در این مطلب می‌خواهیم به این سؤال پاسخ دهیم که بیماری copd چیست. سیستم تنفسی ما، از بینی شروع می‌شود، سپس نای هوا را هدایت می‌کند و به ریه‌ها می‌رساند. ریه‌ها ساختار فوق‌العاده‌ای جهت تنظیم اکسیژن خون دارند. درون ریه، خون بدون اکسیژن، اکسیژن موردنیاز را از هوای وارد شده به ریه می‌گیرد و کربن‌دی‌اکسید اضافی که ماده زائد سلولی درون خون است، به داخل ریه وارد می‌کند. سپس هوای تنفس شده که سرشار از اکسیژن بوده، با درصد اکسیژن کمتر و کربن‌دی‌اکسید بیشتر از ریه‌ها خارج می‌شود.
بیشتر بخوانید: درمان انواع سوختگی | نحوه محاسبه درصد سوختگی
بیماری copd چیست؟
بیماری copd چیست؟ بیماری مزمن انسدادی ریه
این بیماری محدودکننده ریه است. در واقع این بیماری شایع به دلیل محدودیت حجم هوای ریه اتفاق می‌افتد. این محدودیت هوای ریه و علائم تنفسی به‌صورت دائمی در شخص مبتلا به این بیماری وجود دارد و زندگی طبیعی را مختل می‌کند. اگر شما هم به بیماری copd مبتلا شده‌اید ادامه مطلب را بخوانید تا درباره راه‌های سازگاری با این شرایط اطلاعات بیشتری پیدا کنید.
علت بیماری copd چیست؟
این بیماری به دلیل مواجهه مزمن و طولانی‌مدت دستگاه تنفسی و راه‌های هوایی با گازهای سمی اتفاق می‌افتد. از جمله علل بیماری copd، در بیشتر مواقع مصرف تنباکو است. سیگارکشیدن ارتباط مستقیم با مرگ‌ومیر در نتیجه بیماری copd دارد. اگر شما سیگار مصرف می‌کردید احتمالاً این بیماری در شما با شدت بیشتری بروز می‌کند. هرچه تعداد پاکت سیگار مصرفی در طی یک سال بیشتر باشد، انسداد راه‌های هوایی نیز شدیدتر می‌شود. سیگار برگ و پیپ هم مانند سیگار معمولی باعث ابتلای به بیماری copd می‌شوند.
علت دیگر آن می‌تواند آلودگی هوا باشد. گاهی شغل‌هایی که با آلودگی شیمیایی مرتبط است، مانند کار با مواد شیمیایی به دلیل گازهایی که آزاد می‌شود و به ریه آسیب می‌زند می‌تواند باعث بیماری copd شود. بعضی افراد هیچ علت مشخصی برای این بیماری ندارند و به دلیل استعداد ژنتیکی مستعد این بیماری هستند. سن بالا، خانم‌ها، سطح اقتصادی ضعیف همگی شرایط را برای ابتلا به بیماری copd مستعدتر می‌کنند.
اگر مبتلا به بیماری آسم باشید شاید در آینده به بیماری copd هم مبتلا شوید. همچنین اگر دچار عفونت تنفسی شدیدی در کودکی شده‌اید، ریه‌های شما دچار آسیب شده و مستعد بیماری copd است. بسیاری از افرادی که در گذشته با تنور نان می‌پختند، به دلیل دود حاصل از سوزاندن هیزم مستعد copd و مشکلات ریوی هستند.
شغل‌های مانند کار در معدن زغال‌سنگ، معدن طلا، کارخانه با تولیدات نسج پنبه‌ای، همگی ریه را ضعیف کرده و مستعد بیماری copd می‌کند.
کودکانی که پدر یا مادر سیگاری دارند، رشد ریه آنها بسیار کمتر است. مواجهه غیرمستقیم با دود سیگار می‌تواند همان تأثیرات منفی مواجهه مستقیم با سیگار را داشته باشد.
این بیماری جزو علل شایع مرگ‌ومیر است.
علائم بیماری copd چیست؟
سرفه
یکی از شایع‌ترین علائم بیماری copd ، سرفه مزمن است. شما بی‌دلیل سرفه می‌کنید. هیچ عفونت فعالی در ریه ندارید؛ اما مدت‌هاست سرفه می‌کنید.
خلط
ممکن است خلط داشته باشید که همین خلط مزمن می‌تواند علامتی از بیماری copd باشد.
تنگی نفس
تنگی نفس می‌تواند درجات مختلفی داشته باشد. گاهی تنگی نفس خفیف است و در صورت فعالیت تشدید می‌شود. گاهی تنگی نفس شدیدتر است و دائماً احساس تنگی نفس وجود دارد. گاهی در بعضی بیماری‌ها تنگی نفس به‌صورت حمله‌ای تشدید می‌شود. برای مثال شما تا دقایقی قبل از حمله copd هیچ‌گونه تنگی نفسی ندارد.
تنگی نفس در بیماری copd ، معمولاً به‌صورت تلاش بیشتر شما برای تنفس است. شما برای نفس کشیدم لازم است انرژی بیشتری مصرف کنید و دیگر با انرژی قبلی نمی‌توانید به‌راحتی نفس بکشید. احساس سنگینی روی سینه از دیگر علائم این بیماری است. گاهی حس می‌کنید وزنه سنگینی روی سینه شما قرار داده‌اند که نمی‌توانید به آن نفس بکشید. اگر کاری انجام دهید که کار بازو در آن بیشتر است، احساس خستگی و ناتوانی می‌کنید.
اگر می‌خواهید جسم سنگینی را بالا ببرید و حمل کنید دچار تنگی نفس شدید می‌شود و تنفس شما منقطع می‌شود. هر چه بیماری copd شدیدتر می‌شود، کارهای معمولی برایتان سخت‌تر می‌شود. این تنگی نفس پیشروی می‌کند و در انجام کارهای روتینی که قبلاً هیچ مشکلی نداشتید نیز احساس تنگی نفس می‌کنید. در مراحل پیشرفته، شما هرگز نمی‌توانید بدون اکسیژن به‌راحتی نفس بکشید و حتی در حالت استراحت که هیچ فعالیتی ندارید به دستگاه اکسیژن نیاز دارید.
سه علامت اصلی بیماری copd، همین سرفه، خلط و تنگی نفس است. در بسیاری از شرایط قبل از آنکه علائم بیماری copd بروز کند، این سرفه و خلط و تنگی نفس وجود دارند اما شدید نشده و موجب مراجعه شما به پزشک نشده است. اگر سیگار استفاده می‌کنید یا ریه‌های ضعیفی دارید به‌احتمال بسیار زیاد سرفه و خلط و تنگی نفس دارید.
صدای تنفسی ویز
در معاینه بیماران مبتلا، یک نوع صدای خاصی از ریه‌ها شنیده می‌شود. این صدا ویز نام دارد و به دلیل انسداد راه هوایی است.
این صدا سوت مانند است و با گوشی پزشکی شنیده می‌شود.
تنفس سریع
تنفس شما به دلیل انسداد راه هوایی و تنگی نفس تندتر است و تعداد نفس‌های شما در دقیقه از افراد نرمال بیشتر می‌شود.
استفاده از عضلات تنفسی
تنفس آرام و طبیعی در شرایط نرمال، به‌آرامی با باز شدن مختصر ریه انجام می‌شود. اما زمانی که تنگی نفس وجود دارد و تنفس‌ها عمیق‌تر می‌شود، ریه‌ها با حجم بیشتری باز می‌شوند. این باز شدن ریه به کمک عضلات تنفسی انجام می‌شود. در واقع عضلات روی دنده و بین دنده و عضلات قفسه سینه، همگی به باز شدن ریه‌ها کمک می‌کنند.
کمتر باز شدن ریه
هر چه تلاش برای باز شدن ریه انجام شود، با زهم به دلیل بیماری copd ، ظرفیت ریه‌ها کم است و ریه‌ها توان باز شدن کافی ندارند. به همین دلیل تهویه هوا با مشکل مواجه می‌شود.
همچنین اگر مبتلا به این بیماری هستید، هوا در ریه‌های شما حبس می‌شود و امکان تخلیه کافی هوا را ندارید و به‌مرورزمان قفسه سینه شما تغییر شکل می‌دهد و به شکل بشکه‌ای درمیاید.
کبودی
کبودی لب‌ها و کبودی زیر ناخن، به دلیل عدم تهویه مناسب و اکسیژن‌رسانی نامناسب ایجاد می‌شود.
علائم بیماری copd چیست؟ نوع پیشرفته
اگر بیماری copd پیشرفته شود و تنگی راه‌های هوایی شدید شود، شما احساس بدحالی بیشتری می‌کنید. ممکن است کاملاً لاغر شوید، دو طرف سر شما کاملاً لاغر و استخوان‌هایتان نمایان می‌شود. همچنین چربی زیر پوست شما کاملاً از بین می‌رود.
دلیل حملات بیماری copd چیست؟
بیماری copd در کنار علائم مزمنی که همیشه دارد، یک‌سری دوره‌هایی از حملات تنگی نفس نیز دارد. در این حملات تنگی نفس و سرفه و خلط بسیار شدیدتر می‌شود. ممکن است تب، گلودرد و بدن‌درد نیز در کنار علائم حملات copd وجود داشته باشد.
هرچه انسداد ریه شدیدتر می‌شود، تعداد حملات تنگی نفس نیز بیشتر می‌شود. اگر انسداد ریه شما شدید شده است ممکن است سالانه سه مرتبه حمله شدید تنگی نفس داشته باشید.
علت بروز حملات بیماری copd می‌تواند یک عفونت ویروسی باشد. عفونت‌های تنفسی، می‌توانند موجب شروع حملات تنگی نفس شما باشند؛ زیرا دستگاه تنفس در این شرایط به دلیل التهاب و عفونت تنگی نفس بیشتری پیدا می‌کند و حوله بیماری شما نیز آغاز می‌شود.
گاهی برای کاهش تعداد حملات بیماری copd نیاز به مصرف روزانه آنتی‌بیوتیک با تجویز پزشک است. همچنین تزریق واکسن آنفولانزا و کرونا با کاهش ابتلا به این بیماری‌ها باعث کاهش حملات copd می‌شود.
نحوه تشخیص بیماری copd چیست؟
تشخیص این بیماری به کمک اطلاعات مختلفی است و درمان و تشخیص زیر نظر متخصص داخلی یا فوق‌تخصص ریه انجام می‌شود. در اسپیرومتری، انسداد راه‌های هوایی مشاهده می‌شود. هرچه انسداد جریان هوای ریه شدیدتر باشد شدت بیماری نیز بیشتر است.
یکی دیگر از راه‌های تشخیصی، آزمایش خون و بررسی گازهای خونی است.
سیتی اسکن در شرایطی که تنگی نفس بسیار شدید است و درمان جراحی لازم است به بررسی وضعیت ریه کمک می‌کند؛ اما در غیر این صورت برای تشخیص بیماری copd ارزش زیادی ندارد.
درمان بیماری copd چیست؟
اولین قدم برای درمان بیماری copd توصیه به ترک سیگار است. ترک سیگار در هر سنی و هر مرحله از بیماری می‌تواند کمک‌کننده باشد.
درصورتی‌که اکسیژن خون کم باشد، گاهی نیاز به استفاده از ماسک اکسیژن است.
اگر بخشی از ریه به دلیل شدت بیماری آسیب دیده باشد گاهی پزشک صلاح می‌داند با جراحی، بیماری را کنترل کند و بخشی از ریه را بردارد.
داروهای زیر در درمان بیماری copd مؤثرند:
داروی بوپروپیون و داروهای جایگزین نیکوتین متفاوتی به شکل‌های مختلف در بازار موجودند. این داروها با ترک سیگار به ترمیم ریه و بهبود عملکرد ریه کمک می‌کنند.
اسپری‌های مختلفی با ماده داروی متفاوت برای گشاد کردن ریه تجویز می‌شوند. اسپری‌های گشادکننده ریه به کاهش تنگی نفس کمک می‌کنند. همچنین اسپری کورتونی می‌تواند التهاب ریه را کمتر کند و تنفس را آسان‌تر کند.
اصول درمانی به کمک متخصص و تحت‌نظر متخصص است. همچنین در طی حمله‌های تنگی نفس اکسیژن‌تراپی یکی از اساس درمانی بیماری copd است.
در چه صورت باید فوراً به اورژانس مراجعه کنید؟
اگر مبتلا به بیماری copd هستید، در صورت وجود هر یک از علائم زیر به اورژانس مراجعه کنید؛ زیرا احتمالاً شما دچار حمله copd شده‌اید.
- اگر سرفه‌هایتان شدت بیشتری پیدا کرده است
- اگر تنگی نفس شما به طور ناگهانی شدیدتر شده و تنفس حتی در حالت نشسته و استراحت برایتان سخت‌تر شده است.
- اگر مبتلا به بیماری تنفسی همراه با تب و بدن‌درد و گلودرد شده‌اید.
در صورت وجود موارد بالا شما احتمالاً در معرض حمله بیماری copd هستید و باید به پزشک خود و یا در صورت بدحالی اورژانس مراجعه کنید.
