علائم اولیه بارداری نتیجه تغییرات هورمونی است. تغییرات هورمونی قابل توجهی در دوران بارداری رخ می‌دهد. این تغییرات علائم متنوعی را ایجاد می‌کنند. برخی از زنان بسیاری از علائم بارداری را تجربه می‌کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است تنها تعداد کمی از آنها را داشته باشند.
بیشتر بخوانید: بیماری ITP چیست؟ علائم و تشخیص
اولین نشانه‌های بارداری شامل قطع پریودی، تغییرات در ناحیه سینه، خستگی، تکرر ادرار و حالت تهوع و استفراغ (مخصوصا تهوع صبحگاهی) است. با این حال، این علائم ممکن است ناشی از عوامل دیگری باشند و لزوماً به معنای بارداری نیستند، بنابراین اگر مشکوک به بارداری هستید، ابتدا از یک بی‌بی چک استفاده کنید و در صورت مثبت بودن نتیجه، آزمایش خون دهید.
همان طور که بارداری پیشرفت می‌کند، ممکن است دچار طیف گسترده‌ای از تغییرات از جمله کمردرد، سردرد، گرفتگی عضلات پا یا واریس، خارش یا سوزش، یبوست، بواسیر یا سوء‌هاضمه، واژینیت یا ترشحات واژن، تغییرات خلق و خو یا حتی افسردگی شوید. شناخت این علائم و اطلاع از اینکه کاملا محدود به دوران بارداری است، تحمل آنها را راحت می‌کند.
علائم اولیه بارداری
علائم اولیه بارداری را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید:
اولین نشانه‌های بارداری | قطع قاعدگی |
| تهوع و استفراغ (که اغلب صبح‌ها اتفاق می‌افتد اما می‌تواند در هر زمان دیگری نیز رخ دهد) | |
| حساسیت و بزرگ شدن سینه‌ها | |
| خستگی | |
| تکرر ادرار مخصوصا در شب | |
| میل به خوردن برخی غذاها و بیزاری از غذاهایی که قبلا دوست داشتید |
علائم بارداری در افراد مختلف، متفاوت است. برخی ممکن است تهوع صبحگاهی شدید را تجربه کنند، در حالی که برخی دیگر هیچ تغییر فیزیکی را تجربه نمی‌کنند. علائم بارداری ناشی از تغییرات هورمونی در جنین است که به سرعت پس از لقاح رخ می‌دهد و منجر به تغییرات فیزیکی مختلفی در خانم باردار می‌شود. در ادامه به توضیح هر یک از علائم اولیه بارداری می‌پردازیم.
قطع قاعدگی
قطع قاعدگی یکی از اولین علائم بارداری است. این اتفاق زمانی می‌افتد که لقاح بین تخمک و اسپرم کامل می‌شود و بدن شروع به تولید هورمون hCG (گنادوتروپین جفتی انسان) می‌کند. هورمون hCG حدودا ۸ تا ۱۰ روز پس از لقاح در بدن خانم باردار تولید می‌شود تا منجر به رشد جنین شود. در نتیجه، بدن تخمک‌گذاری را متوقف کرده و همین موضوع، منجر به عدم قاعدگی در دوره بعدی می‌شود.
البته، قطع قاعدگی می‌تواند ناشی از استرس، عدم تعادل هورمونی، تغییر شدید رژیم غذایی، سندرم PMS یا ورزش بیش از حد نیز باشد. افرادی که به بارداری مشکوک هستند، باید آزمایش بارداری انجام دهند تا وجود هورمون hCG تشخیص داده شده و بارداری تایید شود.
تهوع صبحگاهی، حالت تهوع و استفراغ
تهوع صبحگاهی یکی دیگر از علائم اولیه بارداری است که معمولاً بین ۲ تا ۸ هفته پس از لقاح رخ می‌دهد و علامتی بسیار رایج برای اکثر زنان باردار است. تهوع صبحگاهی به صورت تهوع، استفراغ و از دست دادن اشتها و همچنین سردرد و سرگیجه بروز می‌کند. با اینکه حالت تهوع معمولاً صبح‌ها رخ می‌دهد، برخی افراد ممکن است در طول روز نیز آن را تجربه کنند.
تهوع صبحگاهی ممکن است تا هفته دوازدهم بارداری برطرف شده و در هفته ۳۲ دوباره ظاهر شود. تهوع صبحگاهی شدید می‌تواند باعث استفراغ شدید، کم آبی بدن، خستگی شدید و حتی غش شود. کسانی که تهوع صبحگاهی شدید را تجربه می‌کنند، باید فوراً برای ارزیابی کامل به پزشک مراجعه کنند.
تورم، تغییر یا حساس شدن سینه‌ها
تورم، تغییر یا حساس شدن سینه‌ها یکی دیگر از علائم اولیه بارداری هستند که ۲ تا ۳ روز پس از لقاح ظاهر می‌شوند. این علائم مشابه علائم قبل از قاعدگی خواهد بود که با احساس سنگینی و سوزش در سینه‌ها مشخص می‌شود. سینه‌ها بزرگ شده و باعث می‌شوند سوتین تنگ‌تر به نظر برسد. علاوه بر این، هاله قهوه‌ای اطراف نوک سینه، تیره‌تر، پوست سینه سفت‌تر و رگ‌های خونی قابل مشاهده‌تر می‌شوند. در عرض سه ماه، این علائم به تدریج کاهش می‌یابد. زیرا بدن با افزایش فعالیت‌های هورمونی مرتبط با بارداری سازگار می‌شود.
تکرر ادرار
تکرر ادرار یکی دیگر از علائم اولیه بارداری است که پس از قطع پریودی رخ می‌دهد. در دوران بارداری، بدن برای حفظ جنین در حال رشد، خون و مایعات اضافی تولید می‌کند و این باعث می‌شود کلیه‌ها برای فیلتر کردن حجم بیشتری از خون و دفع مواد زائد، سخت‌تر کار کنند و این امر منجر به تکرر ادرار می‌شود. ادرار ممکن است رنگ تیره‌تری داشته باشد و به رنگ نارنجی یا قهوه‌ای درآید. علاوه بر این، با رشد جنین، رحم بزرگتر می‌شود و به مثانه فشار می‌آورد و نیاز به تکرر ادرار، به ویژه در طول ساعات شب افزایش می‌یابد.
خستگی
خستگی یکی از علائم اولیه بارداری است که می‌تواند در هفته اول پس از لقاح رخ دهد. در دوران بارداری، بدن سطح بالایی از پروژسترون را برای حفظ رشد جنین تولید می‌کند. از سوی دیگر، افزایش این هورمون ممکن است روند سوخت و ساز بدن را کاهش دهد. در نتیجه، بدن انرژی بیشتری را صرف کل فرآیند گوارش می‌کند و باعث می‌شود زنان باردار احساس خستگی و کوفتگی بیشتری داشته باشند. حتی ممکن است گرفتگی‌های مکرر را تجربه کنند. با این حال، خستگی و کوفتگی در دوران بارداری می‌تواند ناشی از کم‌خونی ثانویه به کمبود آهن و لکه‌بینی در دوران بارداری نیز باشد.
لکه‌بینی، خونریزی سبک واژینال
لکه‌بینی یا خونریزی سبک واژینال، یکی دیگر از علائم اولیه بارداری است که می‌توان در سه ماهه اول متوجه آن شد. پس از لقاح، جنین در دیواره رحم لانه‌گزینی می‌کند و منجر به لکه‌بینی یا خونریزی واژینال در دوران بارداری می‌شود که معمولا بدون درد یا گرفتگی شکم است. با این حال، همه زنان باردار این لکه‌بینی یا خونریزی سبک واژینال را تجربه نمی‌کنند. کسانی که خونریزی مداوم و گرفتگی شکم دارند، ممکن است دچار حاملگی خارج رحمی شده یا در معرض سقط جنین باشند. پس برای ارزیابی بیشتر حتما باید به پزشک زنان مراجعه کنند.
سردرد و سرگیجه
سردرد و سرگیجه از علائم اولیه بارداری هستند که در اثر تغییرات هورمونی در بدن و همچنین افزایش گردش خون ایجاد می‌شوند. سردرد و سرگیجه در دوران بارداری ممکن است بسته به وضعیت جسمی خانم باردار، کم و بیش ظاهر شوند. عوامل موثر بر حالت سردرد و سرگیجه شامل تغییرات هورمونی، استرس، خواب ناکافی یا ترک کافئین است. افرادی که در دوران بارداری سردرد مداوم دارند باید برای معاینه کامل با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنند.
نفخ
نفخ یک علامت رایج در زمان بارداری محسوب می‌شود که ناشی از افزایش هورمون پروژسترون بوده و روی عملکرد سیستم گوارش بدن تاثیرگذار است. این تغییر منجر به افزایش گاز معده می‌شود که احساس نفخ را ایجاد می‌کند.
گرفتگی عضلات
گرفتگی عضلات یکی از اولین علائم بارداری است که تقریباً ۱ تا ۲ هفته پس از لقاح رخ می‌دهد. درد شدید یا گرفتگی در ناحیه پایین شکم نزدیک رحم، شبیه به گرفتگی‌های قاعدگی ظاهر خواهد شد. این درد ناشی از افزایش تولید هورمون‌ها توسط بدن برای تغذیه جنین در حال رشد و همچنین بزرگ شدن رحم همزمان با رشد کودک است. به طور معمول، درد یا گرفتگی در ناحیه پایین شکم ۲ تا ۳ روز طول می‌کشد و سپس از بین می‌رود. با این حال، درد شدید پایین شکم یا گرفتگی فقط در یک طرف ممکن است ناشی از بارداری خارج رحمی باشد. پس مراجعه به پزشک برای ارزیابی علائم ضروری است.
میل به خوردن برخی غذاها و بیزاری از برخی دیگر
داشتن هوس‌های غذایی یا بیزاری از برخی غذاها، یکی از علائم اولیه بارداری است. در واقع، خانم باردار ممکن است متوجه تغییراتی در اشتهای خود مانند احساس گرسنگی مداوم، داشتن هوس‌های غذایی یا عدم تمایل به خوردن برخی غذاها شود. حتی ممکن است بخواهد غذاهای عجیب یا چیزهایی که اصلا غذا نیستند، مانند خاک یا کاغذ را میل کند.
حساس شدن نسبت به بوها
حساس شدن نسبت به بو یکی از علائم اولیه بارداری است که به دلیل تغییرات هورمونی رخ می‌دهد. یک خانم باردار به شدت نسبت به بوهای اطراف خود حساس می‌شود. برخی از زنان باردار ممکن است هنگام استشمام بوهای خاصی مانند بوی غذا، عطر و… دچار سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ شوند.
ترشحات واژن
ترشحات واژن یکی از علائم اولیه بارداری است که در اثر افزایش استروژن در بدن ایجاد می‌شود. در واقع، به جای قاعدگی، مقادیر غیر طبیعی ترشحات واژن برای خانم باردار وجود دارد. ترشحات واژن در بارداری به صورت مخاط سفید شفاف، بی‌بو و کدر ظاهر می‌شود که خارش ندارد. کسانی که ترشحات نامنظم واژن همراه با بو و خارش را تجربه می‌کنند، باید برای بررسی بیشتر با پزشک مشورت کنند.
نوسانات خلقی
نوسانات خلقی از علائم اولیه بارداری هستند که در نتیجه تغییرات هورمونی در بدن اتفاق می‌افتند. این تغییرات هورمونی منجر به تغییرات غیرقابل پیش‌بینی در خلق و خو مانند نوسانات عاطفی، افزایش تحریک‌پذیری، حساسیت و عصبانیت مکرر می‌شوند. برعکس، برخی از زنان باردار ممکن است احساس شادی، لذت و رضایت ناشی از آزاد شدن برخی مواد شیمیایی در مغز را تجربه کنند. با این حال، برخی از زنان باردار ممکن است به دلیل عدم تعادل هورمونی یا عدم آمادگی برای بارداری، احساس غم، اضطراب یا افسردگی داشته باشند. کسانی که از افسردگی رنج می‌برند، باید برای ارزیابی دقیق به پزشک مراجعه کنند یا تحت غربالگری آزمایش افسردگی قرار بگیرند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد علائم اولیه بارداری، انواع مختلف بیماری‌ها، داروها و هر آنچه مربوط به سلامت جسم و روح شما می‌شود، به مجله سلامتی نبض مراجعه کنید.
