خوردن قرص ملاتونین به تنظیم خواب کمک می‌کند. تمام موارد بی‌خوابی به‌کمک قرص ملاتونین درمان می‌شود. برای مثال در افرادی که در سفرهای هوایی طولانی هستند و خوابشان مختل شده است قرص ملاتونین استفاده می‌شود.
ملاتونین یکی از مواد ترشحی از مغز است که باعث تنظیم خواب می‌شود. در حقیقت ملاتونین یکی از مواد طبیعی بدن است که از مغز ترشح می‌شود. محرک ترشح ملاتونین کاهش نور است. هنگامی که هوا تاریک می‌شود، ملاتونین ترشح می‌شود و با اعمالی که در بدن انجام می‌دهد، باعث تحریک خواب می‌شود. شاید برای شما سوال باشد چرا هنگامی که هوا تاریک می‌شود بی‌حال‌تر می‌شویم و فعالیت مغز ما کمتر می‌شود. علت این موضوع ترشح هورمون ملاتونین در بدن است. این هورمون به گیرنده‌های عصبی مغز متصل می‌شود و باعث کاهش فعالیت مغز و آرامش می‌شود.
در چه مواردی قرص ملاتونین مصرف کنیم؟
همه ما ترشح میزانی از ملاتونین را در بدن داریم و اغلب نیاز به خوردن قرص ملاتونین نداریم. اما در بعضی موارد خوردن قرص ملاتونین به تنظیم خواب کمک می‌کند. تمام موارد بی‌خوابی به‌کمک قرص ملاتونین درمان می‌شود. برای مثال در افرادی که در سفرهای هوایی طولانی هستند و خوابشان مختل شده است قرص ملاتونین استفاده می‌شود.
گاهی افسردگی خواب فرد را مختل می‌کند. افسردگی تاثیرات مختلفی روی الگوی خواب در افراد مختلف دارد. گاهی فرد افسرده بسیار زیاد می‌خوابد و دائما علاقه‌مند است بخوابد. گاهی فرد افسرده بی‌خواب می‌شود و شب‌ها خوابش نمی‌برد. قرص ملاتونین خواب را تنظیم می‌کند و در فرد افسرده‌ای که بی‌خواب است تجویز می‌شود.
افرادی که دچار بیش‌فعالی هستند ممکن است به‌دلیل قرص‌هایی که مصرف می‌کنند دچار بی‌خوابی شوند. قرص ملاتونین می‌تواند جلوی بی‌خوابی در این افراد را بگیرد.
در افرادی که دچار آلزایمر می‌شوند به‌طور کلی تمام عملکرد مغز دچار مشکل می‌شود. یکی از مشکلات افرادی که آلزایمر دارند کم‌خوابی است. ممکن است یکی از علل آن کاهش ترشح ملاتونین باشد زیرا معمولا داروی ملاتونین در این افراد باعث درمان بی‌خوابی می‌شود.
ترک سیگار و ترک نیکوتین و سندروم روده تحریک پذیر هم دو بیماری هستند که در صورت ایجاد بی‌خوابی با ملاتونین می‌توانیم این مشکل را درمان کنیم.
بهترین زمان مصرف قرص ملاتونین
ملاتونین به صورت قرص در داروخانه‌ها یافت می‌شود. بهترین حالت جذب آن به صورت مصرف زیر زبانی است. بهترین زمان مصرف 30 دقیقه تا یک ساعت قبل از خواب است. البته گاهی به تجویز پزشک و در افراد خاص زمان مصرف آن فرق می‌کند.
عوارض جانبی قرص ملاتونین چیست؟
همان‌طور که گفته شد ملاتونین یکی از مواد طبیعی بدن است که از غده پینه آل مغز ترشح می‌شود. حالت سنتتیک آن توسط شرکت‌های داروسازی ساخته می‌شود و به‌صورت قرص ملاتونین مصرف می‌شود. مطالعات مختلفی درباره عوارض جانبی داروی ملاتونین انجام شده است. بعضی مطالعات هیچ گونه عارضه‌ای برای این دارو ذکر نمی‌کنند. حتی احتمال اعتیاد و وابستگی به آن به دلیل کاهش ترشح طبیعی ملاتونین توسط مغز در اثر مصرف زیاد ذکر نشده است. اما بعضی مطالعات یکسری عوارض خفیف را برای داروی ملاتونین ذکر می‌کنند.
شایع‌ترین این عارضه‌ها می‌تواند سردرد و سرگیجه باشد. گاهی حالت تهوع هم در بین مصرف کنندگان مشاهده می‌شود. مصرف ملاتونین می‌تواند گاهی باعث خواب آلودگی در طول روز شود. البته این مشکل در واقع به‌عنوان عارضه جانبی نیست بلکه جزو اثرات دارو است که برای جلوگیری از خواب آلودگی در طول روز بهتر است آن را نیم ساعت قبل از خواب مصرف کنید. درصورتی‌که آن را در طی روز مصرف کردید تا پنج ساعت بعد از مصرف از رانندگی خودداری کنید. به‌طور کلی مصرف این دارو حتی با دوزهای بسیار بالا و طولانی مدت عارضه چندانی ندارد و کاملا ایمن است. اما درباره مصرف ملاتونین در اطفال مطالعات کاملی انجام نگرفته است.
یک سری عوارض ناشایع هم گاها در مصرف ملاتونین دیده می‌شود. احساس افسردگی، لرزش، اضطراب و استرس، افت فشارخون و کاهش سطح هوشیاری و احساس گیجی گاهی مشاهده می‌شود اما این عوارض بسیار نادر رخ می‌دهند.
شاید برای شما سوال باشد که آیا می‌توانیم از قرص ملاتونین در کودکان استفاده کنیم؟ همان طور که گفته شد تحقیقات درباره عوارض جانبی داروی ملاتونین هنوز کامل انجام نشده است بنابراین نمی‌توانیم قطعا بگوییم که آیا این دارو برای کودکان ضرری دارد یا خیر. اما بهتر است درصورت مشکل خواب کودک حتما با مشورت پزشک و روانشناس مشکل را حل کنید.
تداخلات دارویی با ملاتونین
داروی ملاتونین می‌تواند با یکسری از داروها تداخل داشته باشد. درصورتی‌که هریک از داروهای زیر را مصرف می‌کنید، درباره مصرف ملاتونین بدون توصیه پزشک تصمیم نگیرید زیرا تداخلات آن می‌تواند شما را دچار مشکلات بسیاری کند
- داروهای ضد انعقاد خون
- قرص‌های پیشگیری از بارداری
- داروهای دیابت و کاهنده قندخون و داروهای کاهنده فشارخون
- داروهای تشنج
- داروهای خواب آور(قرص خواب)
- هر دارویی که ایمنی بدن را سرکوب کند
محققان علوم دارویی درحال تحقیق درباره احتمال تاثیر قرص ملاتونین بر روی موارد زیر هستند
تومور: برخی معتقدند مصرف این قرص می‌تواند در کنار شیمی درمانی موجب کاهش اندازه تومور و بهبود آن شود.
درد دوران قائدگی: گفته می‌شود قرص ملاتونین می‌تواند به کاهش درد قائدگی و درد ناشی از رابطه جنسی کمک کند.
فشار خون: مصرف نوعی از این قرص که باعث آزادسازی کنترل شده ملاتونین در بدن می‌شود، می‌تواند در درمان فشار خون نیز موثر باشد.
اضطراب: قرص زیر زبانی ملاتونین ممکن است، برای کاهش استرس و اضطراب مفید باشد تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد.
جمع بندی کلی
به‌طور کلی ملاتونین ماده‌ای است که در بدن به‌طور طبیعی از پینه‌آل مغز ترشح می‌شود و موجب تنظیم ریتم شبانه روزی و تحریک خواب می‌شود. ملاتونین در بدن آستانه تحریک عصبی را بالا می‌برد و موجب حس آرامش می‌شود. ملاتونین سنتتیک که به صورت قرص در داروخانه‌ها موجود است برای مورد مختلفی تجویز می‌شود. از ملاتونین به‌عنوان داروی تنظیم کننده خواب استفاده می‌شود. در بسیاری از بیماری‌ها یا شرایط خاص مانند مسافرت که خواب بدن بهم می‌ریزد داروی ملاتونین می‌تواند خواب را تنظیم کند. این دارو با عوارض جانبی بسیار کم جزو قرص‌های ایمن تنظیم کننده خواب محسوب می‌شود.
