودسرانه این دارو اقدام نکنید. حتی در صورتی که یک وعده آن را فراموش کردید، حتما از پزشک در مورد مقدار مصرف در دوره بعدی سوال کنید.

معمولا پزشکان مصرف این دارو را از دوز پایین تجویز می‌کنند و در صورت نیاز، مقدار آن را برای بیمار افزایش می‌دهند. زیرا بدن باید کم کم به مصرف این دارو عادت کند و بتواند خود را با آن تطبیق دهد. تنها در این صورت است که می‌توان عوارض فلوکستین را کاهش داد.

از آنجا که فلوکستین به طور مستقیم بر روی سیستم عصبی بیمار تاثیر می‌گذارد، مصرف آن همواره تحت نظر پزشک باشد. از طرفی، ممکن است در هفته‌های اول شروع به درمان، احساس بهبودی زیادی نداشته باشید، در این صورت نباید مصرف را بدون نظر پزشک قطع کنید. بلکه بهتر است صبورانه به درمان با فلوکستین ادامه دهید و منتظر نتایج بهبودی بمانید. بهترین کار این است که دوره درمان خود کامل کنید و هرگز بیش از مقدار تجویز شده توسط پزشک، دارو را مصرف نکنید. بهترین زمان مصرف نیز، قبل یا بعد از غذا است. اثرگذاری دارو در این زمان‌ها، بیش از هر زمان دیگری است.

نحوه مصرف اشکال مختلف فلوکستین

اگر دارو به صورت کپسول بود، آن را به همان شکلی که هست مصرف کنید. کپسول را باز نکنید یا آن را نجوید تا دچار عوارض فلوکستین نشوید. بلکه با مقدار مناسبی آب، آن را میل نمایید. اگر برای بلعیدن کپسول مشکل دارید، می‌توانید از پزشک درخواست کنید شربت آن را تجویز نماید. زیرا این دارو به صورت شربت نیز در داروخانه‌ها موجود است. البته شربت بیشتر برای کودکان تجویز می‌شود. زیرا این دارو برای کودکان نیز قابل استفاده است.

متاسفانه کودکانی هستند که به هر دلیلی ممکن است دچار افسردگی یا وسواس فکری و رفتاری شوند. در این صورت، احتمال تجویز این دارو توسط پزشک برای آنها وجود دارد. زمانی که شربت فلوکستین برای بیمار تجویز می‌شود، برای تعیین مقدار دقیق دارو در هر وعده، باید از سرنگ یا قاشق مخصوص یا پیمانه اندازه گیری دارو استفاده شود. تنها در این صورت است که می‌توان از مصرف مقدار دقیق مطمئن بود. زیرا فلوکستین جزو داروهایی است که نباید کمتر یا بیشتر از مقدار تجویز شده مصرف شود. وگرنه بیمار درمان نمی‌شود یا دچار عوارض فلوکستین خواهد شد.

عوارض فلوکستین

زمانی که برای اولین بار، درمان با این دارو را شروع می‌کنید، ممکن است دچار افکار ناراحت کننده شوید. در این صورت جای نگرانی نیست، بلکه نشانه خوبی از شروع درمان است. این افکار به مرور زمان از بین می‌رود. پیشنهاد می‌شود افکار ناراحت‌کننده خود را با افرادی که به شما آرامش می‌دهند یا پزشک در میان بگذارید. آنها می‌توانند سنگ صبور شما باشند و در این پروسه درمانی به شما کمک کنند.

نکته دیگری که در مورد عوارض فلوکستین وجود دارد، قطع ناگهانی دارو است. در واقع هیچ‌گونه داروی ضد اختلالات روانی را نباید بدون نظر پزشک و به صورت یکدفعه قطع کرد. زیرا ممکن است عوارض بدی برای بیمار به وجود آورد. این حالت که سندرم محرومیت از دارو گفته می‌شود، عوارضی مانند سردرد، حالت تهوع، حالت ضعف، حملات ترس، بی حالی و… را به دنبال دارد. قطع تدریجی و کاهش مقدار مصرف دارو می‌تواند از بروز این عوارض جلوگیری کند.

در برخی موارد نیز، افراد بعد از خوردن این دارو دچار خواب‌آلودگی می‌شوند. برخی دیگر ممکن است دچار بی خوابی شوند. هر دو حالت کاملا طبیعی است. به شرط اینکه بیشتر از حد تجویز شده توسط پزشک مصرف نشود.

در ادامه به عوارض فلوکستین که شامل عوارض جدی و عوارض خفیف است اشاره می‌کنیم. البته بروز عوارض جانبی در افراد مختلف متفاوت است. به این معنی که شاید برخی عوارض در فردی ظاهر شده و در فرد دیگری اصلا ایجاد نشود.

عوارض فلوکستین، خفیف

عوارض جانبی خفیفی که برای فلوکستین گزارش شده شامل موارد زیر می‌شود:

اسهال
احساس خشکی در ناحیه دهان
مضطرب شدن
احساس گرمای شدید در بدن (اصطلاحا گرگرفتگی)
بی‌‌اشتها شدن و به دنبال آن سوء‌هاضمه
داشتن حالت تهوع یا حتی استفراغ کردن
تعریق بیش از حد
احساس تورم در ناحیه گلو و حتی حفره‌های بینی
داشتن احساس ضعف و بی حالی و خستگی مفرط

این عوارض کاملا قابل تحمل هستند و در مقابل درمان بیماری فعلی، مساله جدی محسوب نمی‌شوند. اما فلوکستین عوارض جدی‌تری دارد که در صورت مشاهده هر یک از آنها باید سریعا پزشک را در جریان بگذارید.

عوارض جانبی فلوکستین، شدید

عوارض فلوکستین شدیدی که از طرف مصرف‌کنندگان برای داروی فلوکستین

زارش شده شامل موارد زیر می‌شود:

اختلال در خواب (برخی دچار بی‌خوابی و برخی دچار خواب‌آلودگی شدید می‌شوند)
پایین آمدن سطح سدیم بدن
جمع شدن ماده‌ای به نام سروتونین در بدن
یک بیماری قلبی با نام سندرم QT طولانی
هجوم افکار خودکشی به ذهن و حتی اقدام به آن
کم شدن شدید وزن در مدت زمانی کوتاه
بروز علائم آلرژی نسبت به دارو

البته افراد مسن نسبت به مصرف فلوکستین حساس‌تر هستند. در کنار تمام عوارضی که برای مصرف این دارو ذکر شد، خانم‌ها نیز ممکن است دچار اختلالات جنسی از جمله کاهش میل جنسی شوند. این مورد باید با همسر خانم مطرح شود وگرنه می‌تواند بر زندگی زناشویی آنها تاثیر منفی بگذارد.

در چه مواردی باید قبل از مصرف فلوکستین احتیاط کنید

هر دارویی برخی موارد احتیاط را به همراه دارد. به این معنا که در این موارد دارو باید کاملا تحت نظر پزشک مصرف شود. در برخی موارد نیز باید از مصرف آن خودداری شود. احتیاط در مصرف فلوکستین نیز شامل موارد زیر می‌شود:

این دارو با برخی داروها، تداخل دارویی دارد و در صورت مصرف عوارض فلوکستین بروز می‌کند. پس اگر در حال حاضر داروهای پیموزاید (Pimozide)، تیوریدازین (Thioridazine) یا متیلن‌بلو (Methylene blue) مصرف می‌کنید، نباید فلوکستین را مصرف نمایید. در کل، در حال استفاده از هر نوع دارویی هستید، حتما موضوع را به پزشک اطلاع داده و نام دقیق دارو را مطرح کنید. تنها در صورتی که از عدم تداخل دارویی فلوکستین با داروی فعلی خود مطمئن شدید، آن را مصرف نمایید.

مصرف فلوکستین در صورتی که ظرف دو هفته گذشته، یک مهارکننده MAO (ایزوکاربوکسازید، رازاگیلین، سلژیلین، فنلزین یا ترانس سیپرومین) مصرف کرده‌اید، تجویز نمی‌شود.
معمولا افراد زیادی بعد از مصرف این دارو برای بار اول، دچار افکار خودکشی می‌شوند. خودکشی یکی از خطرناک‌ترین عوارض فلوکستین است. از این موضوع آگاه باشید و سعی کنید این افکار را از خود دور نمایید. پیشنهاد می‌شود نزدیکان شما نیز موضوع را بدانند و با شما مدارا کنند. در کل، هر گونه فکر منفی که به سراغتان می‌آید را با نزدیکان و پزشک خود در میان بگذارید.
با مصرف فلوکستین قدرت تفکر یا مهارت‌های حرکتی شما تحت تاثیر قرار می‌گیرد. پس اگر با ماشین‌آلات خطرناک کار می‌کنید، احتیاط کامل را به خرج دهید. نکات ایمنی را رعایت کرده و آگاه باشید که ممکن است نتوانید به موقع و درست عکس‌العمل نشان دهید.
در صورت مشاهده هرگونه علائم جدیدی در ذهن و جسم خود، موضوع را به پزشک گزارش دهید. مثلا اگر دچار تغییر در خلق و خو یا رفتار شدید، حتما به پزشک اطلاع دهید. اینها جزو عوارض فلوکستین هستند.

چه کسانی باید از مصرف فلوکستین خودداری کنند؟

علاوه بر کسانی که دچار عوارض شدید فلوکستین می‌شوند، افرادی که دارای یکی از شرایط زیر هستند نیز نباید این دارو را مصرف کنند. علاوه بر آنچه در اینجا مطرح می‌شود، باید هر گونه شرایط پزشکی خاصی که دارید به پزشک اطلاع دهید. پزشک با توجه به شرایط فعلی شما و وضعیت بیماری‌تان و عوارض فلوکستین، در مورد مصرف یا عدم مصرف فلوکستین تصمیم می‌گیرد.