بیشتر ما به خاطر ارزش غذایی هندوانه به سراغ آن نمیرویم. ما ایرانیها هندوانه را در گرمای تابستان میخوریم تا عطش ما را رفع کند. میوهای که به شکل خنک میل میشود و بسیار پرطرفدار است. مصرف هندوانه یکی از بهترین راههای خنک کردن بدن در روزهای بسیار گرم است و برای برطرف کردن تشنگی و درمان گرمازدگی مفید است.
هندوانه میوهای است که بیشتر آن از آب تشکیل شده است و مواد مغذی مثل بتاکاروتن، لیکوپن، سیترولین، پتاسیم، منیزیم، فیبر، آنتیاکسیدانهای طبیعی و ویتامینهای آ و ث دارد. با خواندن این متن میتوانید از این به بعد هندوانه را با آگاهی بیشتر در برنامه غذایی خود بگنجانید. البته اگر دارای بیماری یا اختلالی هستید، بهتر است پیش از مصرف هندوانه به صورت روزانه با پزشکان یا افراد متخصص مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: از خواص گوجه سبز تا طعم ترش و عالی
درباره میوه هندوانه
پیش از این که درباره خواص و ارزش غذایی هندوانه بدانید، خوب است درباره خود این میوه بیشتر اطلاعات به دست آورید. میوه هندوانه روی گیاه درختچهای میروید که بومی جنوب آفریقا بوده است. چیزی حدود هزار سال قبل این میوه در نزدیکی رودخانه نیل، مصر و چین کشت میشده است. اما در حال حاضر این میوه در همه دنیا رشد میکند. در حال حاضر، این میوه در بیشتر نقاط کشور ما نیز کشت میشود و به آب زیادی برای رشد نیاز دارد.
پوست سخت خارجی آن به رنگهای سبز روشن و سبز تیره است و خوردنی نیست. درون هندوانه قرمز یا صورتی رنگ است که خوردنی، نرم، لطیف و پرآب است. ضمن اینکه هستههایی نیز در بین بافت آن دیده میشود که برخی آنها را نمیخوردند و برخی دیگر آنها را میجوند یا قورت میدهند. هندوانه عطر خوبی هم دارد و از اسانس آن در صنایع غذایی استفاده میکنند.

خواص و ارزش غذایی هندوانه
درباره هندوانه گفته میشود که کالری کمی دارد، در ضمن اینکه ارزش غذایی هندوانه بالا است. همین ویژگی موجب شده است که در رژیمهای غذایی کاهش وزن جایگاه خوبی داشته باشد. هندوانه دارای مواد مغذی مثل پتاسیم، کلسیم، فسفر، آهن، منیزیم، روی، فیبر و پروتئین است و سرشار از ویتامینهای آ و ث و انواع ویتامینهای ب است.
به طور حتم بخش زیادی از هندوانه و چیزی حدود 90 درصد آن متشکل از آب است و مصرف هندوانه به هیدراتاسیون بدن کمک میکند. در این میوه انواع گوناگونی از کاروتنوئیدها و فیتونوتیتها مثل لیکوپن موجود است. هندوانه حاوی فیبر است و به همین دلیل مصرف آن به افراد دارای مشکلات گوارشی توصیه میشود. آنتیاکسیدانهای موجود در هندوانه آن را برای مقابله با برخی بیماریها مفید کرده است. در هر صورت، اگر مشکل یا بیماری خاصی دارید، پیش از مصرف با افراد متخصص و پزشکان مشورت کنید. جدول ارزش غذایی 100 گرم هندوانه را در ادامه میبینید.
ارزش غذایی 100 گرم هندوانه | |
انرژی | 30 کیلوکالری |
آب | 91.45 گرم |
کربوهیدرات | 7.55 گرم |
پروتئین | 0.61 گرم |
چربی | 0.15 گرم |
فیبر | 0.40 گرم |
قند | 6.20 گرم |
ویتامین آ | 28.00 میکروگرم |
ویتامین ای | 0.05 میلیگرم |
ویتامین کا | 0.10 میکروگرم |
ویتامین ث | 8.10 میلیگرم |
ویتامین ب1 | 0.03 میلیگرم |
ویتامین ب2 | 0.02 میلیگرم |
ویتامین ب3 | 0.18 میلیگرم |
ویتامین ب4 | 4.10 میلیگرم |
ویتامین ب5 | 0.22 میلیگرم |
ویتامین ب6 | 0.05 میلیگرم |
ویتامین ب9 | 3.00 میکروگرم |
کلسیم | 7.00 میلیگرم |
آهن | 0.24 میلیگرم |
منیزیم | 10.00 میلیگرم |
فسفر | 11.00 میلیگرم |
پتاسیم | 112.00 میلیگرم |
سدیم | 1.00 میلیگرم |
روی | 0.10 میلیگرم |
مس | 0.04 میلیگرم |
منگنز | 0.04 میلیگرم |
سلنیم | 0.40 میکروگرم |
برخی از مهمترین خواص هندوانه
جدول ارزش غذایی هندوانه در بالا آورده شد و در ادامه میتوانید مهمترین خواص آن را مطالعه کنید. از این به بعد پیش از مصرف هندوانه میدانید که چه مواد معدنی را قرار است دریافت کنید و مصرف آن علاوه بر خنک کردن بدن چه کمک دیگر به سلامتی شما میکند.
آبرسانی و خنک کردن بدن
در روزهای گرم تابستان بدن به آبرسانی (هیدراتاسیون) بیشتری نیاز دارد. بخش زیادی از هندوانه از آب تشکیل شده است و همین خصوصیت آن را به یک میانوعده مفید و سالم در فصول گرم سال تبدیل کرده است. میتوانید برای جلوگیری از کم شدن آب بدن هندوانه را به برنامه غذایی روزهای گرم خود اضافه کنید. این میوه به دلیل داشتن آب زیاد و سطح بالایی از الکترولیتها میتواند به خنک شدن بدن و جلوگیری از گرمازدگی کمک کند.
سلامت کلیهها
یک ارزش غذایی هندوانه داشتن آنتیاکسیدانیهایی است که به سلامت کلی کلیهها کمک زیادی میکنند. ضمن اینکه میزان بالایی پتایسم دارد که برای رفع نشانههای سمی در کلیهها مفید است. همچنین، غلظت اسید اوریک را در خون کاهش میدهد.
هندوانه آب زیادی دارد که موجب دفع ادرار بیشتر میشود که برای سلامت کلیهها لازم است و جلوی تشکیل سنگ کلیه را میگیرد. هندوانه در کنترل فشار خون مؤثر است که یکی از عوامل اصلی بروز بیماریهای کلیوی است. منیزیم موجود در هندوانه در کارکرد درست کلیهها اثرگذار است و به تنظیم فشار خون و کاهش التهاب در کلیهها کمک میکند.
تنظیم فشار خون
ارزش غذایی هندوانه آن را برای تنظیم فشار خون در بدن مفید کرده است. هندوانه سرشار از پتاسیم است که به به تعادل رساندن سطح سدیم در بدن کمک میکند. سدیم بالا در بدن میتواند منجر به بالا رفتن فشار خون شود و پتاسیم با کمک به دفع سدیم میتواند در کاهش فشار خون اثرگذار باشد. ضمن اینکه مصرف هندوانه ادرارآور است و همین ویژگی آن به دفع آب و سدیم اضافی در بدن کمک میکند که پایین آمدن فشار خون را به دنبال دارد.
در تحقیقات نشان داده شده است که مصرف مکمل عصاره هندوانه در بهبود سلامت سیستم گردش خون در بزرگسالان چاق مبتلا به فشار خون مؤثر بوده است. به احتمال زیاد لیکوپن موجود در هندوانه که نوعی آنتیاکسیدان است میتواند در کاهش فشار خون مؤثر واقع شود. این آنتیاکسیدان در پایین آوردن ضخامت دیوارههای شریانی خون نیز مفید است.
همچنین، هندوانه حاوی سیترولین است که نوعی اسید آمینه در بدن به شمار میرود که سطح اکسید نیتریک را در بدن بالا میبرد. اکسید نیتریک رگهای خونی را گشاد میکند و منجر به کاهش فشار خون میشود.
کاهش التهاب
از خواص و ارزش غذایی هندوانه برای کاهش التهاب در بدن سود برده میشود. هندوانه به علت داشتن آنتیاکسیدان دارای خاصیت ضدالتهابی است. کولین مادهای معدنی است که در هندوانه وجود دارد و در کاهش التهاب مزمن بسیار کمککننده است. ویتامین ث ماده معدنی دیگری که در هندوانه یافت میشود و آنتیاکسیدانی است که در کاهش التهاب در بدن مؤثر است.
مفید برای کبد چرب
هندوانه به علت داشتن میزان بالای آب، فیبر و الکترولیتها برای سلامت بدن مفید است و میتواند در بهبود کبد چرب مؤثر باشد. از آنجا که این میوه خوشطعم خواص ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی دارد، به کاهش التهاب کبد کمک میکند. ضمن اینکه مصرف هندوانه میتواند در پایین آوردن سطح چربی در کبد اثرگذار باشد.
مصرف هندوانه در بهبود کارکرد کبد و کاهش خطر مشکلات کبدی مثل سیروز، کبد چرب غیرالکلی و التهاب کبد کمککننده است. ضمن اینکه یکی از خواص و ارزش غذایی هندوانه کمک به بهبود کارکرد آنزیمهای کبدی و کارکرد کلی این دستگاه در بدن به شمار میرود.
تقویت سیستم ایمنی بدن
وقتی دچار عفونت میشویم، ویتامین ث در پلاسما و لکوسیتهای بدن کاهش پیدا میکند و مصرف مواد غذایی دارای ویتامین ث مثل هندوانه میتوان در جبران آن مؤثر باشد. ویتامین ث در بدن به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند.
در جدول ارزش غذایی هندوانه اشاره شد که این میوه حاوی ویتامین ب6 است که این ماده مغذی به بدن در تولید آنتیبادی و تشکیل گلبولهای قرمز خون کمک میکند. همچنین، دارای ویتامین آ است که با تنظیم سیستم ایمنی بدن از آن در مقابل عفونتها محافظت به عمل میآورد.
پیشگیری از آسم
از آنجا که رادیکالهای آزاد در بیماری آسم نقش دارند، وجود آنتیاکسیدانهایی مثل ویتامین ث در هندوانه میتواند در پیشگیری از این بیماری مؤثر باشد.
سلامت استخوانها
ارزش غذایی هندوانه آن را به یک ماده غذایی مفید برای کاهش دردهای عضلانی تبدیل کرده است. همچنین میتواند زمان بهبودی بعد از فعالیت بدنی را در ورزشکارها کاهش دهد. لیکوپن موجود در هندوانه که نوعی آنتیاکسیدان است در بهبود سلامت استخوانها مؤثر است و موجب پایین آمدن فعالیت استئوبلاستها و استئوکلاستها (سلولهایی که در شروع و پاتوژنز پوکی استخوان دخیل هستند) در بدن میشود. کلسیم موجود در هندوانه نیز در سلامت استخوانها مؤثر است.

نکتههای مهم درباره ارزش غذایی هندوانه و مصرف آن
ارزش غذایی هندوانه نشان میدهد که یک میوه پرفایده برای بدن است، اما پیش از مصرف این میوه باید به نکات زیر توجه داشته باشید:
- میتوانید هندوانه را به شکل سالاد میوه یا اسموتی مصرف کنید. هندوانه را همیشه به تنهایی مصرف نکنید و میتوانید به آب آن کمی آبلیمو، نعناع و حتی کمی عسل اضافه کنید.
- مصرف زیاد هندوانه ممکن است منجر به بروز اختلال در روده، هایپرکالمی، افزایش سطح قند خون، تهوع و استفراغ، اسهال و سردرد در برخی افراد شود.
- مشاهده علائمی در بدن مثل خارش، قرمزی و تورم پوست، سرفه و عطسه، درد شکم و دلپیچه در زمان مصرف هندوانه میتواند نشانه بروز واکنشهای آلرژیک باشد که بسیار کم اتفاق میافتد.
- در زمان خرید هندوانه دقت داشته باشید که وزن هندوانه به نسبت اندازه آن میتوان نشاندهنده آبدار و شیرین بودن آن باشد.
- هندوانه باز شده باید در یخچال نگهداری شود.
- مصرف هندوانه ممکن است با مصرف برخی داروها تداخل پیدا کند.