چای ماچا به‌اندازه دیگر انواع چای شهرتی ندارد. اما کسانی که این اسم به گوششان خورده و از آن نوشیده‌اند، به طور حتم از مزایای آن سودمند شده‌اند. این چای برای سلامتی بسیار مفید است و در اصل به کشور ژاپن تعلق دارد. در واقع، این چای نوعی پودر چای سبز است که عطر بسیار خوشی دارد. ضمن این که طعم آن بسیار دوست‌داشتنی است و می‌توان نوعی شیرینی ملایم را در موقع چشیدن آن حس کرد. این چای رنگ سبز زمردی دارد و میزان کافئین آن از قهوه کمتر است.
کافئین این نوشیدنی به حدی است که انرژی فرد را به‌خوبی بالا ببرد و او را سرحال نگه دارد. نوشیدن یک فنجان از این چای می‌تواند به طور متوسط میان ۳ تا ۶ ساعت به بدن نیرو ببخشد. در ادامه درباره این چای اطلاعات بیشتری آورده شده است.
بیشتر بخوانید: روش مصرف کینوا + خواص بی‌نظیر این دانه
درباره چای ماچا
طعم، عطر و رنگ چای ماچا بسیار خاص و دلپذیر است. برای تهیه این چای در ژاپن از آسیاب‌های گرانیتی مخصوص برای پودر کردن استفاده می‌کنند تا کلروفیل داخل آن از بین نرود. در این کشور برای پودر کردن بیشتر از هاون چوبی استفاده می‌شود. کلمه ماچا برای شکل پودر شده گیاه چای تنچا به کار برده می‌شود. دلیل خاص بودن پودر ماچا نحوه کشت آن است. درختچه‌های گیاه این چای در طی زمستان به خواب فرو می‌روند و مواد معدنی را در خود حفظ می‌کنند. در فصل بهار می‌توان محصولی با کیفیت عالی را از این گیاه برداشت کرد.
کشاورزانی که این گیاه را پرورش می‌دهند، در اواسط فصل بهار سایبان‌های چوبی با چارچوب‌هایی از جنس آلومینیوم روی آنها درست می‌کنند. به‌این‌ترتیب، مقدار رسیدن نور خورشید به درختچه‌ها از ۶۰ تا ۷۵ درصد کاهش می‌یابد. این کار موجب با بالارفتن اسیدآمینه‌ها می‌شود که در نهایت افزایش طعم شیرین و کیفیت آن را به دنبال دارد. ژاپنی‌ها طی مراسم خاصی این چای را برداشت می‌کنند. خواص این چای از چای سبز معمولی بیشتر است.
خاستگاه اصلی چای ماچا
شاید جالب باشد بدانید که خاستگاه اصلی چای ماچا ژاپن نیست، بلکه چین است. روایت است که در قرن دوازدهم میلادی یک راهب در سفری که به کشور چین داشته است، بذر انواع چای از جمله این نوع چای را با خود به کشورش می‌برد. برای سرو این چای مراسمی معروف به نام چانوی وجود دارد که در جهان شناخته شده است. در ابتدا این چای در ژاپن به شکل پودر مصرف نمی‌شد و این ابداع را می‌توان کار چینی‌ها دانست. چینی‌ها مدت‌های مدیدی است که از این نوع چای به‌عنوان دم‌نوشی درمانگر و انرژی‌بخش استفاده می‌کنند. راهبان بودایی در گسترش مصرف و محبوبیت آن بی‌تأثیر نبودند.
خواص چای ماچا
از مهم‌ترین خواص چای ماچا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تقویت متابولیسم و سوخت‌وساز بدن
- ازبین‌بردن چربی‌های اضافه و مؤثر بر کاهش وزن
- نیروبخشی و انرژی‌زایی به بدن
- سم‌زدایی کبد
- پایین آوردن استرس و دست‌یافتن به آرامش
- خاصیت ضدالتهابی
- تقویت‌کننده باکتری‌های نوع خوب در روده
- کاهش‌دهنده قند خون و آدرنالین در بدن
- پایین‌آورنده فشارخون به دلیل داشتن تیانین
- کاهنده سطح کلسترول بد خون
- ترشح سروتونین و دوپامین
- بهبود مشکلات چشمی به علت داشتن آنتی‌اکسیدان کاتچین
- مبارزه با رادیکال‌های آزاد
- مؤثر در سلامت قلب و عروق
- کاهش‌دهنده مشکلات دهان و دندان
- مفید برای سلامت پوست
مواد تشکیل‌دهنده و مضرات
چای ماچا متشکل از آمینواسیدها است. آمینواسید شامل زنجیره کربن است که در تقویت سوخت‌وساز بدن مؤثر است. آنتی‌اکسیدان‌ها یکی دیگر از اجزای تشکیل‌دهنده این چای سبز هستند. کاتچین ماده دیگری است که در این چای وجود دارد که می‌توان آن را معروف‌ترین آنتی‌اکسیدان مواد غذایی به شمار آورد. این آنتی‌اکسیدان در این نوع چای از دیگر انواع چای سیاه بیشتر است.
این چای حاوی کافئین است و در مواردی که محصول کشور چین باشد میزان آن بیشتر می‌شود. به همین دلیل مصرف آن برای کودکان و زنان باردار و شیرده ممنوع است. نوشیدن این چای مقدار جذب آهن را پایین می‌آورد و برای افراد مبتلا به کم‌خونی مناسب نیست. همچنین، کسانی که به طور مرتب داروی خاصی را مصرف می‌کنند، ممکن است مصرف ماچا موجب تداخل دارویی شود. لازم است که این افراد پیش از مصرف با پزشک معالج خود مشورت کنند. ازآنجاکه این نوشیدنی حاوی مقادیری از کافئین است، مصرف زیاد آن در هر روز توصیه نمی‌شود.
موارد مصرف چای ماچا
چای ماچا تنها به‌صورت دم‌نوش مصرف نمی‌شود. روش مصرف آن به سلیقه مصرف‌کننده بستگی دارد. از این پودر سبزرنگ در بستنی‌ها، انواع کیک، ترافل‌ها، دسرها و صبحانه‌های مقوی استفاده می‌شود. چای سبز ماچا به شکل گرم و سرد قابل نوشیدن است. در هر دو شیوه، تمام خواص آن حفظ می‌شوند. مرسوم‌ترین روش استفاده از آن به‌صورت لاته ماچا است که تهیه آن هیچ پیچیدگی خاصی ندارد.
مسئله اصلی در تهیه نوشیدنی با این پودر سبز و خوش‌طعم مرحله ترکیب مواد با همدیگر است. زیرا این پودر باید به‌خوبی با آب، شیر یا هر نوشیدنی که برای حل‌کردن آن انتخاب شده است ترکیب شود. اگر نتوان پودر را درست در مایع حل کرد، به احتمال زیاد در انتهای ظرف ته‌نشین می‌شود. بهترین راه برای حل‌کردن پودر استفاده از همزن مناسب است. به دلیل این که هر چه پودر بهتر حل شود، طعم و مزه دلچسب‌تر و مناسب‌تری خواهد داشت. یکی از کاربردهای چای ماچا استفاده از آن به‌عنوان ماسک صورت است که خواص بی‌نظیری روی پوست دارد.
بهترین زمان مصرف
برخی چای ماچا را جایگزین چای یا قهوه صبح می‌کنند. به دلیل داشتن خاصیت انرژی‌زایی می‌تواند بسیار در سرحال کردن فرد مؤثر واقع شود. در واقع، در هر زمان از روز که احساس کنیم می‌خواهیم با مصرف یک نوشیدنی گرم سطح نیروی خود را بالا ببریم، این چای می‌تواند گزینه مناسبی باشد. کسانی که به کافئین حساس هستند، نباید مثل قهوه این چای را در زمان نزدیک به خوابشان مصرف کنند. بهتر است دست‌کم ۵ ساعت میان خوردن آن تا زمان خواب فاصله باشد. البته این ویژگی می‌تواند برای کسانی که قصد دارند شب را بیدار بمانند بسیار مفید باشد و از به خواب‌رفتن آنها جلوگیری کند.
کسانی که به دنبال بهره‌بردن از مزایای این نوشیدنی هستند، بهتر است آن را پیش از غذا بنوشند، البته نه با معده کاملاً خالی. ماچا از قهوه اسیدی‌تر است و می‌تواند معده خالی را اذیت کند. خوردن غذای زیاد پیش از ماچا موجب می‌شود که آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی موجود در آن برای گذر از کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها دچار مشکل شوند. مصرف ماچا پیش از تمرین‌های ورزشی و باشگاه نیز برای برخی می‌تواند مفید باشد. کافئین به چربی‌سوزی هم کمک می‌کند.
طرز تهیه چای ماچا ساده
چای ماچا چون به شکل پودر مصرف می‌شود نیاز به دم‌کردن ندارد. یکی از معمول‌ترین روش‌های استفاده از آن این است که یک قاشق از آن را در فنجانی حاوی آب با دمای ۷۵ درجه حل کنیم. برای این که به‌خوبی در آب حل شود بهتر است از قاشق یا همزن چوبی برای این کار استفاده شود. ظهور حباب‌های سفید بر سطح فنجان و ایجاد حالت فومی نشان‌دهنده این است که پودر به‌خوبی هم زده شده است. به دلیل این که ذائقه هر کسی درباره طعم این نوشیدنی ممکن است متفاوت باشد، برای تعیین مقدار مطلوب از این پودر در آب می‌توان مقادیر مختلف را امتحان کرد. در نهایت می‌توان به میزان استاندارد و مناسب خود دست پیدا کرد.
نکته مهم این است که نباید روی ماچا آب جوش یا داغ ریخت. چینی‌ها و ژاپنی‌ها برای هم‌زدن آن از هم‌زنی مخصوص از جنس چوب بامبو استفاده می‌کنند. برای نوشیدن آن هم یک ظرف مخصوص دارند. برای این که چای در هر نوشیدنی به‌خوبی حل شود خوب است که ابتدا در مقداری آب سرد حل شود. بعد می‌توان آن را در داخل شیر یا هر مایع دیگر موردعلاقه خود ریخت.
لازم نیست برای آماده‌کردن چای ماچا آن را داخل قوری بریزم. زیرا این کار موجب ته‌نشین شدن پودر می‌شود. همچنین، رنگ این نوشیدنی از سبز به زرد تغییر می‌یابد. برای شیرین‌کردن آن می‌توان از عسل به مقدار لازم استفاده کرد. کسانی که مایل هستند آن را به‌صورت خنک بنوشند می‌توانند از آب سرد استفاده کنند. حتی امکان اضافه‌کردن چند تکه یخ هم به آن وجود دارد.
تهیه چای ماچا با مواد دیگر
برای خوش‌مزه‌تر شدن می‌توان چای ماچا را با مواد دیگری نیز ترکیب کرد. علاوه بر شیر، برای خوش‌مزه و خوش‌عطر شدن می‌توان به آن عسل یا وانیل اضافه کرد. افرادی که طعم زنجبیل را دوست دارند می‌توانند در زمان ترکیب‌کردن پودر ماچا در آب گرم داخل آن زنجبیل تازه یا پودر شده هم بریزند. این نوشیدنی برای روزهای سرد زمستان بسیار مناسب است.
دارچین یکی دیگر از موادی است که می‌توان با ماچا ترکیب کرد. طرز تهیه آن هم درست مثل موارد قبلی است و در زمان حل‌کردن پودر در آب می‌توان کمی دارچین به آن اضافه کرد. پودر کاکائو یکی دیگر از موادی است که ترکیب آن با ماچا می‌تواند دلپذیر باشد. برای این که طعم بهتری داشته باشد می‌توان به آن شیر هم اضافه کرد. آنها که دوست دارند نوشیدنی‌ها شیرین میل کنند، می‌توانند به هر کدام از این ترکیبات عسل بیفزایند.
