اسهال و استفراغ کودکان، یکی از بیماری‌های شایع است که علل مختلفی دارد. قبل از دانستن غذای مناسب برای اسهال کودکان ابتدا بهتر است دلایل بروز آن را بدانیم.

علل ابتلا به اسهال

علت آن می‌تواند بیماری‌های ویروسی باشد. ویروس‌ها عفونت‌های متفاوتی ایجاد می‌کنند. برخی از ویروس‌ها تنفسی هستند و عفونت تنفسی مانند آنفولانزا و سرفه ایجاد می‌کنند. برخی ویروس‌ها گوارشی هستند و از طریق آب و سبزی و غذای آلوده به بدن فرد بیمار وارد می‌شوند. در روده‌ها و دستگاه گوارش تکثیر می‌شوند و باعث عدم جذب درست موادغذایی در روده می‌شوند. هنگامیکه آب و موادغذایی در روده جذب نشوند، از طریق مدفوع شل که اسهال نام دارد دفع می‌شوند. اگر علت اسهال، ویروسی باشد، نیاز به داروی آنتی‌بیوتیک نیست و تنها درمان آن جبران مایعات از دست رفته بدن و رعایت غذای مناسب اسهال است.

یکی دیگر از دلایل اسهال، باکتری‌ها هستند. باکتری‌ها گاهی می‌توانند اسهال‌های شدید و خونی ایجاد کنند. در صورتیکه پزشک شما، شک به اسهال باکتریایی کند، برای کودکتان آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. همچنین جبران مایعات از دست رفته و استراحت و رعایت غذای مناسب اسهال جزو درمان‌های مهم هستند.

علت دیگر اسهال انگل ها‌هستند. انگل ها معمولا از آب و سبزیجات آلوده از طریق دهان منتقل می‌شوند و یا از طریق دستان آلوده فردی که به انگل مبتلا است به بدن فرد سالم منتقل می‌شوند. انگل‌ها می‌توانند کاهش وزن شدید در کودکان بدهند و حتی باعث سوءتغذیه آنها بشوند. راه تشخیص انگل، آزمایش مدفوع است و درمان آن داروی مخصوص ضدانگل که توسط پزشک تجویز می‌شود. به خاطر داشته باشید، اگر کودکتان به یک اسهال انگلی مبتلا باشد تمام اعضای هم‌خانه با او باید دارو ضد انگل بگیرند زیرا این بیماری به‌شدت مسری است.

اسهال چیست و چه علامتی دارد؟

به دفع مدفوع شل، با دفعات بیشتر از حد معمول در کودک، اسهال می‌گویند.

اسهال حجم زیادی از مایعات بدن را از دست می‌دهد. آبی که توسط کودکتان خورده می‌شود، با اسهال دفع می‌شود و کودکان به‌سرعت دچار کم‌آبی می‌شوند. کم‌آبی در کودکان، امری خطرناک است که به‌سرعت می‌تواند کودک را از پای درآورد. یکی از نکات مهمی که باید والدین بدانند، غذای مناسب برای اسهال کودکان است. درصورتیکه کودک تغذیه مناسبی داشته باشد، از کم‌آبی جلوگیری می‌شود و در صورتیکه تغذیه مناسب و کافی نداشته باشد، ممکن است نیاز به بستری و دریافت سرم داشته باشد.

غذای مناسب برای اسهال کودکان

مهم‌ترین نکته در غذای مناسب برای اسهال کودکان، جبران مایعات از دست رفته است. کم‌آبی، همان بلایی است که گاها اسهال را کشنده می‌کند.

کم آبی در کودکان نسبت به بزرگسالان با سرعت بیشتری ایجاد می‌شود. ممکن است کودکتان، در اولین روز از اسهالش به فاصله دو ساعت بیست مرتبه دفع داشته باشد و با وجود عطش فراوان و دریافت آب فراوان، دچار کم‌آبی خطرناک شود و به بستری شدن نیاز داشته باشد.

اگر کودک شما، یک اسهال ساده با دفعات دفع حدودا ۵ تا ۸ مرتبه در روز دارد، عطش ندارد و بی‌حال نشده است، بازی می‌کند و لبخند می‌زند، علامت همراه با اسهال دیگری مانند تب شدید یا دل‌درد ندارد، کودک شما یک اسهال خفیف دارد که احتمالا ویروسی است و با غذای مناسب برای اسهال کودکان و دریافت آب کافی بهبود می‌یابد ‌در این مواقع بهتر است به ازای هر بار دفع مدفوع، یک لیوان محلول ors بنوشد. مایعات فراوان بنوشد. بهتر است به کودکی که اسهال دارد شیر ندهیم اما اگر کودک به‌شدت بی‌اشتها باشد، زیر دوسال باشد، غذا نخورد و تنها میل به نوشیدن شیر داشته باشد، شیرخوردن او منعی ندارد.

اگر کودک شما اسهال شدید دارد و بیشتر از ۹ مرتبه دفع داشته است، بی‌حال و رنگ‌پریده شده است، بازی نمی‌کند و نمی‌خندد، علامت دیگری مانند تب، خون در اسهال، درد شکم و بی‌قراری دارد، اگر عطش فراوان به آب دارد، زیر چشمانش گود رفته است، به احتمال زیاد کودک شما اسهال شدید دارد که نیاز به بستری فوری و دریافت سرم است‌.

غذای مناسب برای اسهال کودکان، غذایی است دارای روغن کم و یا باید اصلا روغن نداشته باشد. سیب زمینی آب‌پز به همراه نمک، یکی دیگر از غذاهای مفید است.

برنج با روغن کم به همراه ماست و شوید، ترکیب غذای مناسب برای اسهال کودکان است که باعث کاهش دفعات دفع می‌شود‌. البته در نظر داشته باشید باید علت اصلی اسهال، برطرف شود و رعایت غذای مناسب اسهال در کودکان تنها جلوی بدتر شدن اسهال را می‌گیرد.

دوغ به‌ دلیل داشتن نمک و نعنا، یکی از نوشیدنی‌ها و غذای مناسب برای اسهال کودکان است. درصورت تمایل کودک، می‌توانید به او دوغ بدهید.

مرغ آب‌پز بدون روغن، هویج آب‌پز، نان، ازجمله غذای مناسب برای اسهال کودکان هستند.

پودر سنجد و سنجد، باعث جلوگیری از دفع مدفوع آبکی می‌شود و به سفت شدن مدفوع و کم شدن اسهال کمک می‌کند.

آب انار، نوشیدنی مناسبی برای کاهش اسهال و افزایش اشتها در کودکان است‌. کودکان هنگام بیماری و اسهال، اشتهای خود را ازدست می‌دهند. آب انار می‌تواند اشتهای آنها را بهتر کند و همچنین به درمان آنها کمک می‌کند.

آب سیب طبیعی، به دلیل داشتن ویتامین ب از تهوع و استفراغ کودک، جلوگیری می‌کند، اشتهای کودک را بیشتر می‌کند و اسهال را کاهش می‌دهد‌‌.

مصرف غذای مناسب برای اسهال کودکان، در کنار مراجعه به پزشک، به گذراندن دوران بیماری کمک زیادی می‌کند.

غذاهای ممنوع در دوران اسهال

پس از صحبت از غذای مناسب برای اسهال کودکان باید در مورد غذاهای ممنوع نیز اطلاعاتی داشته باشیم. در اسهال، از دادن غذاهای شل مانند سوپ به کودکان پرهیز کنید. غذاهای پر‌روغن و کره برای بیماران اسهالی ممنوع هستند‌. هرگونه آبمیوه صنعتی بدلیل داشتن قند پیچیده و مواد نگهدارنده ممنوع است. از دادن غذاهای آماده و رستورانی، کباب و فست فود به کودک به‌شدت خودداری کنید.

پیشگیری از اسهال

مهم‌ترین راه‌حل پیشگیری از اسهال، شستشوی دست‌ها قبل از غذاخوردن، اطمینان از تمیز بودن آب و غذا، شستشوی مناسب میوه و سبزیجات است.

توصیه می‌شود برای شستن میوه و سبزیجات از محلول مخصوص شستشوی میوه استفاده کنید.

تخم مرغ را باید به‌صورت کاملا پخته در اختیار کودکتان قرار دهید. یکی از علت‌های شایع اسهال در کودکان، باکتری موجود در تخم‌مرغ خام است.

هنگام مسافرت، توجه ویژه به بهداشت و تغذیه کودکتان داشته باشید‌. دست‌های او را با آب و صابون بشویید و از خوردن غذاهای خام و آب تصفیه نشده خودداری کنید.