آیا می‌دانید علت زخم گوش نوزاد چیست؟ بروز زخم در ناحیه پشت یا سطح گوش نوزادان یکی از مشکلات پوستی نسبتا رایج در میان نوزادان و خردسالان است که معمولا با درمان‌های ساده بهبود می‌یابد. هرچند اغلب این زخم‌ها در بخش پشتی گوش دیده می‌شوند اما در برخی موارد ممکن است در اطراف یا روی گوش نیز ظاهر شوند. این عارضه معمولاً با نشانه‌هایی مانند قرمزی پوست، التهاب، ترشح‌های خفیف، خارش یا حتی درد همراه است و ممکن است باعث نگرانی‌هایی در والدین شود. در این مقاله قصد داریم به بررسی دقیق علت زخم گوش نوزاد، نشانه‌های ظاهری و راهکارهای درمانی آن مناسب بپردازیم.

بیشتر بخوانید: آشنایی با علائم اولیه بارداری

بررسی عارضه زخم گوش نوزادان در یک نگاه

علت زخم گوش نوزاد چیست؟

زخم گوش در نوزادان پدیده‌ای رایج است که معمولا با علائمی مانند التهاب و قرمز شدن پوست گوش، پوسته پوسته شدن اطراف و ناحیه پشتی گوش، احساس خارش، سوزش و خشکی و… در گوش‌ها بروز می‌کند. با مشاهده یک یا چند مورد از علائم گفته شده باید به متخصص کودک مراجعه کنید. در این مراجعه پزشک به معاینه دقیق و تشخیص بیماری می‌پردازد تا راهکارهای درمانی را ارائه دهد. اولین مرحله برای شروع درمان، تشخیص علت زخم گوش است که در بیشتر موارد یکی از دلایل زیر خواهد بود:

واکنش‌های آلرژیک؛ علت زخم گوش نوزاد

سیستم ایمنی بدن نوزادان هنوز در حال رشد است و تماس پوست آن‌ها با مواد مختلف مانند برخی شامپوها، لوازم آرایشی، بدلیجات یا حتی قطره‌های درمانی گوش ممکن است موجب واکنش‌های آلرژیک شود. این حساسیت‌ها اغلب با قرمزی، خارش و در نهایت زخم در ناحیه گوش خود را نشان می‌دهند.

خشکی بیش از حد پوست دیگر علت زخم گوش نوزاد

برخی نوزادان به‌طور طبیعی پوست خشکی دارند. این خشکی در ناحیه پشت گوش ممکن است باعث ترک خوردن پوست شده و علت زخم گوش نوزادان باشد. از آنجا که پوست خشک نمی‌تواند رطوبت کافی را حفظ کند، احتمال بروز مشکلاتی مانند اگزما در این ناحیه افزایش می‌یابد.

تحریکات ناشی از عوامل خارجی (اوتیت)

گاهی نفوذ آب، صابون یا مواد شوینده به اطراف یا داخل گوش می‌تواند منجر به تحریک پوست لطیف این ناحیه شود. این تحریکات گاهی به التهاب و در نهایت زخم ختم می‌شوند، به‌ویژه اگر پوست قبلاً خشک یا حساس باشد.

تاثیر تغییرات آب‌وهوایی

دیگر علت زخم گوش نوزادان تغییرات شدید اقلیمی و آب‌وهوایی است. نوزادان قادر نیستند به خوبی با نوسانات دمایی یا تغییرات اقلیم سازگار شوند. پوست گوش آن‌ها در برابر سرما، گرما یا خشکی هوا ممکن است واکنش نشان دهد و دچار آسیب یا زخم شود.

در مجموع، علت زخم گوش در نوزادان معمولا به حساسیت‌های پوستی و واکنش بدن او نسبت به شرایط محیطی یا تماس با مواد خاص بازمی‌گردد. همچنین لازم به ذکر است که زخم‌هایی در نواحی دیگر گوش نیز ممکن است با دلایل مشابه ایجاد شوند و نیاز به توجه و مراقبت مناسب دارند.

راهکارهای پیشگیری از بروز زخم در گوش نوزادان

بسیاری از والدین با نگرانی به زخم شدن گوش نوزاد یا کودک خود واکنش نشان می‌دهند و به‌دنبال راهکارهایی هستند تا از بروز چنین مشکلی جلوگیری کنند. خوشبختانه، در اغلب موارد می‌توان با رعایت برخی نکات ساده به‌راحتی از بروز این عارضه پیشگیری کرد. نیازی به نگرانی‌های بیش از حد نیست و با شناسایی علت زخم گوش نوزاد و کاهش اثر عوامل بروز این عارضه می‌توان از ابتلا به آن جلوگیری کرد. نکاتی که در این زمینه کمک‌کننده هستند، عبارتند از:

• برای شروع، توجه داشته باشید که هنگام شست‌وشوی سر نوزاد، حتما از شوینده‌های مخصوص کودکان استفاده کنید و دقت کنید که شامپو یا آب وارد گوش نوزاد نشود، چراکه این موضوع می‌تواند به تحریک پوست منجر شود.
• رطوبت هوا نیز نقش مهمی در سلامت پوست دارد؛ از خشکی محیط منزل جلوگیری کنید تا پوست نوزاد خشک و آسیب‌پذیر نشود.
• خشک کردن پوست: در صورتی که علت زخم گوش نوزاد، عفونت ناشی رطوبت بیش از اندازه اطراف یا ناحیه داخلی آن باشد، باید ناحیه آسیب‌دیده را به‌طور منظم خشک کنید.
• گاهی‌اوقات علت زخم گوش در نوزادان، خراشیدگی پوست با ناخن‌های کودک است. برای جلوگیری از بروز این مشکل بهتر است از دستکش نوزادی مخصوص برای فرزند خود استفاده کنید. همچنین کوتاه کردن ناخن‌ها برای جلوگیری از خراش‌های ناخواسته توصیه می‌شود.
• علاوه بر این، مصرف کرم‌های مرطوب‌کننده مخصوص نوزادان طبق توصیه پزشک می‌تواند به حفظ سلامت پوست گوش و جلوگیری از بروز زخم کمک کند.
• همچنین توصیه می‌شود برای محافظت بیشتر، از تماس گوش کودک با زیورآلات، عطر یا سایر محصولات شیمیایی خودداری شود، چراکه این موارد ممکن است باعث واکنش آلرژیک و در نتیجه زخم شدن ناحیه گوش شوند.

روش‌های درمان زخم گوش نوزاد

اطلاع از علت زخم گوش نوزاد به پیشگیری از بروز عارضه و درمان سریع‌تر آن کمک می‌کند. با این حال در صورتی که موفق به رعایت نکات گفته‌شده و پیشگیری نشده و فرزند شما به عارضه زخم گوش مبتلا شد، بهتر است فورا به پزشک مراجعه کرده تا درما‌ن‌های لازم را مطابق با توصیه پزشک آغاز کنید. لازم به ذکر است که شیوه درمان زخم پشت گوش نوزاد یا سایر زخم‌های ناحیه گوش، بسته به محل دقیق آسیب و نوع زخم متفاوت خواهد بود.

به عبارت دیگر، شدت التهاب، عمق و ناحیه‌ای که تحت تاثیر قرار گرفته است، نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب روش درمان دارد. با این حال، در بیشتر موارد پزشکان برای بهبود زخم‌های ناحیه گوش نوزادان، از داروهای موضعی نظیر کرم، پماد یا قطره‌های مخصوص استفاده می‌کنند. این داروها با هدف کاهش التهاب، جلوگیری از عفونت و ترمیم پوست آسیب‌دیده تجویز می‌شوند و معمولا در مدت کوتاهی تاثیر مثبتی بر روند بهبود خواهند داشت.

علت زخم گوش نوزاد؛ هشدارهایی درباره درمان

نکته مهمی که والدین باید همواره به آن توجه داشته باشند، این است که داروهای موضعی مانند کرم‌ها، پمادها و قطره‌ها حاوی ترکیبات شیمیایی هستند و استفاده نادرست از آن‌ها ممکن است به‌جای بهبود، موجب آسیب بیشتر به پوست حساس نوزاد شود. به همین دلیل، متخصصان اطفال و پزشکان گوش و حلق و بینی تاکید می‌کنند که هیچ‌گونه دارویی حتی داروهای به ظاهر ساده و موضعی، نباید بدون تجویز پزشک برای درمان زخم گوش نوزاد به کار برده شود.

پوست گوش نوزادان بسیار لطیف و آسیب‌پذیر است و هرگونه درمان خودسرانه، به‌ویژه در نواحی ظریف مانند داخل یا پشت گوش، ممکن است منجر به التهاب یا حتی عفونت‌های ثانویه شود. برخی والدین نیز ترجیح می‌دهند از روش‌های خانگی برای درمان زخم پشت گوش کودک خود استفاده کنند. هرچند این روش‌ها در برخی موارد می‌توانند به ترمیم زخم‌های سطحی کمک کنند، اما استفاده از آن‌ها برای نوزادان بدون مشورت با پزشک توصیه نمی‌شود.

نکاتی برای مراقبت از پوست نوزادان برای جلوگیری از زخم گوش

همان‌طور که گفته شد، در بیشتر موارد علت زخم گوش نوزاد مراقبت‌های نامناسب و مشکلات پوستی است که با پیشگیری از بروز آن‌ها می‌توان از عوارضی مانند زخم پوست هم جلوگیری کرد. برخی از نکاتی که به مراقبت بهتر از پوست نوزاد کمک می‌کنند، عبارتند از:

ماساژ دادن پوست کودک

یکی از روش‌های مؤثر برای جلوگیری از خشکی پوست نوزاد، ماساژ دادن بدن اوست. طبق برخی مطالعات، این کار با افزایش ترشح هورمون‌ها می‌تواند ایمنی بدن کودک را تقویت کند. برای شروع، نوزاد را روی سطحی نرم بخوابانید. دستان خود را بشویید و خشک کنید، سپس با استفاده از روغن یا لوسیون مخصوص کودکان، به‌آرامی پوست او را ماساژ دهید. در صورتی‌ که نوزاد گریه کند، احتمالا زمان مناسبی برای ماساژ نیست.

محافظت از پوست نوزاد در برابر اگزما

اگزما معمولا به شکل قرمزی، خشکی و خارش در مناطقی مانند صورت، سر، آرنج یا پشت گوش بروز می‌کند و می‌تواند کودک را بی‌قرار کند. برای کاهش خطر ابتلا به این مشکل، از خشک شدن بیش از حد پوست کودک جلوگیری کرده و در صورت نیاز، با مشورت پزشک از پماد مخصوص یا مقدار کمی وازلین استفاده کنید. همچنین بهتر است لباس‌هایی با جنس نخ یا پنبه برای کودک انتخاب شود. گاهی اوقات، اگزما یا خشکی پوست می‌تواند علت زخم گوش نوزاد نیز باشد.

حمام کردن بیش از اندازه توصیه نمی‌شود

اگرچه ممکن است والدین عادت به حمام روزانه داشته باشند، اما برای نوزادان نیازی به حمام رفتن بیش از سه بار در هفته وجود ندارد. شستن مداوم بدن نوزاد می‌تواند چربی طبیعی پوست را که نقش محافظتی دارد، از بین ببرد و باعث خشکی شود. این خشکی پوست، خود ممکن است یکی از عوامل اصلی در بروز زخم پشت گوش باشد.

پرهیز از استفاده از محصولات عطری برای نوزاد

استفاده از لوسیون، ادکلن یا خوشبوکننده‌هایی با رایحه‌های تند ممکن است موجب تحریک پوست حساس نوزاد شود. این مواد می‌توانند پوست اطراف گوش را نیز دچار التهاب و خشکی کرده و در نهایت به ایجاد زخم منجر شوند. پوست نوزاد به طور طبیعی لطیف و خوش‌بو است و نیازی به محصولات معطر ندارد.

سخن پایانی درباره علت زخم گوش نوزاد

همان‌طور که در این مطلب گفته شد، آگاهی از علت زخم گوش نوزاد و رعایت مراقبت‌های ساده پوستی می‌تواند به پیشگیری و درمان به موقع این مشکل کمک کند. توجه به خشکی پوست، استفاده از محصولات مناسب و جلوگیری از تحریکات پوستی از مهم‌ترین نکات در حفظ سلامت گوش نوزاد است. برای دریافت اطلاعات بیشتر و نکات کاربردی در زمینه سلامت کودک، می‌توانید به مجله سلامتی نبض مراجعه کنید.