عوارض استرس می‌تواند شدید باشد. استرس حتی اگر خودتان ندانید ممکن است بر سلامت شما تأثیر بگذارد. ممکن است فکر کنید یک بیماری عامل سردرد آزاردهنده، مشکلات خواب، احساس ناخوشی یا عدم تمرکز شما است؛ اما ممکن است استرس علت واقعی باشد.

بیشتر بخوانید: ۶ راه‌حل برای بهبود خلق و خو

علل استرس‌

عوامل زیادی می‌توانند در جنبه‌های مختلف زندگی ما باعث استرس شوند. این عوامل عبارتند از:

علت‌های شخصی

• بیماری یا آسیب دیدگی
• بارداری و والد شدن
• ناباروری و مشکلات فرزندآوری
• سوگ
• تجربه سوءاستفاده
• تجربه جرم و سیستم قضایی، مانند دستگیری، رفتن به دادگاه یا شهادت
• سازماندهی یک رویداد پیچیده، مانند تعطیلات
• وظایف روزمره، مانند کارهای خانه یا حمل و نقل

عوامل مربوط به دوستان و خانواده

• ازدواج
• جدایی یا طلاق
• روابط دشوار با والدین، خواهر و برادر، دوستان یا فرزندان
• مراقب شخص دیگری بودن

اشتغال و تحصیل

• از دست دادن شغل
• بیکاری طولانی مدت
• بازنشستگی
• امتحانات و ضرب العجل‌ها
• مسئولیت های زیاد یا مشکلات مربوط به حجم کاری
• موقعیت‌های دشوار یا همکاران در محل کار
• شروع یک شغل جدید

مسکن

• مشکلات مسکن، مانند شرایط نامناسب زندگی، عدم امنیت یا بی‌خانمانی
• اسباب‌کشی
• مشکلات با همسایگان

پول

• نگرانی در مورد پول یا مزایا
• ناتوانی در تأمین نیازهایتان مانند غذا
• مدیریت بدهی

عوامل اجتماعی

• دسترسی ضعیف به خدماتی مانند مراقبت‌های پزشکی، فضاهای سبز یا حمل و نقل
• زندگی در شرایط استرس‌زای اجتماعی، ملی یا جهانی، مانند همه‌گیری ویروس کرونا
• تجربه انگ یا تبعیض، از جمله نژادپرستی، همجنس‌گراهراسی، دوجنس‌گراهراسی یا تراجنسیتی‌ستیزی

شایع‌ترین عوارض استرس

استرس می‌تواند بر بدن، افکار و احساسات و رفتار شما تأثیر بگذارد. دانستن نشانه‌های رایج استرس می‌تواند به شما در مدیریت استرس کمک کند. استرسی که مدیریت نشود؛ می‌تواند منجر به بسیاری از مشکلات سلامتی مانند فشار خون بالا، بیماری قلبی، سکته مغزی، چاقی و دیابت شود. در جدول زیر عوارض استرس بر بدن، خلق‌وخو و رفتار شما نوشته شده است.

عوارض استرس بر سیستم تولیدمثل مردان

سیستم تولید مثل مردان تحت تأثیر سیستم عصبی است. بخش پاراسمپاتیک سیستم عصبی باعث آرامش می‌شود در حالی که بخش سمپاتیک باعث برانگیختگی می‌شود. در آناتومی مردان، سیستم عصبی خودکار، که به عنوان پاسخ جنگ یا گریز نیز شناخته می‌شود، تستوسترون تولید می‌کند و سیستم عصبی سمپاتیک را فعال می‌کند که باعث برانگیختگی می‌شود.

استرس باعث می‌شود بدن هورمون کورتیزول را که توسط غدد فوق کلیوی تولید می‌شود، آزاد کند. کورتیزول برای تنظیم فشار خون و عملکرد طبیعی چندین سیستم بدن از جمله قلب و عروق، گردش خون و تولید مثل مردان مهم است. مقادیر بیش از حد کورتیزول می‌تواند بر عملکرد بیوشیمیایی طبیعی سیستم تولید مثل مردان تأثیر بگذارد.

عوارض استرس در زنان

عوارض استرس در زنان بر قاعدگی، میل جنسی، بارداری، سندروم پیش‌‌ازقاعدگی، یائسگی و بیماری‌های دستگاه تناسلی تأثیر می‌گذارد.

عوارض استرس بر قاعدگی

استرس ممکن است از چندین طریق بر قاعدگی در دختران نوجوان و زنان تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، سطح بالای استرس ممکن است با چرخه‌های قاعدگی نامنظم یا قطع شده، دوره‌های دردناک‌تر و تغییر در طول چرخه‌ها مرتبط باشد.

عوارض استرس بر میل جنسی زنان

زنان در طول زندگی خود با خواسته‌های شخصی، خانوادگی، حرفه‌ای، مالی و طیف وسیعی از خواسته‌های دیگر دست و پنجه نرم می‌کنند. استرس، حواس‌پرتی، خستگی و غیره ممکن است میل جنسی را کاهش دهد – به خصوص زمانی که زنان همزمان از کودکان خردسال یا سایر اعضای بیمار خانواده مراقبت می‌کنند، با مشکلات پزشکی مزمن مقابله می‌کنند، احساس افسردگی می‌کنند، مشکلات یا سوءاستفاده در روابط را تجربه می‌کنند و یا با مشکلات کاری و غیره دست و پنجه نرم می‌کنند.

عوارض استرس بر بارداری

استرس می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر برنامه‌های تولید مثلی یک زن داشته باشد. استرس می‌تواند بر توانایی زن در بارداری، سلامت بارداری و سازگاری پس از زایمان او تأثیر منفی بگذارد. افسردگی عارضه اصلی سازگاری بارداری و پس از زایمان است.

استرس بیش از حد احتمال ابتلا به افسردگی و اضطراب را در این دوران افزایش می‌دهد. استرس مادر می‌تواند بر رشد جنین و دوران کودکی تأثیر منفی بگذارد و پیوند با نوزاد را در هفته‌ها و ماه‌های پس از زایمان مختل کند.

تأثیر استرس بر سندروم پیش‌ازقاعدگی

استرس ممکن است علائم پیش از قاعدگی را بدتر یا مقابله با آنها را دشوارتر کند و علائم پیش از قاعدگی ممکن است برای بسیاری از زنان استرس‌زا باشد. این علائم شامل گرفتگی عضلات، احتباس مایعات و نفخ، خلق و خوی منفی (احساس تحریک‌پذیری و غم) و نوسانات خلقی است.

تأثیر استرس بر یائسگی

با نزدیک شدن به یائسگی، سطح هورمون‌ها به سرعت در نوسان است. این تغییرات با اضطراب، نوسانات خلقی و احساس پریشانی همراه است. بنابراین یائسگی می‌تواند به خودی خود یک عامل استرس‌زا باشد. برخی از تغییرات جسمی مرتبط با یائسگی، به ویژه گرگرفتگی، می‌تواند مقابله با آن را دشوار کند.

علاوه بر این، پریشانی عاطفی ممکن است باعث بدتر شدن علائم جسمی شود. به عنوان مثال، زنانی که مضطرب‌تر هستند ممکن است تعداد بیشتری از گرگرفتگی‌ها و/یا گرگرفتگی‌های شدیدتر را تجربه کنند.

عوارض استرس بر بیماری‌های دستگاه تناسلی

وقتی استرس زیاد است، احتمال تشدید علائم بیماری‌های تولید مثلی مانند ویروس هرپس سیمپلکس یا سندورم تخمدان پلی کیستیک افزایش می‌یابد.

روش‌های مدیریت استرس

اگر نشانه‌های استرس را دارید، برداشتن گام‌هایی برای مدیریت استرس می‌تواند فواید زیادی برای سلامتی داشته باشد.

• در بیشتر روزهای هفته فعالیت بدنی منظم داشته باشید.
• تکنیک‌های آرامش را تمرین کنید. تنفس عمیق، مدیتیشن، یوگا، تای چی یا ماساژ را امتحان کنید.
• حس شوخ طبعی خود را حفظ کنید.
• با خانواده و دوستان وقت بگذرانید.
• برای سرگرمی‌ها وقت بگذارید. کتاب بخوانید، به موسیقی گوش دهید یا پیاده‌روی کنید. برای علایق خود برنامه‌ریزی کنید.
• در یک دفتر خاطرات افکار خود را بنویسید.
• به اندازه کافی بخوابید.
• یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید.
• از مصرف دخانیات و الکل و مواد مخدر و سیگار دوری کنید.