توسط : قرص آتورواستاتین یک داروی تجویزی است که با نام تجاری Lipitor در دوزهای مختلفی عرضه می‌شود. این دارو یک مهارکننده HMG Co-A ردوکتاز است که استاتین نیز نامیده می‌شود. استاتین با مسدودکردن آنزیمی (نوع خاصی از پروتئین) که مسئول ساخت کلسترول در بدن شما است، عمل می‌کند. ما در این مقاله در مجله سلامتی نبض آتورواستاتین را معرفی می‌کنیم، عوارض جانبی، موارد مصرف و دیگر نکات مربوط به آن را شرح می‌دهیم.
قرص آتورواستاتین چیست؟
اگر کلسترول بالا دارید یا خطر سکته مغزی هستید یا بیماری قلبی شما را تهدید می‌کند، پزشک ممکن است آتورواستاتین را برایتان تجویز کند. این دارو هرگز نباید بدون تجویز پزشک مصرف شود و چنانچه همراه با تغییرات در سبک زندگی مانند رژیم غذایی و ورزش باشد می‌تواند مؤثر واقع شود.
بیشترین استفاده‌ای که آتورواستاتین دارد کاهش خطر حمله قلبی و سکته مغزی در بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع ۲ است. بااین‌حال می‌تواند خطر سکته مغزی، حمله قلبی، درد قفسه سینه یا نیاز به برخی جراحی‌های قلب در بزرگسالان را کاهش دهد. منظور افرادی است که بیماری قلبی داشته یا در معرض خطر سایر بیماریهای مرتبط با قلب هستند. این دارو همچنین می‌تواند سطح کلسترول خون را کاهش دهد به همین خاطر در موارد خاصی برای کودکان هم تجویز می‌شود.
بیشتر بخوانید: عملکرد قرص کلیدینیوم سی در درمان بیماریهای گوارشی
مصرف قرص خوراکی آتورواستاتین چه عوارضی دارد؟
قرص خوراکی آتورواستاتین نیز مانند اکثر داروها، ممکن است عوارض جانبی خفیف یا شدید داشته باشد. لیست برخی از عوارض جانبی این دارو در زیر آمده است. دقت کنید بروز عوارض جانبی به عوامل مختلفی مانند سن بیمار، وضعیت سلامتی و سایر داروهایی که مصرف می‌کند بستگی دارد.
عوارض جانبی خفیف
عوارض جانبی خفیف قرص آتورواستاتین که گزارش شده است عبارت‌اند از:
- درد مفاصل
- علائم سرماخوردگی معمولی مانند آبریزش بینی، سرفه یا عطسه
- درد در بازوها یا پاها
- اسهال
- عفونت دستگاه ادراری (UTI)
عوارض جانبی شدید
عوارض جانبی جدی که البته چندان رایج نیست شامل موارد زیر می‌شوند:
- آسیب کبدی که ممکن است باعث افزایش آنزیم‌های کبدی شود
- آسیب عضلانی که ممکن است باعث درد، حساسیت، یا ضعف شود
- واکنش‌های آلرژیک
نحوه مصرف قرص آتورواستاتین چگونه است؟
نحوه مصرف شامل دوز مصرفی و زمان مصرف باید طبق دستور پزشک باشد. در کل این دارو به‌صورت قرص است و باید با مقدار کافی از آب بلعیده شود. دوزهای مختلفی از این دارو در بازار وجود دارد که پزشک با توجه صلاحدید خود یکی را برای بیمار تجویز می‌کند. این دوزها شامل ۱۰، ۲۰، ۴۰ و ۸۰ میلی‌گرم است. قرص خوراکی آتورواستاتین معمولاً روزی یک‌بار مصرف می‌شود و دوز تجویزی به موارد زیر بستگی دارد:
- سن
- وضعیت سلامتی
- سایر داروهای مصرفی
- وضعیت و شدت بیماری
هنگامی که برای اولین‌بار درمان را شروع می‌کنید، پزشک ممکن است کمترین دوز (۱۰ میلی‌گرم) را تجویز کند تا ببیند بدن شما چه عکس‌العملی در مقابل دارو نشان می‌دهد. سپس ممکن است برای رسیدن به اهداف درمانی خود به دوز بالایی از دارو نیاز باشد. منظور از دوز بالا، محدوده دوز ۴۰ تا ۸۰ میلی‌گرم در روز است.
مصرف قرص آتورواستاتین با سایر داروها
آتورواستاتین ممکن است به‌تنهایی یا همراه با دیگر داروها تجویز شود. این در حالی است که نمونه‌های ترکیبی آتورواستاتین با دیگر داروها در دسترس است. از جمله این نمونه‌ها می‌توان به داروهای ترکیبی زیر اشاره کرد:
- آتورواستاتین و آملودیپین (Caduet)
- آتورواستاتین و ازتیمیب (ویتورین)
در کل اگر قرص آتورواستاتین را با دیگر داروها مصرف کنید، پزشک احتمالاً دوز آتورواستاتین را کاهش می‌دهد.
بیشتر بخوانید: مهم‌ترین موارد مصرف قرص ناپروکسن + عوارض
موارد مصرف قرص خوراکی آتورواستاتین
- یکی از مهم‌ترین موارد مصرف آتورواستاتین کلسترول و تری گلیسیرید بالاست. مورد مصرف بعدی زمانی است که احتمال بروز سکته مغزی در بیمار وجود دارد. در نهایت این دارو ممکن است برای افرادی که مبتلا به بیماری قلبی هستند تجویز شود. این دارو به طور خاص در موارد زیر استفاده می‌شود:
- برای کاهش بیماریهای مرتبط با قلب، مانند حمله قلبی، سکته مغزی، درد قفسه سینه و نیاز به برخی جراحی‌های قلب. در این مورد، برای بزرگسالانی تجویز می‌شود که مشکلات قلبی دارند، یا به دلیل برخی عوامل، در معرض خطر ابتلا به مشکلات قلبی هستند. این عوامل شامل داشتن سابقه خانوادگی در مشکلات قلبی، سیگارکشیدن، فشارخون بالا یا سایر موارد مرتبط با قلب است.
- برای کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی یا حمله قلبی در افرادی که دیابت نوع ۲ دارند. چنین افرادی معمولاً دارای علائمی مانند فشارخون بالا، مشکلات کلیوی یا مشکلات چشمی هستند.
- برای کاهش سطح کلسترول بالا در بزرگسالان و برخی کودکان البته در شرایط خاص.
نکاتی که قبل از مصرف قرص آتورواستاتین باید به آنها توجه کرد
اولین و مهم‌ترین نکته این است که قبل از شروع درمان با آتورواستاتین، پزشک خود را در مورد تمام بیماریهای خود و سایر داروهایی که مصرف می‌کنید در جریان بگذارید. مخصوصاً در صورت داشتن موارد زیر حتماً به پزشک خود اطلاع دهید:
- مشکلات کبدی یا کلیوی
- شرایط خاص عضلانی
- دیابت (مخصوصاً دیابت نوع ۲)
- مشکلات تیروئیدی
همچنین اگر باردار هستید یا در دوران شیردهی به سر می‌برید یا روزانه بیش از دو لیوان الکل می‌نوشید حتماً به پزشکتان اطلاع دهید. علاوه بر این، هر نوع ویتامین، گیاه یا مکملی را که استفاده می‌کنید نام ببرید. اگر هر یک از این موارد با مصرف قرص آتورواستاتین تداخل داشته باشد پزشک به شما خواهد گفت.
بیشتر بخوانید: مولتی ویتامین را چه زمانی باید مصرف کنیم؟
موارد منع مصرف آتورواستاتین
قرص خوراکی آتورواستاتین دارای برخی موارد منع مصرف است. در واقع ممکن است شما شرایط پزشکی خاصی داشته باشید که لازم باشد از مصرف آتورواستاتین خودداری کنید. این شرایط یا عوامل در زیر لیست شده است:
- واکنش آلرژیک: اگر به قرص‌های خوراکی آتورواستاتین یا هر یک از ترکیبات آن واکنش آلرژیک دارید نباید این قرص‌ها را مصرف کنید. در این صورت، پزشک داروهای دیگری برای شما تجویز می‌کند.
- مشکلات کلیوی: در صورت داشتن مشکلات کلیوی ممکن است خطر عوارض جانبی مرتبط با عضله‌ها افزایش یابد. در واقع اگر مشکلات کلیوی داشته باشید و آتورواستاتین را مصرف کنید ممکن است دچار درد عضلانی، ضعف یا تجزیه بافت عضلانی شوید.
- مشکلات کبدی: استاتین‌هایی مانند آتورواستاتین ممکن است باعث بروز مشکلات کبدی شوند. اگر از قبل مشکلات کبدی دارید، این عارضه جانبی شما را بیش از دیگران تهدید می‌کند و ممکن است به کلیه‌های شما آسیب برساند.
- دیابت: احتمال افزایش سطح قند خون بعد از مصرف آتورواستاتین وجود دارد. اگر دیابت دارید، باید در اولین شروع مصرف آتورواستاتین، سطح قند خون خود را بیشتر چک کنید. بدین ترتیب می‌توانید ببینند این دارو چه تأثیری بر سطح قند خون شما دارد.
در صورت استفاده زیاد از قرص آتورواستاتین چه باید کرد؟
در کل نباید قرص خوراکی آتورواستاتین را بیش از آنچه پزشک تجویز کرده است مصرف کنید. زیرا استفاده بیش از حد می‌تواند منجر به عوارض جانبی شدید که در بالا اشاره شد شود. حال اگر به طور تصادفی بیش از مقداری که پزشک تجویز کرده قرص آتورواستاتین مصرف کردید، احتمالاً دچار عوارض جانبی که در زیر آمده می‌شوید. در این صورت حتماً به پزشک مراجعه کنید و موضوع را با وی در میان بگذارید.
- درد، حساسیت یا ضعف عضلانی
- اسهال
- حالت تهوع
- گیجی
- زردشدن سفیدی چشم یا پوست
- ادرار تیره‌رنگ
سؤالاتی در مورد مصرف قرص خوراکی آتورواستاتین
در اینجا چند سؤال رایج دررابطه‌با مصرف قرص خوراکی آتورواستاتین آمده است:
اگر مصرف یک دوز از قرص خوراکی آتورواستاتین را فراموش کنم چه می‌شود؟
اگر مصرف یک دوز از آتورواستاتین را فراموش کردید، به‌محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما اگر بیش از ۱۲ ساعت از آخرین دوز شما گذشته است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید. سپس دوز بعدی خود را طبق معمول مصرف کنید. لطفاً دوز معمول آتورواستاتین خود را دوبرابر نکنید.
انجام این کار ممکن است خطر بروز عوارض جانبی دارو را افزایش دهد. بهتر است آتورواستاتین را طبق یک برنامه منظم مصرف کنید. شما می‌توانید از ابزارهای یادآوری مانند آلارم گوشی برای پیگیری برنامه خود استفاده نمایید.
آیا قرص خوراکی آتورواستاتین باید به‌صورت طولانی‌مدت مصرف شود؟
هیچ محدودیت زمانی مشخصی برای مصرف آتورواستاتین وجود ندارد. اگر شما و پزشکتان به این نتیجه برسید که این دارو به کاهش کلسترول یا خطرات مربوط به بیماریهای قلب کمک می‌کند، می‌توانید طولانی‌مدت از آن استفاده کنید.
آیا می‌توان قرص خوراکی آتورواستاتین را جوید، خرد کرد یا نصف کرد؟
خیر، آتورواستاتین را نباید نصف یا له کنید یا بجوید. بلکه باید آن را دقیقاً مطابق با تجویز پزشک مصرف کنید. اگر در بلعیدن قرص به دلیل اندازه آن مشکل دارید، این موضوع را با پزشک یا داروساز خود در میان بگذارید تا در مورد جایگزین‌های قرص آتورواستاتین به شما کمک کنند.
آیا قرص خوراکی آتورواستاتین را با غذا مصرف کنم یا به‌صورت ناشتا؟
شما می‌توانید آتورواستاتین را با غذا یا به‌صورت ناشتا مصرف کنید. اما، مصرف آن با غذا بهتر است؛ زیرا ممکن است به کاهش برخی عوارض جانبی مانند حالت تهوع مرتبط با دارو کمک کند.
چقدر طول می‌کشد تا قرص خوراکی آتورواستاتین اثر کند؟
این دارو پس از حدود ۲ هفته شروع به کار می‌کند. البته ممکن است چند هفته طول بکشد تا شاهد بهبود سطح کلسترول خود باشید. در این زمان باید به‌طور مرتب‌آزمایش خون بدهید تا ببیند سطح کلسترول شما با آتورواستاتین چه تغییری کرده است. اگر به دنبال اطلاعات مفید درباره داروها هستید می‌توانید مقالات مجله سلامتی نبض را مطالعه کنید.
