یکی از انواع افسردگی که شاید به گوشتان خورده باشد، افسردگی بعد از زایمان است. افسردگی بعد از زایمان ممکن است از ۲،۳ روز بعد از تولد نوزاد شروع شده و در صورت عدم درمان تا یک سال طول بکشد. در این مطلب از مجله سلامتی نبض میتوانید با دلایل افسردگی پس از زایمان، علائم و درمان آن آشنا شوید.
افسردگی بعد از زایمان یک نقص یا ضعف شخصیتی نیست. گاهی اوقات این فقط یک عارضه زایمان است. اگر افسردگی پس از زایمان دارید، درمان سریع میتواند به شما در مدیریت علائم کمک کند و به شما کمک کند با نوزاد خود ارتباط بهتری برقرار کنید.
علائم افسردگی بعد از زایمان
این علائم ممکن است در توانایی شما برای مراقبت از کودک و انجام سایر کارهای روزانه اختلال ایجاد کند. علائم معمولاً در چند هفته اول پس از زایمان ایجاد میشود. اما ممکن است زودتر – در دوران بارداری – یا دیرتر – تا یک سال پس از تولد شروع شوند.
- خلق افسرده یا نوسانات خلقی شدید
- گریه کردن
- مشکل در برقراری ارتباط با کودک
- کنارهگیری از خانواده و دوستان
- ازدستدادن اشتها یا خوردن بسیار بیشتر از حد معمول
- ناتوانی در خواب که بیخوابی نامیده میشود، یا خواب زیاد
- خستگی شدید یا ازدستدادن انرژی
- علاقه و لذت کمتری نسبت به فعالیتهایی که قبلاً از آن لذت میبردید
- تحریکپذیری و عصبانیت شدید
- ترس از اینکه مادر خوبی نیستید
- ناامیدی
- احساس بیارزشی، شرم، گناه یا بیکفایتی
- کاهش توانایی تفکر واضح، تمرکز یا تصمیمگیری
- بیقراری
- اضطراب شدید و حملات پانیک
- افکار آسیب رساندن به خود یا کودکتان
- افکار مکرر مرگ یا خودکشی
اگر هر کدام از موارد بالا را در خودتان مشاهده کردهاید، لازم است خیلی زود از همسرتان یا یکی از اطرافیان خود کمک بخواهید یا بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید تا برای درمان افسردگی پس از زایمان مورد بررسی قرار بگیرید.
روانپریشی پس از زایمان
روانپریشی بعد از زایمان یک وضعیت نادر است که معمولاً در هفته اول پس از زایمان ایجاد میشود – علائم شدید هستند. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- احساس سردرگمی و گمشدن
- داشتن افکار وسواسی در مورد کودک
- توهم
- داشتن مشکلات خواب
- داشتن انرژی بیش از حد و احساس ناراحتی
- افکار پارانوئید
- تلاش برای آسیب رساندن به خود یا کودکتان
روانپریشی بعد از زایمان ممکن است منجر به افکار یا رفتارهای تهدیدکننده زندگی شود و نیاز به درمان فوری دارد.
افسردگی بعد از زایمان در پدر
مطالعات نشان میدهد که پدران نیز میتوانند افسردگی بعد از زایمان را تجربه کنند. آنها ممکن است احساس غمگینی، خستگی، گیجی، اضطراب و یا تغییراتی در الگوهای معمول غذاخوردن و خواب خود داشته باشند. اینها همان علائمی است که مادران مبتلا به افسردگی بعد از زایمان تجربه میکنند.
پدرانی که جوان هستند، سابقه افسردگی دارند، مشکلات در روابط خود را تجربه میکنند و یا از نظر مالی دچار مشکل هستند، بیشترین خطر ابتلا به افسردگی بعد از زایمان را دارند.
افسردگی بعد از زایمان در پدران – که گاهی اوقات افسردگی پس از زایمان پدر نامیده میشود – میتواند همان تأثیر منفی بر روابط همسر و رشد کودک داشته باشد که افسردگی بعد از زایمان در مادران میتواند.
دلیل افسردگی بعد از زایمان چیست؟
تحقیقات بیشتری برای تعیین ارتباط بین کاهش سریع هورمونها پس از زایمان و افسردگی موردنیاز است. سطح استروژن و پروژسترون در دوران بارداری ده برابر افزایش مییابد؛ اما پس از زایمان بهشدت کاهش مییابد. تا سه روز پس از زایمان، سطح این هورمونها به سطح قبل از بارداری کاهش مییابد.
علاوه بر این تغییرات شیمیایی، تغییرات اجتماعی و روانی مرتبط با بچهدارشدن خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان را افزایش میدهد. نمونههایی از این تغییرات عبارتاند از تغییرات فیزیکی در بدن شما، کمبود خواب، نگرانی در مورد یک مادر خوببودن یا تغییر در روابط شما با همسرتان.
درمان افسردگی بعد از زایمان
درمان افسردگی پس از زایمان بسته به نوع و شدت علائم شما متفاوت است. گزینههای درمانی شامل داروهای ضداضطراب یا ضدافسردگی و رواندرمانی است.
درمان روانپریشی پس از زایمان ممکن است شامل دارو برای درمان افسردگی، اضطراب و روانپریشی باشد. همچنین ممکن است برای چند روز در مرکز درمانی بستری شوید تا زمانی که به حالت پایدار برسید. اگر به این درمان پاسخ ندهید، الکتروشوک درمانی (ECT) میتواند مؤثر باشد.
اگر به نوزادتان شیر خود را میدهید، تصور نکنید که نمیتوانید برای افسردگی، اضطراب یا حتی روانپریشی دارو مصرف کنید. باید با دکتر روانپزشک خود مشورت کنید.
برای افسردگی بعد از زایمان چه داروهایی مصرف کنیم؟
دکتر روانپزشک شما ممکن است داروهای ضدافسردگی را برای مدیریت علائم افسردگی پس از زایمان تجویز کند. داروهای ضدافسردگی به تعادل مواد شیمیایی موجود در مغز کمک میکنند که بر خلقوخوی شما تأثیر میگذارد.
اگر به نوزاد خود شیر میدهید، با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای مصرف داروهای ضدافسردگی صحبت کنید. داروها میتوانند از طریق شیر به کودک شما منتقل شوند. بااینحال، سطح انتقال بهطورکلی پایین است و بسیاری از داروهای ضدافسردگی بیخطر در نظر گرفته میشوند. پزشک شما میتواند به شما کمک کند تا بر اساس علائم شما و اینکه آیا در حال شیردهی هستید یا خیر، تصمیم بگیرید که چه دارویی برای شما مناسب است،
برخی از داروهای ضدافسردگی رایج برای افسردگی پس از زایمان عبارتاند از:
- مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند سرترالین (Zoloft) و فلوکستین (Prozac).
- مهارکنندههای بازجذب سروتونین و نوراپینفرین (SNRIs) مانند دولوکستین (Cymbalta) و دسوونلافاکسین (Pristiq).
- بوپروپیون (Wellbutrin) یا (Zyban)
- داروهای ضدافسردگی سه حلقهای (TCAs) مانند آمیتریپتیلین (Elavil) یا ایمیپرامین (Tofranil).
بهخاطر داشته باشید که حداقل سه یا چهار هفته طول میکشد تا داروهای ضدافسردگی عمل کنند. قبل از قطع دارو با روانپزشک خود صحبت کنید. قطع زودهنگام دارو میتواند باعث بازگشت علائم شود. توصیه میشود قبل از قطع کامل، دوز دارو را کاهش دهید.
راههای مقابله با افسردگی پس از زایمان چیست؟
مادر و پدر بودن پر از فراز و نشیب است و بچهدارشدن کار آسانی نیست. اگر افسردگی دارید، لازم نیست بهتنهایی رنج بکشید. روانپزشک و روانشناس شما میتواند به یافتن درمانی مناسب برای شما کمک کند.
در اینجا مواردی وجود دارد که میتوانید برای کمک به مقابله با افسردگی پس از زایمان انجام دهید:
- کسی را پیدا کنید که با او صحبت کنید – درمانگر، دوست، عضو خانواده یا کسی که به شما گوش دهد و به شما کمک کند.
- سعی کنید سالم غذا بخورید و زمانی برای ورزش پیدا کنید.
- استراحت را برای خود در اولویت قرار دهید.
- با دوستان بیرون بروید یا تلفنی با آنها صحبت کنید.
- زمانی را برای مراقبت از خود و انجام کارهایی که از آن لذت میبرید، مانند مطالعه یا سایر سرگرمیها، پیدا کنید.
- در انجام کارهای خانه کمک بگیرید.
پیشگیری از افسردگی پس از زایمان
افسردگی پس از زایمان به طور کامل قابلپیشگیری نیست. دانستن علائم هشداردهنده این بیماری و اینکه چه عواملی باعث افزایش خطر میشوند کمک میکند. در اینجا چند نکته وجود دارد که میتواند به پیشگیری از افسردگی پس از زایمان کمک کند:
- در مورد انتظارات خود از خود و کودکتان واقعبین باشید.
- وقتی برای اولینبار پس از زایمان به خانه میروید تلاش کنید تا خانه خلوت باشد.
- کمک بخواهید – به دیگران بگویید چگونه میتوانند به شما کمک کنند.
- زمانی که کودک شما میخوابد بخوابید یا استراحت کنید.
- ورزش کنید – پیادهروی کنید و برای استراحت از خانه خارج شوید.
- با خانواده و دوستان خود در تماس باشید – خود را منزوی نکنید.
- رابطه خود را با همسر خود تقویت کنید – برای یکدیگر وقت بگذارید.
