بهترین حالت برای بارداری، شروع مراقبت‌ها قبل از شروع بارداری و در زمان تصمیم برای بارداری می‌باشد. اولین قدم یک ویزیت با پزشک متخصص زنان و زایمان قبل از بارداری است که در آن ویزیت، اطلاعات زیر توسط پزشک دریافت شده و ارزیابی می شود:
- شرح حال کامل و پزشکی از والدین
- بیماری‌های زمینه‌ای پدر و مادر
- داروهای مصرفی والدین
- بیماری‌های ژنتیکی خانوادگی
- بررسی علل سقط قبلی در صورت سابقه سقط
در ویزیت قبل از بارداری معاینه فیزیکی کامل خانم ضروری می‌باشد. هدف از این ویزیت کاهش حداکثری خطراتی می‌باشد که مادر و جنین را طی بارداری تهدید می‌کند. هر شرایطی در گذشتهٔ هر دو والد که ممکن است شرایط بارداری آنها را تحت تاثیر قرار دهد باید شناسایی و بررسی شود.
مکمل مصرفی قبل از بارداری
سه ماه قبل از بارداری توصیه به مصرف مکمل فولیک اسید می‌شود. دز پیشنهادی ۰.۴ میلی گرم روزانه می‌باشد. یکی از بیماری‌های جنین که به راحتی قابل پیشگیری است، نقایص لولهٔ عصبی می‌باشد. این بیماری به راحتی با مصرف مکمل فولیک اسید قبل از بارداری کنترل می‌شود. در صورتی‌که مادر در بارداری قبلی بیماری نقص لوله عصبی در جنین داشته باید دز فولیک اسید افزایش داشته باشد.
بیماری‌های متابولیک مادر مانند دیابت
در مادرانی که به بیماری‌هایی مانند دیابت مبتلا هستن، عدم کنترل درست شرایط مادر خطرات بسیاری را برای جنین دارد. در نتیجه به این مادران توصیه می‌شود شرایطشان را کنترل نمایند. برای مثال به مادری که به دیابت مبتلاست، توصیه می‌شود تحت نظر فوق تخصص غدد، قند خون را کنترل نماید و در بارداری نیز با کنترل دقیق قند خون خطرات احتمالی برای جنین و زایمان را به حداقل رساند. اگر مادری قبل از بارداری وضعیت قند خون را کنترل نکند، کنترل قند خون در ابتدای بارداری نیز می‌تواند از خطرات بسیاری پیشگیری کند. توجه به مراقبت‌های دوران بارداری در این موارد حائز اهمیت است.
مواردی که باید در ویزیت قبل از بارداری، درباره آنها با پزشکتان مشورت کنید:
- در این ویزیت حتما درباره تنظیم خانواده و فاصله مناسب میان فرزندان با پزشک مشورت کنید.
- از سابقه بیماری‌هایتان و بیماری‌های همسرتان، چه بیماری جسمی، چه بیماری روانی حتما صحبت کنید.
- درباره سابقه بیماری‌های مامایی و مراجعات قبلی‌تان با پزشک زنان صحبت کنید.
- تمام داروهایی که مصرف می‌کنید حتی داروهای گیاهی و دمنوش‌های مصرفی را با پزشکتان در میان بگذارید.
- درصورت مصرف مواد مخدر و قرص‌های روان گردان و الکل حتما زمان آخرین مصرف را به پزشک اطلاع دهید.
- درباره واکسن و نیاز به واکسن در طی بارداری یا قبل از بارداری پرس‌و‌جو کنید.
- در ارتباط با تغذیه خود و بهترین تغذیه قبل از بارداری پرس‌و‌جو کنید.
واکسن قبل از بارداری
به تمام زنان سن باروری که در معرض ابتلا به بیماری‌های سرخجه، آبله مرغان، سیاه سرفه و هپاتیت هستند، باید قبل از بارداری واکسن مربوطه تجویز شود و حداقل یک ماه بعد از واکسن از بارداری پیشگیری شود. واکسن HPV (زگیل تناسلی، گارداسیل) به تمام زنان ۲۶ سال و جوانتر توصیه می‌شود.
توصیه‌های قبل از بارداری
بهتر است چرخهٔ قاعدگی خود را بشناسید و روزهای مناسب لقاح را بدانید.
وزن ایده‌آل خود را بدانید. در صورتی که لاغرتر از حد معمول هستید، افزایش وزن قبل از شروع بارداری توصیه می‌شود و در صورتی‌که چاق‌تر از حالت طبیعی هستید کاهش وزن قبل از بارداری به شدت توصیه می‌شود.
ورزش را فراموش نکنید. برای زایمان راحت‌تر، بارداری سالم‌تر، ورزش را قبل از بارداری و سپس تحت نظر مربی متخصص ادامه دهید.
یادتان باشد در طی بارداری، رژیم گرفتن اصلا توصیه نمی‌شود و آسیب بالایی به جنین می‌زند، پس رژیم و لاغری فقط مخصوص قبل از بارداری است.
در صورتی‌که واکسنی زدید که در آن ویروس زنده وجود داشت، تا یکماه بعد از دریافت واکسن هرگز باردار نشوید.
در صورتی‌که مصرف سیگار دارید، ترک سیگار قبل از بارداری توصیه می‌شود. سیگار کشیدن در دوران بارداری آسیب جبران‌ناپذیری به جنین می‌زند و ترک سیگار در دوران بارداری بسیار دشوار است. پس به افراد سیگاری که قصد بارداری دارند توصیه می‌شود قبل از اقدام برای بارداری با مشورت پزشک با روش مناسب سیگار را ترک کنند.
در صورت مصرف الکل و مواد مخدر نیز باید پیش از شروع بارداری ترک شود.
سندرم جنین الکلی
به مجموعهٔ اختلالاتی که در نوزاد افرادی که در بارداری الکل مصرف کرده‌اند رخ می‌دهد سندرم جنین الکلی می‌گویند.
جنین این افراد ظاهر غیرطبیعی دارد. وزن آنها بسیار کم است. قد انها از حد طبیعی کوتاه‌تر است. سر آنها کوچک‌تر از سایز نرمال است. اعضای بدنشان هماهنگی ندارد و نامتناسب است. آنها از هوش پایینی برخوردارند. مشکلات رفتاری دارند و مشکل شنوایی و بینایی در آنها به کرات دیده می‌شود.
برای آگاهی از مراقبت‌های دوران بارداری این مقاله را بخوانید.
