صفحه اصلی > روانشناسی : افسردگی چیست؟ علائم، دلایل و درمان

افسردگی چیست؟ علائم، دلایل و درمان

افسردگی

افسردگی یک بیماری شایع روانی است که به سرماخوردگی روانی نیز شناخته می‌شود.

علائم افسردگی اساسی

در دوران افسردگی خلق فرد به‌شدت تغییر کرده و غمگین می‌شود. ولی آیا فقط غمگین بودن نشان‌دهنده افسردگی است؟

  • غمگین بودن و نا‌امید‌بودن از مهم‌ترین علائم هستند.
  • فرد مانند قبل از انجام کارهای لذت‌بخش، لذت نمی‌برد.
  • تغییر در اشتها، دیگر علامت است، بعضی افراد، اشتهای خود را از دست می‌دهند و لاغر می‌شوند و تعداد کمتری از افراد دچار افزایش اشتها می‌شوند و افزایش وزن پیدا می‌کنند.
  • تغییر در الگوی خواب در میان این افراد اتفاق می‌افتد که شامل بی‌خوابی و پر‌خوابی می‌شود. ممکن است فرد افسرده به سختی بخوابد و تا نیمهٔ روز بعد، در رخت‌خواب بماند.
  • نداشتن انرژی در میان اکثریت افراد مبتلا دیده می‌شود، فرد افسرده اغلب اوقات احساس خستگی می‌کند.
  • توانایی تمرکز فرد افسرده کاهش پیدا می‌کند.
  • احساس بی‌ارزشی یا احساس گناه در میان افراد افسرده زیاد دیده می‌شود که متاسفانه یکی از دلایل مهم داشتن افکار خودکشی است.
  • انسان افسرده خود را به‌دلیل داشتن خلق پایین و نا‌امید‌بودن سرزنش می‌کند، خود را سرزنش می‌کند که چرا مثل قبل پرانرژی نیست. چرا الگوی خواب و خوراک او تغییر کرده‌ است. او خود را مقصر حال بد خود می‌بیند و خود را سرزنش می‌کند.

در صورت داشتن افکار خودکشی سریع باید به یک روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید.

برخی از زنان قبل از شروع عادت ماهیانه دچار خلق افسرده، تحریک‌پذیری (به راحتی ناراحت، نگران یا عصبانی می‌شوند) و اضطراب می‌شوند. این علائم در هفتهٔ آخر قبل از پریود شروع شده و ظرف چند روز پس از شروع پریود نا‌پدید می‌شوند. این نوع سندروم، ملال پیش از قاعدگی نامیده می‌شود (PMD).

دلایل ابتلا به افسردگی

تاثیرات ژنتیک بین 30 تا 40 درصد است.

نظریه‌پردازان روان‌کاوی اظهار داشته‌اند که افراد مبتلا به اختلالات دپرشن، در اوایل عمر خود متحمل فقدانی شده‌اند که در سطح عمیق روانی، بر آنها تاثیر گذاشته است.

در رویکرد رفتاری، افراد افسرده از زندگی کناره‌گیری می‌کنند، زیرا دیگر مشوقی برای فعال بودن ندارند.

در دیدگاه شناختی اعتقاد بر این است که افکار نادرست فرد، منجر به ابتلای او به دپرشن می‌شود. افراد مبتلا به اختلالات دپرشن، همواره به صورت منفی فکر می‌کنند. در مورد خود، دنیا و آینده نظر منفی دارند. احساس شکست، عزت نفس آنها را شدیدا پایین می‌آورد که باعث می‌شود احساس کنند نمی‌توانند چیزی را که به آن نیاز دارند تا در مورد خودشان احساس خوب کنند، داشته باشند. آنها تصور می‌کنند که آدم درمانده و بی‌ارزشی هستند و تلاش‌های آنها برای بهبود بخشیدن به زندگی‌شان، محکوم به شکست است. آنها در جریان تجربه‌های روزمره خود تعبیرهای غلط می‌کنند.

کمال‌گرایی یکی دیگر از دلایل ابتلا به دپرشن است. وقتی شما به عنوان یک دانش‌آموز یا دانشجو یا کارمند اهدافی سخت و خارج از توان را برای خود قرار می‌دهید، در رسیدن به اهداف ناکام مانده و احساس شکست می‌کنید. پس از آن شروع به سرزنش خود می‌کنید. سرزنش کردن خود و احساس گناه و ناکافی بودن یکی از دلایل مهم ابتلا به دپرشن است.

هر انسانی باید دست از مقایسه و مسابقه با دیگران بردارد و فقط دستاوردهای فعلی خودش را با دستاوردهای قبلی خود مقایسه کند. انسان افسرده با خود مهربان نیست. به خود سخت می‌گیرد، از خود توقع زیاد دارد و خودش را با دیگران مقایسه می‌کند.

بر طبق دیدگاه اجتماعی- فرهنگی، افراد در پاسخ به شرایط زندگی استرس‌زا، دچار اختلالات دپرشن می‌شوند. این شرایط می‌تواند وقایع خاصی مثل قربانی تجاوز جنسی شدن، استرس مزمن مانند فقر، تک سرپرست بودن، داغ‌دیدگی و یا از دست دادن کار باشد.

زنان بیشتر از مردان احتمال دارد که در معرض این عوامل استرس‌زا قرار گیرند.

برخی از زنان، بعد از زایمان به دلیل بهم ریختگی هورمون‌ها به افسردگی پس از زایمان مبتلا می‌شوند. برخی از تحقیقات نشان داده که مردان نیز پس از تولد نوزاد به‌دلیل فشار مسئولیت‌های جدید و نقش پدری ممکن است به دپرشن مبتلا شوند.

درمان افسردگی

خط اول درمان، دارو‌درمانی است. فلوکستین، سیتالوپرام، سرترالین از شناخته‌‌شده‌ترین داروهای ضد‌افسردگی هستند. مصرف این داروها ممکن است عوارض جانبی مانند افزایش وزن، کاهش میل جنسی داشته باشند. 2 تا 6 هفته طول می‌کشد تا داروها تاثیر بگذارند. بعد از اینکه افسردگی فروکش کرد حداقل به مدت 6 ماه باید مصرف دارو را ادامه داد.

علاوه بر دارو‌درمانی، روان‌درمانی برای درمان افسردگی ضروری است. روانشناس با رویکردهای مختلفی مانند درمان شناختی- رفتاری، طرحواره درمانی، واقعیت درمانی و… اقدام به روان‌درمانی می‌کند.

تنظیم خواب شبانگاهی در درمان افسردگی خیلی موثر است.

ورزش کردن باعث افزایش انتقال دهنده عصبی سروتونین (هورمون شادی) می‌شود.  

تغذیه و افسردگی

مصرف بعضی از مواد غذایی باعث افزایش ترشح سروتونین و در نتیجه کاهش افسردگی می‌شود. خوراکی‌هایی مانند: ماکارانی، بستنی، دمنوش زعفران، سنبل‌الطیب، گل گاوزبان.

هشدار: مصرف زعفران برای زنان باردار کاملا ممنوع است. 

مدیتیشن و افسردگی

انجام مراقبه و مدیتیشن در کاهش استرس و اضطراب موثر است. با انجام مراقبه می‌توان افکار را کنترل کرده، افکار ناکارآمد را شناسایی کرده و اجازه تاثیرگذاری بر هیجان‌ها و رفتارهایمان را به آنها ندهیم.

در مراقبه، بدن در حالت آرامش قرار گرفته و تلاش می‌شود تا فقط ناظر بر افکار خود باشیم. به‌آرامی نفس می‌کشیم و با تنفس منظم، عضلات را در آرامش قرار می‌دهیم.

در مقاله بالا سعی بر این بود تا شما را به‌طور خلاصه با انواع افسردگی، دلایل و درمان آن آشنا کنیم. همیشه بشر در معرض ابتلا به افسردگی قرار داشته تا آنجا که در عصر حاضر افسردگی را به دلیل رایج بودن آن، سرماخوردگی روانی می‌نامند.

در صورت داشتن علائم حتما برای تجویز داروهای ضدافسردگی به روانپزشک و روان‌درمانی به روانشناس مراجعه کنید. سبک زندگی خود در تغذیه و خواب و ورزش را اصلاح کرده و بدانید که سیاهی افسردگی که در زندگیتان می‌بینید به دلیل وجود ابرهای تیره‌ای است که در آسمان ذهن شما براساس ژنتیک، تفکر غلط، سبک زندگی نادرست شکل گرفته اند و به راحتی با تشخیص و درمان مناسب جای خود را به آسمان آبی و نورانی در ذهن و زندگی شما می‌دهند. 

مترجم، کارشناس روان‌شناسی
پست های مرتبط

۵۰ باید و نباید زندگی زناشویی از نظر دکتر هلاکویی (قسمت دوم: نبایدها)

در مطلب قبلی، قسمت اول یعنی ۲۵ باید زندگی زناشویی منتشر شد.…

14 مهر 1403

۵۰ باید و نباید زندگی زناشویی از نظر دکتر هلاکویی (قسمت اول: بایدها)

این مطلب عینا پیاده‌سازی سمینار دکتر هلاکویی نیست و خلاصه‌ای از آن…

7 مهر 1403

 هوش هیجانی یا همان ای کیو (EQ) چیست؟

 در این مقاله درباره هوش هیجانی یا همان ای کیو (EQ) صحبت…

31 شهریور 1403

دیدگاه کاربران (2 دیدگاه)

  1. مطالب بسیار ارزشمند هستند. نکاتی جدید در سایت شما اطلاع رسانی شده که کمتر در سایت‌های دیگر دیده‌ام

دیدگاهتان را بنویسید