یکی از دلایل تخریب و آسیب پوست انواع سوختگی است. انواع سوختگی آسیبی به پوست وارد میکند که در صورت عدم توقف عامل سوزاننده میتواند تا سطح عضله و حتی استخوان پوست را تخریب کند.
پوست انسان، اولین و مهمترین سد دفاعی در برابر میکروبها است. هر عامل میکروبی که بخواهد وارد بدن بشود، ابتدا باید از پوست عبور کند. پوست سالم بهخوبی میتواند در برابر میکروبها از خود دفاع کند؛ اما هر زمانی که به دلایلی این سد اولیه آسیب ببیند بهراحتی عوامل میکروبی و عفونی مختلف وارد بدن میشوند و مشکلات زیادی ایجاد میشود.
انواع سوختگی به اولین سد دفاعی بدن یعنی پوست آسیب وارد میکند. تخریب پوست به دلایل مختلف میتواند ریسک این عفونتها را زیاد کند. یکی از دلایل تخریب پوست انواع سوختگی است. سوختگی آسیبی به پوست وارد میکند که در صورت عدم توقف عامل سوزاننده میتواند تا سطح عضله و حتی استخوان پوست را تخریب کند.
بیشتر بخوانید: آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب چیست و چه علائمی دارد؟
دلایل انواع سوختگی چه میتواند باشد؟
سوختگی به دلایل مختلفی ایجاد میشود. دلیل انواع سوختگی میتواند آسیب حرارتی باشد. این آسیب حرارتی ناشی از آتش یا هر ماده سوزاننده دیگر باعث تخریب شدید بدن میشود. عامل دیگر سوختگی میتواند سرما باشد. سرما و دماهای بسیار پایین مانند گرما میتواند باعث تخریب گسترده پوست و ایجاد سوختگی شود.
برق و انرژی الکتریکی، بهشدت برای بدن خطرناک است؛ زیرا بدن انسان رسانا است و بهراحتی برق را از خود عبور میدهد و در مسیر این عبور هر چیزی که قرار دارد میشود از جمله پوست و ماهیچه و اعصاب و عروق، همگی در سوختگی شدید با برق آسیب میبینند.
عامل دیگر سوختگی مواد شیمیایی هستند. مواد شیمیایی مختلف با قدرت اسیدی یا قلیایی شدید میتوانند باعث آسیب به بدن و ایجاد سوختگی شوند. این مواد شیمیایی، چه بهصورت تماسی چه خوردن و گوارشی، تخریب شدیدی در سطح مواجهه ایجاد میکند و سوختگی با مواد شیمیایی میتواند خطرات جبرانناپذیری برای انسان داشته باشد.
سوختگی با آفتاب بهآرامی با قرارگیری در برابر تابش مستقیم نور خورشید ایجاد میشود. نور خورشید باعث تبخیر آب بدن میشود و اشعه یووی خورشید بسیار سرطانزا است. قرارگیری بهمدت طولانی در برابر تابش مستقیم خورشید باعث تغییر رنگ پوست به سمت قرمز و قهوهای و ایجاد آفتابسوختگی میشود. برای جلوگیری از آفتابسوختگی سعی کنید در برابر آفتاب از کرم ضدآفتاب و روغن بدن استفاده کنید و نقاب و عینک را فراموش نکنید. این وسایل محافظتی باعث ایمن شدن بدن در برابر نور خورشید میشود.
انواع سوختگی
سوختگی درجه یک
سوختگی درجه یک خفیفتر از دو نوع دیگر سوختگی است. در سوختگی درجه یک تنها بخش محدودی از پوست آسیب میبیند. این نوع سوختگی جزئی است و درمان سادهتری دارد. به جز در یکسری موارد خاص که سوختگی درجه یک در جای خطرناکی باشد، نیازی به مراجعه به پزشک در سوختگی درجه یک نیست. این نوع سوختگی خودبهخود و در عرض یک هفته معمولاً خوب میشود و اثر بسیار کمی از خود بر جای میگذارد.
برای درمان سوختگی درجه یک در خانه میتوانید از پماد سولفور و زینک استفاده کنید. پماد سولفور به تمیزشدن زخم کمک میکند و پماد زینک کمککننده ترمیم و محافظ پوست از آسیب و اشعه آفتاب است. اشعه یووی آفتاب سرطانزا است و در سوختگی و آسیب پوست این اشعه بهراحتی به بدن میتابد. به کمک پماد زینک میتوان جلوی ورود اشعه مضر خورشیدی را گرفت.
برای درمان بهتر سوختگی درجه یک حتماً از یک داروی مسکن و ضدالتهاب مانند استامینوفن استفاده کنید. بهتر است محل سوختگی را با باند بپوشانید تا کمتر در معرض عوامل میکروبی قرار گیرد. یک باند نازک به باقیماندن بهتر پماد روی زخم و عدم عفونیشدن زخم کمک بسیاری میکند.
سوختگی درجهدو
وسعت و عمق این نوع سوختگی اندکی بیشتر از سوختگی درجه یک است. معمولاً این سوختگی مختصری جای از خود میگذارد. اگر سوختگی درجهدو وسعت بالایی داشته باشد برای مثال کل پا یا دست را درگیر کند. بهتر است برای درمان با یک پزشک متخصص مشورت شود سوختگی درجهدو، پوست دچار تاول میشود و قرمزی و تورم بسیار بیشتری نسبت به سوختگی درجه یک مشاهده میشود درمان این نوع سوختگی به کمک پماد آنتیبیوتیک و داروی مسکن است.
سوختگی درجه سه
شدیدترین نوع سوختگی پوست، سوختگی درجه سه است. در این نوع سوختگی پوست کاملاً سیاه یا قهوهای میشود و تمام اعصاب تخریب میشود. به دلیل تخریب اعصاب ممکن است حالت بیحسی ایجاد شود و درد کمتری داشته باشد. حتماً در صورت مشاهده این نوع سوختگی به اورژانس سوختگی مراجعه فرمایید.
درمان این سوختگی پیچیدهتر است و ممکن است گاهی لازم باشد جراحیهای متعدد برای ترمیم پوست آسیبدیده انجام شود.

درصد انواع سوختگی چگونه تعیین میشود؟
در صورت درگیری هر بخش از بدن یک درصد خاص به آن تعلق میگیرد که با جمعکردن این درصدها، بهراحتی میتوان درصد انواع سوختگی را محاسبه کرد.
- جلو و پشت سر ۹ درصد
- جلو تنه ۱۸ درصد پشت تنه ۱۸ درصد
- هر پا ۱۸ درصد
- هر دست ۹ درصد
- اندام تناسلی ۱ درصد
- کف دستها ۱ درصد
بعد از تعیین درصد سوختگی اقدامات لازم بر اساس شدت سوختگی و درصد آن انجام میشود.
عوارض انواع سوختگی
در بخش سوختگی بوی تکثیر انواعی از باکتریهای بیهوازی به مشاممان میخورد و این به دلیل تکثیر این عوامل در محیط بدون حفاظ است. همین رشد باکتریها و عفونت خون باعث مرگومیر در اثر سوختگیهای شدید میشود در واقع شخص از عفونت میمیرد؛ بنابراین سعی میشود دوست ضدعفونی شده و با باندهای استریل پوشانیده شود. در سوختگیهای با وسعت بالا پیوند پوست بسیار کمککننده است این پیوند علاوه بر جنبه زیبایی باعث حفاظت از پوست آسیبدیده در برابر عوامل میکروبی مختلف است.
چه افرادی بیشتر در معرض سوختگی هستند؟
انواع سوختگی در کودکان شایعتر است. کودکان مفهوم خطر و مایعات جوش را نمیدانند بسیار زیاد دیده شده به دلیل بیاحتیاطی خانواده کودک دچار سوختگی گسترده با آب جوش شده است. یکی دیگر از شرایطی که برای کودکان بسیار پیش میآید سوختگی حلق و دهان به دلیل خوردن شیر بسیار داغ است. گرمکردن شیر با مایکروفر میتواند باعث این مشکل شود؛ زیرا مایکروفر به طور طبیعی گرما را به همه بخشهای شیر نمیرساند ممکن است بخش رویی خنک باشد؛ اما بخش زیری بسیار داغ باشد و با خوردن شیر داغ زبان و حلق نوزاد آسیب جدی ببیند.
آسیب حلق نوزاد میتواند باعث التهاب و تورم مخاطی شود و این ورم حلق میتواند به حدی خطرناک باشد که راه تنفس نوزاد را ببندد و برای او کشنده باشد. پس مراقب نوزاد و کودک خود باشید و او را از اجسام داغ دور نگهدارید.
به جز کودکان افراد سالمند و ناتوان نیز در معرض سوختگی هستند. شرایطی مانند غشکردن و یا تشنج میتواند باعث سوختگی فرد در شرایط خاص شود برای مثال خانمی با بیماری زمینهای تشنج میتواند با افتادن هنگام کار با شعله گاز دچار سوختگی شود. پس مراقب کودکان و سالمندان و افراد ناتوان با بیماریهای خاص باشید.

در انواع سوختگی چه مواردی فوراً به اورژانس مراجعه کنیم؟
- اگر سوختگی بخش بزرگی از بدن را درگیر کرده باشد.
- اگر سوختگی عمیق باشد.
- اگر احساس درد در محل سوختگی ندارید این به این معناست که سوختگی بسیار عمیق بوده و تمام اعصاب از بین رفته است.
- اگر بخش سوخته رنگ مشکی یا زغالی به خود گرفته است.
- درصورتیکه احساس تنگی نفس، سرگیجه و بیحالی و تپش قلب دارید.
- در صورت سوختگی با برق
- هر گونه انواع سوختگی در خانم باردار و شیرده
در تمام موارد بالا سعی کنید فوراً به اورژانس مراجعه کنید. درصورتیکه مریض شما بدحال نباشد میتوانید به پزشک پوست مراجعه کنید و بهصورت سرپایی درمان را انجام دهید.