اختلال شخصیت وابسته (DPD) نوعی اختلال شخصیت مرتبط با اضطرب است. افراد مبتلا به DPD اغلب احساس درماندگی، تسلیم و ناتوانی در مراقبت از خود میکنند. آنها ممکن است در تصمیمگیریهای ساده دچار مشکل شوند. این بیماری با روان درمانی قابل درمان است. دارو نیز ممکن است کمک کند.
اختلال شخصیت وابسته چیست؟
اختلال شخصیت وابسته (DPD) یک وضعیت سلامت روان است که شامل نیاز بیش از حد فرد به مراقبت توسط دیگران است. فرد مبتلا به DPD برای نیازهای عاطفی یا فیزیکی خود به افراد نزدیک خود متکی است. دیگران ممکن است آنها را نیازمند یا چسبنده توصیف کنند.
افراد مبتلا به DPD معتقدند که نمیتوانند از خود مراقبت کنند. آنها ممکن است در تصمیمگیریهای روزمره، مانند اینکه چه بپوشند یا چه غذایی بخورند، بدون اینکه از دیگران نظر بپرسند، مشکل داشته باشند. آنها معمولاً متوجه نمیشوند که افکار و رفتارهایشان مشکل ساز است.
DPD یکی از اختلالات شخصیت خوشه C است. اختلالات این کلاستر شامل احساس اضطراب و ترس هستند. اختلالات شخصیت، الگوهای رفتاری پایداری هستند که با هنجارهای فرهنگی (نحوه رفتاری که از ما انتظار میرود) خارج از ارتباط هستند. آنها قبل از بزرگسالی – در دوران کودکی یا نوجوانی – شروع میشوند. اختلالات شخصیت باعث ناراحتی فرد مبتلا و یا اطرافیانش میشود.
تفاوت بین DPD و BPD چیست؟
اختلال شخصیت وابسته (DPD) و اختلال شخصیت مرزی (BPD) هر دو شامل مشکلات بین فردی و ترس از رها شدن هستند، اما آنها اختلالات شخصیتی متفاوتی هستند.
BPD شامل نوسانات شدید خلق و خو، بیثباتی در روابط و تکانشگری است. افراد مبتلا به BPD ترس شدیدی از رها شدن دارند و در تنظیم احساسات خود به ویژه خشم، مشکل دارند.
DPD معمولاً شامل نوسانات خلقی و تکانشگری نیست. افراد مبتلا به DPD معمولاً منفعل و مطیع هستند زیرا نمیخواهند در روابط خود درگیری ایجاد کنند.
اختلال شخصیت وابسته چقدر شایع است؟
کمتر از 1٪ از بزرگسالان در ایالات متحده معیارهای DPD را دارند. این بیماری در زنان کمی بیشتر وجود دارد.
علل و علائم
علائم DPD عبارتند از ترس از رها شدن، مشکل تنها ماندن، انفعال در روابط و حساسیت به انتقاد.
علائم اختلال شخصیت وابسته چیست؟
فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته ممکن است چندین نشانه رفتاری داشته باشد، از جمله:
- مشکل در تصمیمگیریهای روزمره، مانند لباس پوشیدن، بدون اطمینان و توصیه مداوم از سوی دیگران
- مشکل در شروع کار به تنهایی
- ترس شدید از ناتوانی در مراقبت از خود
- انجام یا داوطلب شدن برای کارهای ناراحتکننده برای دریافت حمایت از دیگران
- نیاز به اینکه دیگران مسئولیت جنبههای مختلف زندگی او را بر عهده بگیرند
- پرهیز از ابراز اختلاف یا ایجاد تعارض در روابط به دلیل ترس از دست دادن رابطه
- احساس ناراحتی در هنگام تنهایی
- داشتن ترس از رها شدن و احساس درماندگی در پایان روابط
افراد مبتلا به DPD تمایل دارند تنها با افراد معدودی که به آنها وابسته هستند تعامل داشته باشند. آنها همچنین به احتمال زیاد آزار جسمی، جنسی یا عاطفی را تحمل میکنند زیرا نمیخواهند رابطه خود را از دست بدهند.
چه چیزی باعث اختلال شخصیت وابسته میشود؟
اختلالات شخصیت، از جمله DPD، یکی از ناشناختهترین شرایط سلامت روان است. اما محققان فکر میکنند DPD به دلیل عوامل متعددی ایجاد میشود، از جمله:
- تجربه سوء استفاده: افرادی که سابقه روابط توهین آمیز دارند در معرض خطر بیشتری برای تشخیص DPD هستند.
- ترومای دوران کودکی: کودکانی که تجربه کودک آزاری (از جمله آزار کلامی) یا بی توجهی داشتهاند ممکن است دچار DPD شوند. همچنین ممکن است افرادی را که در دوران کودکی یک بیماری تهدید کننده زندگی مانند سرطان را تجربه کردهاند، تحت تاثیر قرار دهد.
- ژنتیک: فردی با یکی از اعضای خانواده بیولوژیکی که دارای DPD است، ممکن است احتمال بیشتری برای ابتلا به DPD داشته باشد.
- برخی رفتارهای فرهنگی، مذهبی یا خانوادگی: برخی از افراد ممکن است به دلیل اعمال فرهنگی یا مذهبی که بر تکیه بر اقتدار تأکید دارند، دچار DPD شوند.
تشخیص و تستهای روانی
اختلال شخصیت وابسته چگونه تشخیص داده میشود؟
شخصیت در طول رشد کودک و نوجوان به تکامل خود ادامه میدهد. به همین دلیل، ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی معمولاً فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته را تا سن 18 سالگی تشخیص نمیدهند. ارائه دهندگان به شواهدی نیاز دارند که این الگوهای رفتاری طولانی مدت هستند و واقعاً با گذشت زمان تغییر نکرده اند.
تشخیص اختلالات شخصیت، از جمله DPD، میتواند دشوار باشد. این به این دلیل است که اکثر افراد مبتلا به این بیماری فکر نمیکنند مشکلی در رفتار یا طرز فکرشان وجود دارد.
هنگامی که آنها به دنبال کمک هستند، اغلب به دلیل شرایطی مانند اضطراب یا افسردگی ناشی از مشکلات ایجاد شده توسط اختلال شخصیت آنها مانند مشکلات روابط یا کار است.
فردی که مشکوک به DPD است ممکن است بینشی درباره رفتارها و الگوهای فکری خود نداشته باشد. بنابراین، متخصصان سلامت روان اغلب با خانواده و دوستان فرد کار میکنند تا اطلاعات بیشتری در مورد رفتارها و تاریخچه آنها جمع آوری کنند.
معیارهای تشخیصی DSM-5 برای اختلال شخصیت وابسته
ارائه دهندگان سلامت روان، تشخیص اختلال شخصیت وابسته را بر اساس معیارهای این بیماری در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روانپزشکی آمریکا قرار میدهند.
معیارهای تشخیصی اختلال شخصیت وابسته شامل یک الگوی پایدار از حداقل پنج مورد از رفتارهای زیر است:
- مشکل در تصمیمگیری روزانه بدون توصیه و اطمینان بیش از حد از طرف دیگران
- نیاز به دیگران برای پذیرفتن مسئولیت مهمترین جنبههای زندگی آنها
- مشکل در مخالفت با دیگران به دلیل ترس از دست دادن حمایت یا تایید آنها
- پروژهها را به تنهایی شروع نمیکنند، زیرا به قضاوت و تواناییهای خود اطمینان ندارند
- تمایل به انجام کارهای زیاد (مانند انجام کارهای ناخوشایند) برای جلب حمایت دیگران
- وقتی تنها هستند احساس ناراحتی یا درماندگی میکنند زیرا میترسند نتوانند از خود مراقبت کنند
- نیاز فوری به ایجاد یک رابطه جدید با کسی که در صورت پایان یافتن یک رابطه نزدیک، مراقبت و حمایت را ارائه دهد
- نگرانی غیر واقعی از اینکه نکند به حال خود رها شوند و مجبور شوند از خودشان مراقبت کنند
مدیریت و درمان
درمان اختلال شخصیت وابسته چیست؟
درمان اختلالات شخصیتی دشوار است، زیرا افراد مبتلا به این بیماریها دارای الگوهای ریشهای عمیقی از تفکر و رفتار هستند که سالها است وجود داشته است.
درمان افراد مبتلا به DPD با مشارکت و حمایت عزیزان مؤثرتر است. درمان آنها معمولاً شامل رواندرمانی و به طور بالقوه دارو میشود.
روان درمانی برای DPD
روان درمانی درمان انتخابی برای اختلالات شخصیت است. هدف درمان، کمک به شما برای کشف انگیزهها و ترسهای مرتبط با افکار و رفتارتان است. علاوه بر این، میتوانید یاد بگیرید که با دیگران ارتباط مثبتتری برقرار کنید.
دو نوع روان درمانی خاص که میتواند به افراد مبتلا به DPD کمک کند عبارتند از:
- درمان روان پویشی: این نوع درمان بر ریشههای روانی رنج عاطفی تمرکز دارد. از طریق خود بازتابی، به روابط مشکل ساز و الگوهای رفتاری در زندگی خود نگاه میکنید. این به شما کمک میکند خودتان را بهتر درک کنید. میتواند به شما کمک کند تا نحوه ارتباط خود با افراد دیگر و محیط خود را تغییر دهید.
- درمان شناختی رفتاری (CBT): این یک نوع درمان ساختاریافته و هدفگرا است. یک درمانگر یا روانشناس به شما کمک میکند تا افکار و احساسات خود را از نزدیک ببینید. متوجه خواهید شد که افکار شما چگونه بر اعمال شما تأثیر میگذارد. از طریق CBT میتوانید افکار و رفتارهای منفی را بیاموزید. شما یاد خواهید گرفت که الگوها و عادات فکری سالمتری اتخاذ کنید. درمان DPD ممکن است به ویژه بر بررسی ترس از استقلال و مشکلات شما با قاطعیت تمرکز کند.
دارو
در حال حاضر هیچ دارویی وجود ندارد که بتواند اختلالات شخصیت را درمان کند. اما داروهایی برای افسردگی و اضطراب وجود دارد که برای افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته نیز ممکن است تجویز شود. درمان دارویی میتواند درمان DPD را آسانتر کند.
اما برای بهترین نتیجه، باید دارو را همراه با روان درمانی مصرف کنید.
آیا میتوان از اختلال شخصیت وابسته پیشگیری کرد؟
شما نمیتوانید از اختلال شخصیت وابسته پیشگیری کنید. اما درمان میتواند به کاهش مشکلات ناشی از آن کمک کند. جستجوی کمک به محض ظاهر شدن علائم میتواند به کاهش اختلال در زندگی، خانواده و دوستی فرد کمک کند.
پیش آگهی اختلال شخصیت وابسته چیست؟
پیش آگهی (چشم انداز) اختلال شخصیت وابسته به درمان یا عدم درمان آن بستگی دارد.
در صورت عدم درمان، DPD ممکن است منجر به موارد زیر شود:
- افسردگی و اختلال مصرف مواد
- مشکلاتی در رابطه
- افزایش احتمال تجربه آزار جسمی، عاطفی یا جنسی
- افراد مبتلا به DPD همچنین میزان بیشتری از افکار خودکشی و اقدام به خودکشی را تجربه میکنند که در صورت داشتن افکار خودکشی باید سریعا اقدام کنید و به دکتر یا اورژانس مراجعه کنید.
مهم است که به یاد داشته باشید که اختلال شخصیت وابسته (DPD) یک وضعیت سلامت روان است. مانند همه شرایط سلامت روان، جستجوی کمک به محض ظاهر شدن علائم می تواند به کاهش اختلالات زندگی شما کمک کند. متخصصان سلامت روان میتوانند طرحهای درمانی ارائه دهند که میتواند به شما در مدیریت افکار و رفتارهایتان کمک کند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته اغلب استرس، افسردگی و انزوا را تجربه میکنند. مهم است که از سلامت روان خود مراقبت کنید و در صورت مشاهده این علائم کمک بگیرید.
