پس از انجام آزمایش خون، پزشک با تفسیر آزمایش خون، میتواند بارداری، چربی، آنزیمهای کبدی، هورمونهای تیروئیدی، قندخون و سلامت سلولهای خون را تشخیص دهد.
در ادامه، به تفسیر آزمایش خون میپردازیم و مهمترین فاکتورهای آزمایش خون را بررسی میکنیم.
هر آزمایشگاه، در مقابل عدد گزارش شده برای یک ماده در خون، رنج نرمال آن را نیز گزارش کرده است. با مقایسه رنج نرمال و عدد گزارش شده میتوانید بهراحتی آزمایش خود را تفسیر کنید. برای مثال اگر مقابل hb رنج نرمال ۱۱ تا ۱۴ بود و hb شما ۱۷ بود، این به معنی غیرطبیعی بودن آن است.
تفسیر آزمایش خون CBC
به شمارش سلولهای درون خون، CBC میگوییم. CBC شامل گلبولهای سفید خون (WBC)، گلبولهای قرمز خون (RBC) و پلاکت (PLT) است. این سه جزو اصلی CBC هستند و بقیه قسمتها تخصصیتر است .
تفسیر آزمایش خون WBC
تعداد دقیق گلبولهای سفید خون را نشان میدهد. افزایش گلبولهای سفید خون را لکوسیتوز و کاهش آن را لکوپنی میگوییم. علت افزایش تعداد گلبولهای سفید، معمولا عفونت است. عفونت التهاب و بعضی واکنشهای سیستم ایمنی میتوانند تکثیر گلبول سفید را در بدن تحریک کنند.
کاهش تعداد گلبولهای سفید نشاندهنده نوعی ضعف دستگاه ایمنی است. برخی بیماریهای ویروسی میتوانند تعداد گلبولهای سفید را کاهش دهند.
تفسیر آزمایش خون RBC
تعداد گلبول قرمز خون را نشان میدهد اما برای قضاوت بهتر، کیفیت گلبول قرمز بدن، Hb را نگاه کنید. Hb پایینتر از حد نرمال، نشاندهنده کمخونی است و اگر کاهش قابل توجهی داشته باشد گاهی نیاز به تزریق خون است. بعد از خونریزی، Hb معمولا با تاخیر افت میکند. گاهی ممکن است فرد کمخون باشد اما Hb طبیعی داشته باشد.
اگر Hb افزایش داشته باشد، علل مختلفی دارد و این غلظت خون را با راههای متفاوتی باید درمان کنیم.
تفسیر آزمایش خون PLT
پلاکت یکی از اصلیترین فاکتورهای مورد نیاز برای انعقاد خون است. کاهش پلاکت نشاندهنده کاهش توانایی انعقاد خون است. در این افراد ریسک خونریزی بالاتر است.
افزایش پلاکت، باعث ایجاد سریعتر لخته خون و ریسک انعقاد خون درون رگها و سکته را افزایش میدهد.
بعد از CBC به بررسی آزمایشات چربی خون میرسیم.
تفسیر آزمایش خون (چربی خون)
Cholesterol
کلسترول خون نشاندهنده میزان زیاد چربی در بدن است. افزایش کلسترول ریسک چاقی، اضافه وزن، دیابت و بیماریهای قلبی عروقی را افزایش میدهد.
TG
تریگلیسرید نیز مانند کلسترول نشاندهنده افزایش چربی بدن است.
LDL
نشاندهنده چربی مضر است. هرچه کمتر باشد بدن سلامتتر است. با افزایش آن توصیه به مصرف داروهای تنظیمکننده چربی خون میشود (مانند آترواستاتین که یک داروی عالی در کاهش چربی خون و کاهش ریسک بیماریهای قلبی عروقی است.)
HDL
چربی مفید بدن است. هرچه بیشتر باشد ریسک بیماریهای قلبی عروقی و اضافه وزن کمتر است.
تفسیر آزمایش خون (قند خون)
FBS
نشاندهنده قند ناشتای خون است. قند ناشتای خون باید بین ۷۰ تا ۹۹ باشد. قند زیر ۷۰ نشاندهنده افت قند خون و بین ۱۰۰ تا ۱۲۶ نشاندهنده مستعد بودن فرد برای دیابت و بالای ۱۲۶ نشاندهنده دیابت است.
BS یا قند غیر ناشتا
قند بعد از غذا است و نباید بالای ۱۴۰ باشد. قند بین ۱۴۰ تا ۲۰۰ نشاندهنده مستعد بودن فرد برای دیابت است و قند بالای ۲۰۰ نشاندهنده دیابت است.
آنزیمهای کبدی در تفسیر آزمایش خون
تفسیر آنزیمهای کبدی تخصصیتر و بهعهده پزشک است اما بهطور کلی، افزایش AST و ALT نشاندهنده مشکل در سلولهای کبدی است و میتواند نشاندهنده هپاتیت یا هر مشکلی که کبد را تحت تاثیر قرار میدهد باشد. افزایشALKP میتواند علامتی از انسداد کبدی و تجمع صفرا در کبد باشد. اما تفسیر دقیقتر بهعهده پزشک است و ممکن است با توجه به شرایط فرد این مشکلات وجود نداشته باشد.
هورمون های تیروئیدی در تفسیر آزمایش خون
TSH
اصلیترین هورمون تیروئیدی است که برای غربالگری بیماری تیروئید استفاده میشود. افزایش آن بیشتر از حد نرمال نشاندهنده کمکاری تیروئید و کاهش آن زیر حد نرمال نشاندهنده پرکاری تیروئید است.
آزمایش خون بارداری
Bhcg
بتا تیتر هورمونی است که پس از تشکیل جفت در بدن مادر ترشح میشود. هورمونی است که توسط جفت تولید میشود. بالا بودن آن بیش از حد نرمال که معمولا یک هفته بعد از تاخیر قاعدگی مثبت میشود، نشاندهنده بارداری است.
توجه فرمایید هر تفسیر آزمایش خون باید توسط پزشک درخواست دهنده بررسی شود، شاید مسئلهای مدنظر پزشک باشد که پزشک دیگر به آن موضوع فکر نکند. مطلب بالا صرفا جهت اطلاعات عمومی شما نوشته شده است و جنبه درمانی و تشخیصی دیگری ندارد.